نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

ارزیابی نظارت سازمان بورس اوراق بهادار بر ناشران بورسی با رویکرد اسلامی حمایت از سهامداران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (حقوق مالی اسلامی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق مالی، گروه مدیریت مالی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

نظارت و ایجاد اطمینان برای سرمایه‌گذاران از مهمترین زمینه‌های تحکیم و توسعه بازار سرمایه به شمار می‌آید. . اسلام برای کسب و کار، تجارت و فعالیت اقتصادی، آداب و شرایطی را در نظر گرفته که از جمله آنها می‌توان به انصاف در معامله و ذعایت حقوق طرفین در معاملات اشاره کرد.سرمایه‌گذاران در انواع اوراق بهادار شامل سهام و انواع اوراق بهادار اسلامی (صکوک) به شفافیت و اطمینان از رعایت حقوق سرمایه‌گذاران از سوی ناشران توجه دارند. هر چه این اعتماد در بین آحاد جامعه گسترش یابد، تمایل به سرمایه‌گذاری افزایش می‌یابد و در مقابل توان تأمین مالی ناشران برای اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری و نیز تأمین سرمایه در گردش بیشتر می‌شود و چنین است که بازار سرمایه به اجرای مأموریت اصلی خود که همانا تأمین مالی است‌، نائل می‌گردد.
هدف اصلی این تحقیق سنجش میزان کفایت نظارتی است که توسط نهاد ناظر بازار سرمایه بر ناشران انواع اوراق بهادار در بورس‌ها اعمال می‌گردد. در این تحقیق 200 نفر از سهامداران بصورت تصادفی، به عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌اند. داده‌های تحقیق با کمک ابزار پرسشنامه گردآوری شده است. برای سنجش روایی سازه از الگوی معادلات ساختاری و برای سنجش روایی محتوایی ابزار از نظرات اساتید و صاحب نظران آگاه به موضوع استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از دید سهامداران میزان نظارت سازمان بورس اوراق بهادار بر ناشران بورسی از دیدگاه سواد مالی، افشاء و شفافیت و فعالیت های آموزشی در حد قابل قبولی است اما میزان نظارت بر حاکمیت شرکتی،کیفیت حسابرسی و نظارت بر اطلاعات نهانی در حد قابل قبولی نیست

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluating of Stock Exchange Supervision over the Issuers: Adopting a Supportive Approach Islamic to Stockholders

نویسندگان [English]

  • Faranak Mafakhrenea 1
  • Jafar Jamali 2
  • Ali Saeedi 3

1 PhD Student in Financial Law, Department of Financial Management, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor of Law, Electronic Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3 Associate Professor, Department of Accounting, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Supervising and assuring investors is considered as one of the most important bases for strengthening and developing the capital market. . Islam has considered customs and conditions for business, commerce and economic activity, among which we can mention fairness in transaction and protection of the rights of the parties in transactions. Transparency and certainty about respecting the investors' rights by the issuers are the concerns of those investing in different securities, including stocks and various types of Islamic securities (Sukuk). The greater the trust among the individuals in a society, the more the desire for investment, and in return, the more the issuers’ financial capabilities to launch investment projects and also to provide working capital. Thus, the capital market will succeed in financing as its main mission. The main purpose of this study is to evaluate the level of supervision sufficiency applied by the Capital Market Supervisory Authority over the issuers of various securities in the stock exchange. In this study, 200 stockholders were selected randomly as statistical samples. Data were collected using a questionnaire. The structural equation model and the opinions of experts and informants were used to assess the construct validity and content validity, consequently. The results of the study indicate that, according to the shareholders, the level of the Stock Exchange supervision over the issuers is acceptable considering financial literacy, disclosure and transparency, and training activities; while, the supervision over corporate governance, audit quality, and insider information is not acceptable enough.

