نوع مقاله : علمی

نویسندگان

• سیدعباس موسویان ¹
• حسین حسن‌زاده سروستانی ²
• هاشم نیکومرام ³

¹ استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

² استادیار دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

³ استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

چکیده

سهام عادی مهمترین و رایج‌ترین ابزارمالی بازار سرمایه کشور محسوب می‌شود. روزانه حجم وسیعی از سهام عادی شرکت‌های مختلف در بورس اوراق بهادار تهران معامله شده و مالکیت آن از سرمایه‌گذاری (شخصیت حقیقی یا حقوقی) به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شود. در عرف سرمایه‌گذاران و بازار سرمایه و همچنین گزاره‌های مختلف اَخباری و قانونی، از این معاملات به خرید و فروش یاد می‌شود. بنابراین فرضیه پژوهش ما عبارت است از این‌که سهام عادی می‌تواند به عنوان مبیع، در عقد بیع مورد معامله قرار گیرد. جهت آزمون این فرضیه از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده کردیم؛ در بخش توصیفی به تعریف سهام عادی، تبیین حقوق سهامداران و دیدگاه‌های مختلف درباره ماهیت سهام عادی پرداختیم. همچنین تعریف، ماهیت عقد بیع و شرایط عوضین بویژه مالیت و عین بودن مبیع توضیح داده شد. در بخش تحلیلی، ابتدا مالیت سهام عادی تأیید شد و سپس به تحلیل و نقد دیدگاه‌های مطرح شده درباره سهام عادی پرداختیم و با توجه به این نتیجه فقهی که براساس نظر مشهور فقها، مبیع باید عین باشد اما برخی از فقها بیع منفعت و حق را نیز صحیح می‌دانند، جواز یا عدم جواز مبیع بودن سهام عادی را در دیدگاه‌های مختلف درباره ماهیت سهام، بیان کردیم. در انتها نیز با ذکر مقدماتی نظر مختار ارائه شد، براساس نظر مختار شرکت سهامی موجودی اعتباری و مستقل می‌باشد و هر سهامدار مالک جزء مشاعی از این شیء اعتباری است. براساس این دیدگاه مبیع، کلی در مشاع و اعتباری است و متعلق این کلی در مشاع نیز که شرکت سهامی عام (شخصیت حقوقی) است یک موجود اعتباری است و از آنجا که کلی در مشاع در دیدگاه اکثر فقیهان، از اقسام مال عینی است؛ بنابراین براساس نظر مختار، سهام عادی از نظر همه‌ فقها می‌تواند در عقد بیع، مبیع واقع شود.

کلیدواژه‌ها

• سهام عادی
• شرکت سهامی عام
• بیع
• مبیع
• فقه امامیه
• مال
• عین

20.1001.1.22518290.1393.4.1.1.0

عنوان مقاله [English]

Analysis of Common Stock of Companies Listed at Tehran Stock Exchange on Object of the Sale (Mabi) Position

نویسندگان [English]

• Sayyed Abbas Mousavian ¹
• Hosin Hasanzadeh Sarvestani ²
• Hashem Nikoomaram ³

¹ Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought

² Assistant Professor Imam Sadiq University

³ Professor, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Research Sciences Branch

چکیده [English]

Common stock is the most important and popular instrument in our capital market. Every day, large volumes of stocks are traded on the Tehran Stock Exchange and their ownership is transferred from one investor (natural or fictitious persons) to others. 'Sales' is the term commonly used for this act in capital market and among investors. Our hypothesis is that the common stocks could be traded as object of the sale (Mabi) in the sales contract (aghd al- bay). To test this hypothesis, we used descriptive and analytical method.
In the description section, we have defined common stock, explained shareholders' rights and clarified different views about the nature of common stocks. Also we have explained sale contract (aghd al- bay) and conditions of object of the sale (Mabi) according to Imamiah jurisprudence.
The conclusion is that a corporation is an independent entity and each shareholder is the co-owner of this contractual entity. The hypothesis is thus confirmed: According to Imamiah jurisprudence, the common stocks could be traded as object of the sale (Mabi) in the sales contract.

کلیدواژه‌ها [English]

• Common stock
• Corporations
• islamic finance
• Imamiah Jurisprudence
• Sales Contract (aghd al- bay)
• Tehran Stock Exchange