کاربرد روش استدلال منطقی مبتنی‌بر قیاس (آگزیوماتیک) در طراحی ابزارهای مالی اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تحلیل اقتصادی ابزارهای مالی اسلامی)

نویسنده

دانش‌آموخته دکتری مدیریت مالی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

ازجمله مهم‌ترین کارکردهای یک نظام مالی اسلامی کارآمد، حمایت از بخش واقعی اقتصاد است. چنین نظامی باید در راستای تقویت بخش واقعی اقتصاد عمل نماید و پیوسته به‌دنبال پاسخگویی جهت رفع نیازهای اساسی آن باشد. یکی از مهم‌ترین راه‌های دستیابی به این هدف، طراحی و استفاده از ابزارهای مالی صحیح و کارآمد جهت تأمین مالی شرکت­ها و پروژه­های مربوط است. ابزارهایی مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق مرابحه و... ازجمله ابزارهایی هستند که با این هدف طراحی و منتشرشده‌اند. برای طراحی یک ابزار مالی اسلامی کارآمد که در آن به همه ابعاد از قبیل طراحی مالی، ملاحظات فقهی و حقوقی، مدیریت ریسک، ملاحظات مالیاتی و گزارشگری مالی توجه شده باشد، استفاده از یک روش تحقیق مناسب به‌طراحی صحیح ابزار مالی کمک می­کند. روش تحقیق منطقی مبتنی‌بر قیاس (آگزیوماتیک) ازجمله این روش­ها است که محقق را جهت استخراج اصول اساسی طراحی ابزار مالی یاری رسانده و کمک می­کند تا ابزار مالی مناسبی طراحی شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Application of the Logical Reasoning Method Based on Analogy in the Design of Islamic Financial Instruments

نویسنده [English]

  • Abouzar Soroosh

Ph.D. in Financial Management , Tehran University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Among the most important functions of an efficient Islamic financial system is to support the real sector of the economy. Such a system must work to strengthen the real sector of the economy and continuously seek to respond to its basic needs. One of the most important ways to achieve this goal is to design and use proper and efficient financial tools to finance companies and related projects. Tools such as bonds, mortgage bonds, and murabaha bonds are among the tools designed and published for this purpose. To design an efficient Islamic finance tool that addresses all aspects such as financial planning, legal and Islamic jurisprudential considerations, risk management, tax considerations and financial reporting, using an appropriate research method could be helpful. The method of logical research based on analogy (axiomatic) is one of these methods that helps researchers to extract the basic principles of designing financial instruments and also to design appropriate financial instruments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Financial Instruments
  • Islamic Securities
  • Islamic Financial Engineering
  • Financial Management
  • Analogical Methodology
  • Axiomatic
آقانظری، حسن (1386). نظریه‌پردازی اقتصاد اسلامی (امکان نظریه‌پردازی علمی اقتصاد اسلامی و روش آن). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه­ها.
بیدگلی، سکینه؛ و پورعزت، علی‌اصغر (1388). طراحی مدل منطقی ابعاد تعامل خرده سیستم‌های سیاسی و اداری در حکومت حق‌مدار برمبنای نهج‌البلاغه امام علی(ع). فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، 8(19)، 87-114.
پورعزت، علی‌اصغر (1383). درآمدی بر طراحی نظام­های آگزیوماتیزه سلسله مراتبی برای توسعه کیفی دانش در حوزه علوم انسانی. همایش توسعه دانش و فناوری. تهران: دانشگاه صنعتی شریف، 1-30.
تفضلی، فریدون (1388). تاریخ عقاید اقتصادی. تهران: نی.
خندان، سیدعلی‌اصغر (1379). منطق کاربردی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه­ها و مؤسسه فرهنگی طه.
ربانی‌گلپایگانی، علی (1369). پیوند و تمایز فلسفه و علوم تجربی از دیدگاه فیلسوف شهید مطهری. فصلنامه نور علم، 8(35)، 50-70.
ریتر، یوآخیم؛ و گروندر، کارولفرید؛ و گابریل، گتفرید (1386). فرهنگ­نامه تاریخی مفاهیم فلسفه (جلد 1) (مترجم: فریده فرنودفر). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (ترجمه اصلی اثر، 1974).
ساروخانی، باقر (1386). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سروش، عبدالکریم (1357). علم چیست؟ فلسفه چیست؟. تهران: حکمت.
سروش، ابوذر؛ و موسویان، سیدعباس (1395). طراحی مدل‌های مالی اوراق سفارش ساخت در بازار سرمایه ایران. فصلنامه تحقیقات مالی، 18(72)، 633-652.
شنیور، قادر؛ و اخترنیا، جعفر (1393). قرارداد سفارش ساخت. تهران: انتشارات کتاب آوا.
طباطبایى، سیدمحمدحسین (1368). اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ با پاورقی شهید مرتضی مطهری (جلد 2 و 3، چاپ 6). تهران: صدرا.
طباطبایى، سیدمحمدحسین (1372). اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ با پاورقی شهید مرتضی مطهری (جلد 1، چاپ 3). تهران: صدرا.
عیوضلو، حسین (1387). اصول و مبانی نظام پولی در اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 8(29)، 35-61.
قحف، منذر (1385). علم اقتصاد اسلامی، تعریف و روش (سیدحسین میرمعزی: مترجم). فصلنامه اقتصاد اسلامی، 6(23)، 157-186.
کشفی، عبدالرسول (1381). کاربرد روش هندسی در فلسفه اسلامی. فصلنامه مقالات و بررسی‌ها، 36(71)، 221-246.
مصباح‌یزدی، محمدتقی (1396). آموزش فلسفه (جلد 1). تهران: امیرکبیر.
مطهری، مرتضی (1368). نظری به‌نظام اقتصادی اسلام (چاپ 14). تهران: صدرا.
موسویان، سیدعباس (1391). بازار سرمایه اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
موسویان، سیدعباس؛ و خوانساری، رسول (1395). اجتهاد چندمرحله‌ای: روش پژوهش استنباط مسائل فقه اقتصادی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، (16)63، 5-37.
میرجانی، حمید (1389). استدلال منطقی به‌مثابه روش پژوهش. فصلنامه صفه، 20(50)،
35-50.
میرزایی‌اهرنجانی، حسن (1385). زمینه­های شناختی تئوری سازمان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها.
میرمعزی، سیدحسین (1386). روش فلسفه علم اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 7(27)، 45-64.
میرمعزی، سیدحسین (1390). درآمدی بر روش علم اقتصاد اسلامی. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 11(42)، 5-28.
نبوی، لطف‌اله (1369). روش­شناسی علوم قیاسی. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 1(2)،
185-173.
نبوی، لطف‌اله (1389). مبانی منطق و روش­شناسی (چاپ 2). تهران: مرکز نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
Asutay, M. (2007). A Political Economy Approach to Islamic Economics: Systemic Understanding for an Alternative Economic System.
Javaid, O., & ul Hassan, M. (2013). A Comparison of Islamic and Capitalist Conception of Economic Justice. International Journal of Economics, Management and Accounting, 21(1), 1.
Kahf, M. (1999). Instruments and Alternatives of Public Debts in Islamic Economy. Research Paper at IRTI H, 1412.
Mangal, S. K., & Mangal, S. (2013). Research Methodology in Behavioural Sciences. PHI Learning Pvt. Ltd..
  • تاریخ دریافت: 08 خرداد 1396
  • تاریخ بازنگری: 18 دی 1396
  • تاریخ پذیرش: 07 بهمن 1396