کلیدواژه‌ها [English]

  • issuers
  • corporate governance
  • audit quality
  • insider information
  • disclosure and transparency
ابراهیمی، سیدکاظم؛ بهرامی‌نسب، علی؛ و باغیان، جواد (1396). تأثیر کیفیت حسابرسی و رعایت حقوق سهامداران بر احتمال گزارشگری متقلبانه. فصلنامه دانش حسابرسی، 17(69)،‌ 149-125.
اسلامی بیدگلی، سعید؛ و کریم‌خانی، میثم (1395). سواد مالی؛ زمینه‌های سیاسی - اقتصادی پیدایش و جایگاه آن در اقتصاد بازار. فصلنامه تحقیقات مالی. 18(70)، 274-251. DOI: 10.22059/jfr.2016.61591
باباجانی، جعفر؛ و عبدی، مجید (1389). رابطه حاکمیت شرکتی و سود مشمول مالیات شرکت‌ها. فصلنامه پژوهش‌های حسابداری مالی. 2(7)، 65-86.
بادآورنهندی، یونس؛ و تقی‌زاده خانقاه، وحید (1396). تأثیر پرداخت سود سهام و عدم انتشار اخبار بد بر خطر سقوط قیمت سهام با تأکید بر عدم تقارن اطلاعاتی. فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 24(93)، 19-40. DOI: 10.22059/acctgrev.2017.61841
جمالی، جعفر؛ آقامیری، سمیه‌سادات؛ عابدینی سعدآباد، فرهاد؛ و سلیمان دهکردی، الهام (1394). بازشناسی اطلاعات نهانی و قلمروی آن در نظام حقوقی ایران. فصلنامه دانشنامه حقوق و سیاست، 11(25)، 11-31.
حساس یگانه، یحیی؛ و آذین‌فر، کاوه (1389). رابطه بین کیفیت حسابرسی و اندازه مؤسسه حسابرسی. فصلنامه بررسی حسابداری و حسابرسی، 17(61)، 85-98.
خلیلی عراقی، مریم؛ و بهروزی‌زاد، صمد (1388). بررسی اثرات شفافیت اطلاعات مالی بر رفتار سرمایه‌گذار در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات مالی، 2(5)، 129-149.
رهبر، فرهاد؛ و مظفری خامنه، فرشید؛ و محمدی، شاپور (1386). موانع سرمایه‌گذاری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 21(81)، 111-138.
زاهدی تهرانی، پریوش؛ و دلشاد، افسانه (1395). بررسی تأثیر کیفیت حسابرسی بر بهبود حجم معاملات و کیفیت اطلاعات مالی میان‌دوره‌ای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه چشم‌انداز مدیریت مالی، 6(15)، 111-131.
ساریخانی، عادل؛ و میرزایی‌منفرد، غلامعلی (1396). تحلیل مبانی فقهی و حقوقی جرایم مرتبط با اطلاعات نهانی در بازار اوراق بهادار. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 10(37)، 101-125.
شبانی، محمدصادق (1395). بررسی وضعیت حقوقی معاملات متکی بر اطلاعات نهانی در بورس اوراق بهادار. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 9(33)، 115-131.
شفیع‌زاده، بهاره؛ حسینی، سیدعلی؛ رحمانی، علی؛ و سلطانی، محمد (1397) ، نقش گزارشگری مالی، شفافیت و راهبری شرکتی در حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، 11(42)، 74-95.
صفرزاده، محمدحسین (1392). تأثیر رعایت حقوق سهامداران بر کیفیت سود. فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، 3(9)، 147-172.
قالمق، کریم؛ یعقوب‌نژاد، احمد؛ و فلاح‌شمس، میرفیض (1395). تأثیر سواد مالی بر تورش‌های رفتاری سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه چشم‌انداز مدیریت مالی، 4(16)، 94-75.
کاشانی‌پور، محمد؛ راعی عزآبادی، محمدابراهیم؛ و ارشادی، محمود (1396). تأثیر مکانیزم‌های راهبری شرکتی بر تأخیر گزارشگری مالی میان‌دوره‌ای: مطالعه مورد بورس اوراق بهادار. فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی، 5(17)، 194-169.
میرزایی‌منفرد، غلامعلی (1392). تحلیل جرم سوء‌استفاده از اطلاعات نهانی در بازار اوراق بهادار. فصلنامه آموزه‌های حقوق کیفری، 2(5)، 211-240.
نجفی‌فراشاه، سیدعلی‌محمد؛ آذرفر، امیر؛ و حسن‌زاده‌سروستانی، حسین (1396). طراحی قواعد مطلوبیت‌زا برای شفافیت شرکتی ناشران پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه چشم‌انداز مدیریت مالی، 5(20)، 95-71
ندیمی‌نو، پروین (1396). مسئولیت مدنی ناشی از افشای اطلاعات نهانی در سازمان بورس و اوراق بهادار. فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 3(2/1)، 56-46.
