تحقیقات مالی اسلامی

طبقه‌بندی و تحلیل فنی- اقتصادی انواع رمزارزش‌ها از منظر چارچوب کلان نظام پولی در اقتصاد اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل اقتصادی ابزارهای مالی اسلامی)

نویسندگان

1 استادیار، گروه ارتباطات رادیویی ثابت و سیار، پژوهشگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر با تعریف و گسترش پدیده جدیدی تحت عنوان ارزهای رمزنگاری‌شده و رمزدارایی‌ها، شاهد بحث‌های علمی و چالشی در زمینه موضوع‌شناسی دقیق این پدیده و مسائل فقهی و شرعی مبادله آنان در چارچوب اقتصاد اسلامی بوده‌ایم. اگرچه شروع این پدیده با معرفی بیت‌کوین در سال 2008 میلادی بود، ولی به‌مرورزمان در دهه اخیر با گسترش فناوری‌ها و پیمان‌نامه‌های اجماع، رشد و گسترش چشم‌گیری در این پدیده رخ داد، تا جایی که امروزه بیش از هفده هزار رمزارزش با ماهیت‌های مختلف به‌صورت رسمی فهرست شده‌اند. ازآنجاکه یکی از مسائل مهم در ارائه حکم شرعی و اسلامی، شناخت کامل موضوع و انواع و اقسام آن است، در این مقاله سعی شده است که موضوع‌شناسی دقیقی از این هفده هزار رمزارزش ارائه گردد و سپس با توجه به اصول، ضوابط و معیارهای پول در چارچوب عام نظام پولی اسلامی، انواع این رمزارزش‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اولاً از منظر فنی با توجه به شیوه‌های اجماع و پشتوانه می‌توان رمزارزش‌ها را به دودسته کلی «باثبات» و «بی‌ثبات» تقسیم‌بندی نمود. ثانیاً از منظر اقتصادی برخی از رمزارزش‌ها ماهیت پولی دارند و برخی دیگر ماهیت دارایی دارند. ثالثاً از بین انواع رمزارزش‌ها، آن‌هایی که باثبات و با پشتوانه دارایی یا کالا طراحی‌شده‌اند، نسبت به سایر رمزارزش‌ها، قرابت بیشتری با اصول و ضوابط نظام پولی اسلامی دارند و ضوابط را بیشتر رعایت می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Classification and Techno-Economic Analysis of Different Types of Cryptocurrencies from the Perspective of the Macro Framework of the Monetary System in Islamic Economy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Keshavarzi 1
  • Mohsen Rezaei Sadrabadi 2

1 Assistant Professor, Department of Fixed and Mobile Radio Communications, Information and Communication Technology Research Institute, Tehran, Iran

2 PhD Student in Economic Sciences, Islamic Studies and Economics Faculty, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In recent years, with the definition and expansion of a new phenomenon called cryptocurrencies, we have witnessed scientific discussions and challenges in the field of accurate thematics of this phenomenon and the jurisprudential and religious implications of their transactions under Islamic economy. Although the phenomenon began with the introduction of Bitcoin in 2008, in the last decade with the expansion of technologies and consensus protocols, there has been a significant growth in this with the consequence of more than seventeen thousand (17,000) cryptocurrencies of different natures being formally listed. Since one of the important issues in Shari'a and Islamic ruling is the complete knowledge of the subject and its varieties, in this research, an attempt has been made to provide an accurate thematics of these seventeen thousand codes and then according to the principles, rules and criteria about money in the general framework of the Islamic monetary system, different types of cryptocurrencies should be analyzed and examined. The results show that, firstly, from a technical point of view, according to the protocols of consensus and support, cryptocurrencies can be divided into two general categories: stable and unstable. Secondly, from an economic point of view, some cryptocurrencies are monetary in nature and others are asset in nature. Thirdly, among the types of cryptocurrencies, those that are designed to be stable and backed by assets or goods, are more closely related to and observe better the principles and rules of the Islamic monetary system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crypto Values
  • Coin Stable
  • Monetary System Framework
  • Consensus Protocol
  • Proof of Work
انصاری، سید مرتضی. (1411 ق). المکاسب (چاپ اول). قم: منشورات دارالذخائر،.‌
تمیمى آمدى، عبدالواحد بن محمد (1410ق). غررالحکم و درر الکلم‌ (جلد 1، چاپ دوم). (سید مهدی مصحح رجائی، مترجم). قم، دار الکتاب الإسلامی‌.
حسینی ‌خامنه‌ای، سید علی (1400). استفتائات. قابل دسترس در:
https://www.leader.ir/fa/content/25476/
خردمند، محسن (1398). بررسی فقهی استخراج و مبادله رمزارزها با تمرکز بر شبکه «بیت‌کوین». فصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 5(20)، 109-124.
سلیمانی­پور، محمدمهدی، سلطانی­نژاد، حامد؛ و پورمطهر، مهدی (1396). بررسی فقهی پول مجازی»، دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 6(12)، 167-192.
عربلو، مرتضی؛ محمدزاده، احمد؛ و نوری، جواد (1398). معرفی و دسته‌بندی انواع ارزهای مجازی دارای ثبات در قیمت و بیان مزایا و معایب آن‌ها. تهران: کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و بانکداری در هزاره سوم.
عیوضلو، حسین (1387). اصول و مبانی نظام پولی در اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 8(29)، 35-62.
عیوضلو، حسین (1390). روش‌شناسی اقتصاد اسلامی. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیه‌السلام (جزوه دانشگاهی).
عیوضلو، حسین؛ رضایی صدرآبادی، محسن؛ و نوری، جواد (1400). تحلیل فقهی اقتصادی مبانی، اصول و چارچوب کلان نظام پولی اقتصاد اسلامی. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 10(20)، ۴۹۴-۴۴۵.
عیوضلو، حسین؛ رضایی صدرآبادی، محسن؛ و نوری، جواد. (١٣٩٩). تحلیل فقهی- حقوقی مبادله ارزهای قابل‌استخراج در اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 20(77)، 183-٢١٠.
عیوضلو، حسین؛ و کریمی‌ریزی، مجید (1397).اصول موضوعه و راهبردهای بانکداری اسلامی در چارچوب نظام اقتصادی اسلام. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(71)، 5-35.
مامقانی، محمدحسن (1316). غایهالآمال فی شرح کتاب المکاسب (چاپ اول). قم: مجموع الذخائر الاسلامیة.
موسوی ‌خمینی، سیدروح‌الله (1421ق). البیع (چاپ اول). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
میثمی، حسین؛ و بیابانی، زینب (1399). تحلیل ماهیت، استخراج و مبادله انواع رمزارزها و توکن‌ها از منظر فقه اسلامی و قوانین کشور. تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (گزارش کارشناسی MBRI-PR-9909).
نائینی، محمدحسین (1373). منیةالطالب فی حاشیةالمکاسب (چاپ اول). تهران: المکتبة المحمدیة.
نواب‌پور، علیرضا (1397). تحلیل فقهی کارکردهای پول رمزنگاری‌شده (پایان­نامه کارشناسی ارشد). تهران: دانشگاه امام صادق علیه­السلام.
نواب‌پور، علیرضا؛ یوسفی، احمدعلی؛ و طالبی، محمد (1397). تحلیل فقهی کارکردهای پول‌های رمزنگاری‌شده (موردمطالعه بیت‌کوین). فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(72)، 213-243.
یوسفی، احمدعلی (1377). ماهیت پول و راهبردهای فقهی و اقتصادی آن (چاپ اول). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
Abu-Bakar, M. M. (2018). Shariah Analysis of Bitcoin, Cryptocurrency, and Blockchain. Shariah Analysis in Light of Fatwas and Scholars’ Opinions.
Adam, M. F. (2017). Bitcoin: Shariah Compliant. Amanah Finance Consultancy, 2017, 1-54.
Amri, M. C. E., & Mohammed, M. O. (2019). The Analysis of Cryptocurrency Based on Maqasid al-Shari’ah. Halal Cryptocurrency Management, 119-131.
Ansari, S, M., (1411 AH). Al-Makasab (First Edition). Qom: Dar al-Zhaer Charters. (In Persian).
Arablo, M; Mohammadzadeh, A; & Nouri, J., (2018). Introducing and Categorizing Types of Virtual Currencies with Price Stability and Stating Their Advantages and Disadvantages. Tehran: International Conference on Management, Accounting, Economics and Banking in the Third Millennium. (In Persian).
Ayazlou, H., (2007). Principles and Foundations of Monetary System in Islamic Economy. Islamic Economics Quarterly, 8(29), 35-62. (In Persian).