Alavi, S, M. (2011). Influence Levels of Information Transparency on Managerial Responsiveness, Official Accountant, (26): 79-75.
Ateş, S., Coşkun, A., Şahin, M. A., & Demircan, M. L. (2016). Impact of Financial Literacy on the Behavioral Biases of Individual Stock Investors: Evidence from Borsa Istanbul. Business & Economics Research Journal, 7(3).
Babajani, Jafar; & Abdi, M; (1389). The Relationship between Corporate Governance and Corporate Taxable Profits. Quarterly Journal of Financial Accounting Research. 2 (7), 65-86 (In Persian).
Badavarhandi, Y; & Taghizadeh Khaneghah, V; (1396). The Effect of Dividend Payment and Non-Disclosure of Bad News on the Risk of Falling Stock Prices with Emphasis on Information Asymmetry. Journal of Accounting and Auditing Reviews, 24 (93), 19-40 (In Persian). DOI: 10.22059 / acctgrev.2017.61841
Boţa-Avram, C. (2013). Empirical Analysis of Effects of Country-Level Governance to Strength of Investor Protection. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 99, 1063-1072.
DeAngelo, L, (1981). Quality Audit and size Auditor. Journal of Economics and Accounting. 3, 199–189.
Ebrahimi, S, K; Bahrami Nasab, A; & Baghian, J; (1396). The Effect of Audit Quality and Observance of Shareholders' Rights on the Possibility of Fraudulent Reporting. Quarterly Auditing Knowledge, 17 (69), 149-125 (In Persian).
Fadaee nezhad, E; & Nobakht, Z. (2006). The Concept of Transparency in the Company, Stock Exchange, (49): 47-54.
Francis, J. R., & Wang, D. (2008). The Joint Effect of Investor Protection and Big 4 Audits on Earnings Quality around the World. Contemporary Accounting Research, 25(1), 157-191.
Ghelmagh, K; Yaqubnejad, Ahmad; Fallah Shams, M, F: (1395). The Effect of Financial Literacy on Behavioral Distortions of Tehran Stock Exchange Investors. Quarterly Journal Financial Management, 4 (16), 94-75 (In Persian).
Gruszczynski, M. (2010). Investor Protection and Disclosure: Quantitative Evidence. Warsaw School of Economics–Department of Applied Econometrics Working Paper, (6-10).
Huston, S. J. (2010). Measuring Financial Literacy. Journal of consumer affairs, 44(2), 296-316.
Islami Bidgoli, S; & Karimokhani, M; (2015). Financial Knowledge; Political-Economic Contexts of its Emergence and Its Place in the Market Economy. Quarterly Journal of Financial Research. 18 (70), 274-251 (In Persian). DOI: 10.22059 / jfr.2016.61591
Jamali, J; Aghamiri, S, S; Abedini Saadabad, F; & Suleiman Dehkordi, E; (1394). Recognition of Confidential Information and its Scope in the Iranian Legal System. Encyclopedia of Law and Politics, 11 (25), 11-31 (In Persian).
Jirasakuldech, B., Dudney, D. M., Zorn, T. S., & Geppert, J. M. (2011). Financial Disclosure, Investor Protection and Stock Market Behavior: an International Comparison. Review of Quantitative Finance and Accounting, 37(2), 181-205.
Kashanipour, M; Rai Azabadi, M, I; & Ershadi, M; (1396). The Impact of Corporate Governance Mechanisms on Intermediate Financial Reporting Delays: A Case Study of the Stock Exchange. Quarterly Journal of Financial and Economic Policies, 5 (17), 194-169 (In Persian).
Khalili Iraqi, M; & Behroozizad, S; (1388). Investigating the Effects of Financial Information Transparency on Investor Behavior in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Financial Studies, 2 (5), 129-149 (In Persian).
Lima, B. F., & Sanvicente, A. Z. (2013). Quality of Corporate Governance and Cost of Equity in Brazil. Journal of Applied Corporate Finance, 25(1), 72-80.
Leader, F; Mozaffari Khamenei, F; & Mohammadi, S; (1386). Barriers to Investment and its Impact on Economic Growth in Iran. Quarterly Journal Economic Research, 21 (81), 111-138 (In Persian).
Lynch, J. G., Fernandes, D., & Netemeyer, R. G. (2013). The Effect of Financial Literacy and Financial Education on Downstream Financial Behaviors. National Endowment for Financial Education.
Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2011). Financial Literacy around the World: an Overview. Journal of Pension Economics & Finance, 10(4), 497-508.
Mirzaei Monfared, G, A; (1392). Crime Analysis of Misuse of Confidential Information in the Securities Market. Quarterly Journal of Criminal Law Teachings, 2 (5), 211-240 (In Persian).
Najafi Farashah, S, A, M; Azarfar, A; & Hassanzadeh Sarvestani, H; (1396). Designing Utility Rules for Corporate Transparency of Publishers Listed on the Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal Financial Management, 5 (20), 95-71 (In Persian).
Nadimi‌no, P; (1396). Civil Liability for Disclosure of Confidential Information in the Exchange and Securities Organization. Quarterly Journal of Political Science Studies, Law and Jurisprudence, 3 (1/2), 56-46 (In Persian).
Persakis, A., & Iatridis, G. E. (2016). Audit Quality, Investor Protection and Earnings Management During the Financial Crisis of 2008: An International Perspective. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 41, 73-101.
Razali, W.A. A. W., & Arshad, R., (2014). Disclosure of Corporate Governance Structure and the Likelihood of Fraudulent Financial Reporting, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 145, 243–253.
Safarzadeh, M, H; (1392). The Effect of Respect for Shareholders' Rights on the Quality of Profits. Quarterly Journal of Experimental Accounting Research, 3 (9), 147-172 (In Persian).
Sarikhani, A; & Mirzaei Monfared, G, A; (1396). Analysis of Jurisprudential and Legal Bases of Crimes Related to Confidential Information in the Securities Market. Quarterly Journal Stock Exchange, 10 (37), 101-125 (In Persian).
Sensitive Yeganeh, Y; & Azinafar, K; (1389). The Relationship between Audit Quality and the Size of the Audit Firm. Quarterly Journal of Accounting and Auditing Review, 17 (61), 85-98 (In Persian).
Shabani, M, S; (1395). Investigating the Legal Status of Transactions Based on Confidential Information in the Stock Exchange. Quarterly Journal Stock Exchange, 9 (33), 115-131 (In Persian).
Shafizadeh, B; Hosseini, S, A; Rahmani, A; & Soltani, M; (2015), The Role of Financial Reporting, Transparency and Corporate Governance in Protecting the Rights of Investors. Quarterly Journal Stock Exchange, 11 (42), 74-95 (In Persian).
Zahedi Tehrani, P; & Delshad, A; (2015). Investigating the Effect of Audit Quality on Improving the Volume of Transactions and the Quality of Financial Information between Periods of Companies Listed on the Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal Financial Management Outlook, 6 (15), 111-131 (In Persian).
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
اردیبهشت 1400
صفحه 875-902
  • تاریخ دریافت: 19 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 01 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1400