Ayazlou, H., (2018). Islamic Economic Methodology. Tehran: Publications of Imam Sadiq University (Academic Brochure). (In Persian).
Ayazlou, H; Rezaei Sadrabadi, M; & Nouri, J., (1400). Economic Jurisprudential Analysis of the Foundations, Principles and Framework of the Monetary System of the Islamic Economy. Islamic Financial Research Quarterly, 10(20), 445-494. (In Persian).
Ayazlou, H; Rezaei Sadrabadi, M; and Nouri, J., (1399). Jurisprudential-legal Analysis of the Exchange of Extractable Currencies in Islamic Economy", Islamic Economy Quarterly, 20(77), 183-210. (In Persian).
Ayazlou, H; & Karimirizi, M., (2017). Islamic Banking Principles and Strategies in the Framework of the Islamic Economic System. Islamic Economics Quarterly, 18(71), 5-35. (In Persian).
Coindesk, A (2017). Guide to Blockchain Consensus Protocols. Available at https://coindesk.com/short-guide-blockchain-consensus-protocols.
Cryptocurrency Market Capitalizations (CoinMarketCap), (2022). “Today's Cryptocurrency Prices by Market Cap”, available in: https://coinmarketcap.com/
Charles, W. E. (2015). Bitcoin in Islamic Banking and Finance. Journal of Islamic Banking and Finance, 3(1), 1-11.
Davidson, S; de-Filippi, P, & Potts, J., (2016). Economics of Blockchain, Public Choice Conference, May, Fort Lauderdale, United States. ff10.2139/ssrn.2744751ff. ffhal-01382002. Available in: https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01382002/document.
De Boer, K., Ducas, L., Jeffery, S., & De Wolf, R. (2018). Attacks on the AJPS Mersenne-based cryptosystem. In Post-Quantum Cryptography: 9th International Conference, PQCrypto 2018, Fort Lauderdale, FL, USA, April 9-11, 2018, Proceedings 9 (pp. 101-120). Springer International Publishing.
European Central Bank (2012), Virtual Currency Schemes, Frankfurt am Main, Germany. Postal address. Postfach 16 03 19- Available at http://www.ecb.europa.eu
Habib, F., & Adekunle, S. S. (2019). Case Study of Bitcoin and Its Halal Dimension. Halal Cryptocurrency Management, 235-255.
Hosseini Khamenei, S, A., (1400). Polls Available at: https://leader.ir/fa/content/25476/     (In Persian).
Khordmand, M, (2018). Jurisprudential Review of Cryptocurrency Mining and Exchange with a Focus on the "Bitcoin" Network. Islamic Economic Knowledge Quarterly, 5(20), 109-124. (In Persian).
Maithami, H; & Biabani, Z., (2019). Analysis of the Nature, Extraction and Exchange of all Types of Cryptocurrencies and Tokens from the Perspective of Islamic Jurisprudence and the Laws of the Country. Tehran: Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (Bachelor's report MBRI-PR-9909).
Mahomed, Z. (2018). Crypto Mania: the Shariah Verdict.
Mamqani, M, H., (1316). Ghayal Amal fi Sharh Kitab al-Makasab (First Edition). Qom: Al-Zhakhar al-Islami. (In Persian).
Mousavi Khomeini, S, R., (1421). Al-Bai (First Edition). Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute. (In Persian).
Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A peer-to-peer Electronic Cash System. Decentralized Business Review, 21260.
Nawabpour, A, R., (2017). Jurisprudential Analysis of Cryptocurrency Functions (Master's thesis). Tehran: Imam Sadiq University. (In Persian).
Nawabpour, A, R; Yousefi, A, A; & Talebi, M., (2017). Jurisprudential Analysis of the Functions of Cryptocurrency (Bitcoin Case Study). Islamic Economics Quarterly, 18(72), 213-243. (In Persian).
Ripple Vision”, Ripple Co., (2015), p3. Available in https://ripple.com,
Rosner, M. T., & Kang, A. (2016). Understanding and Regulating Twenty-First Century Payment Systems: The Ripple Case Study. Michigan Law Review, 649-681.
Sancheti, V. (2019). What Is Tether?-Everything You Need To Know About Tether Cryptocurrency.
Seang, S., & Torre, D. (2018). Proof of Work and Proof of Stake Consensus Protocols: a Blockchain Application for Local Complementary Currencies. France: Universite Cote d'Azur-GREDEG-CNRS. Str, 3(4).
Sedgwick, K., (2018); A Complete A-Z of Stablecoins; Available At: https://news.bitcoin.com/a-complete-a-z-of-stablecoins.
Seibel, J., (2018). The Dai Stablecoin is a Game Changer for Ethereum and the Entire Cryptocurrency Ecosystem; Available At https://medium.com/@james_3093/the-dai-stablecoin-is-a-game-changer-for-ethereum-and-the-entire-cryptocurrency-ecosystem-13fb412d1e75.
Soleimanipour, M, M; Soltani-Nejad, H; and Pourmathar, M., (2016). Jurisprudential Review of Virtual Money", Islamic Financial Research Quarterly, 6(12), 167-192. (In Persian).
Tamimi Amadi, A, W, bin M., (1410 AH). Gharral al-Hakm and Derr al-Kalam (volume 1, Second Edition). (Seyd Mehdi Mashah Rajaee, Translator). Qom, Dar al-Kitab al-Islami. (In Persian).
Wright, A., & De Filippi, P. (2015). Decentralized Blockchain Technology and The Rise of Lex Cryptographia. Available at SSRN 2580664.
Yousefi, A, A., (1377). The Nature of Money and its Jurisprudential and Economic Strategies (First Edition). Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought.
https://github.com
https://coindesk.com
https://rc.majlis.ir
https://leader.ir
تحقیقات مالی اسلامی
دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 22
اردیبهشت 1401
صفحه 393-434
  • تاریخ دریافت: 22 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 19 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 19 شهریور 1401