تحقیقات مالی اسلامی

بررسی مقایسه‌ای روش تأمین مالی پروژه‌های انرژی بر اساس تلفیق اوراق استصناع- قرارداد BLT و اوراق استصناع مستقل

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد حسابداری دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

برای اجرای پروژه‌های زیربنایی در بخش‌های مختلف اقتصاد به‌خصوص بخش انرژی یکی از مسائل مهم عدم وجود نقدینگی جهت انجام این‌گونه پروژه‌ها می‌باشد. برای رفع این مشکل روش‌های تأمین مالی پروژه‌محور به وجود آمده است. یکی از عمده‌ترین روش‌ها به خصوص در بخش زیربنایی و انرژی روش‌های خانواده BOTاست که یکی از روش‌های به نسبت جدید آن روش ساخت، اجاره و انتقال (BLT) است. وجود مشکلات فقهی در بعضی صور قرارداد BLTدر مرحله اجرا باعث شده است، عملیاتی شدن این قرارداد با چالش‌هایی مواجه شود که استفاده از روشهای تأمین مالی پروژه مبتنی بر عقود اسلامی همچون اوراق استصناع به‌صورت مستقل و تلفیق اینگونه روش‌ها با قرارداد BLTمی‌تواند از جمله راهکارهای عملیاتی پیش رو باشد که لزوم بررسی تحقیقات تلفیقی و مقایسه‌ای بین این دو دسته را می‌طلبد. این تحقیق در مرحله اول با گردآوری نظرات خبرگان به تعیین معیارهایی متناسب با وضعیت اقتصادی و شرایط پروژه‌های انرژی در ایران پرداخته است و سپس به‌وسیله این معیارها و بر مبنای مقایسات زوجی روش تحلیل سلسله مراتبی (AHp ) به رتبه‌بندی دو روش اوراق استصناع مستقل و تلفیق اوراق استصناع و قرارداد BLTپرداخته است. یافته‌های تحقیق نشانگر این است که از منظر خبرگان ۵ معیار ریسک بازپرداخت، ریسک ساخت، شرایط محیطی، ریسک عملکردی و ویژگی پروژه به ترتیب مهمترین عوامل انتخاب روش تأمین مالی در بخش انرژی هستند و از منظر خبرگان تلفیق اوراق استصناع و قرارداد BLTمقدم بر اوراق استصناع مستقل در تأمین مالی پروژه‌های بخش انرژی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing Financing Methods in Energy Projects Based on Istisna Sukuk - BLT Contract and Independent Istisna Sukuk Annexation

نویسندگان [English]

  • Farzaneh Ashariyon Ghomizadeh 1
  • Hamed Tajmir Riyahi 2

1 Master student of accounting, University of Tehran

2 PhD student in Financial Management, Imam Sadegh University

چکیده [English]

One of the major problems for the implementation of infrastructure projects in various sectors of the economy, especially the energy sector, is the lack of liquidity. To solve this problem, project financing is created. BOT contracts comprise one of the most common methods, particularly in infrastructure and energy sectors, and build-lease-transfer (BLT) is a relatively new method of this approach. The operation of the contract faced some challenges because of legal problems in some of the BLT contract's implementation. Methods of project financing based on Islamic contracts such as Istisna Sukuk independently or a combination of these methods with BLT contract can be among operational techniques ahead which require comparative and combined research. The first step of this study is to gather experts' comments to determine the measures appropriate for the economic and energy project  situations in Iran and then, based on these measures and AHP analysis, to rank independent Istisna Sukuk and Istisna Sukuk - BLT Contract annexation. The research findings show that Istisna Sukuk - BLT Contract annexation is appropriate for financing energy projects in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Project Financing
  • Istisna Sukuk
  • BLT Contract
  • Energy Sector
  • AHP
آذر، عادل و علی رجب‌زاده (1389)، تصمیم‌گیری کاربردی، رویکرد MADM، تهران: نگاه دانش. آقابیگی، محمد (1385)، «روش‌های تأمین منابع مالی خارجی پروژه‌های صنعت نفت – مزایا و معایب»، مجموعه مقالات اولین کنگره ملی توسعه نظام پیمانکاری در صنعت نفت، صص 110-131. جمالی، احمد، (1385)، «طرح تحقیقاتی بررسی قوانین سه کشور فیلیپین، ترکیه و چین و تدوین پیش‌نویس قانون BOT ایران»، پژوهشکده امور اقتصادی، صص 27-41. حدادی جواد کشتیبان یاسر و همکاران (1388)، «تأمین مالی پروژه‌محور از دیدگاه بانک‌های ایرانی فرصت یا تهدید»، دومین کنفرانس بین‌المللی نظام تأمین مالی در ایران تهران. حدادی، جواد، سید عباس موسویان و امیر حدادی و امیر فکری (1389)، «ارزیابی انتشار صکوک پروژه‌محور در بخش بالادستی نفت ایران»، مجموعه مقالات سومین کنفرانس توسعه نظام تأمین مالی در ایران، صص 91-118. حسینی، سید محمود و امیرحسین داودیان (1390)، «اولویت‌بندی روش‌های تأمین مالی پروژه‌های پالایشگاهی ایران»، چشم‌انداز مدیریت مالی و حسابداری، شماره ۳، صص 69-82 شاکری، اقبال، مصطفی جعفری و آرنوش شاکری (1384)، «مدل انتخاب روش اجرایی پروژه با رویکرد روش AHP»، مجموعه مقالات دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. شکارچی، سلیمان و سید مجتبی حسینعلی‌پور (1381)، «ساختار و روش اجرای پروژه‌های BOT»، ارائه در اولین همایش مدیریت پروژه. فراهانی، رضا (1382)، «سرمایه‌گذاری خارجی و بهره گیری از آن برای تسهیل اجرای برنامه خصوصی‌سازی»، تهران: دفتر هماهنگی امور شرکت‌ها و خصوصی‌سازی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. مصباح، هانیه و عباس بخشیانی (1385)، «وضعیت منابع مالی خارجی در تأمین مالی پروژه‌های ایران»، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت پروژه. موسویان، سید عباس (1386)، «اوراق بهادار استصناع؛ مکمل بازار سرمایه ایران»، جستارهای اقتصادی، شماره هشتم. موسویان، سید عباس، (1386)، ابزارهای مالی اسلامی (صکوک)، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. نظرپور، محمدنقی و ایوب خزائی (1389)، «پوشش ریسک صکوک استصناع در بازار بورس اوراق بهادار»، نامه مفید، شماره 81 Benjamin, C.Esty (2004), "Modern Project Finance A Case Book", John Wiley & Sons Inc. Chao-Chung Kang, Cheng-Min Feng (2009), "Risk Measurement and Risk Identification for BOT Projects: A multi-attribute utility approach", Mathematical and Computer Modeling. Chen Miao-Sheng, Lu Huei-Fu, Lin Huei-Wen, (2006), "Are the nonprofit organizations suitable to engage in BOT or BLT scheme? A feasible analysis for the relationship of private and nonprofit sectors", International Journal of Project Management 24, pp. 244–252 fouzul khan, M.kabir & J.parra, Robert, (2003), "financing large project", prentise hall Gatti, Stefano, (2008), "Project Finance in Theory and Practice: Designing, Structuring, and Financing Private and Public Projects", Elsevier, London. Gordon M. Bonder, (1996), "Project Finance Teaching Note", The Wharton School, fall. Naresimhan, (1998), "Sustainable Development of public/ private Partnership in Major Infrastructure projects using build operate transfer (BOT)", international Construction law review. Qiu, Larry D., Wang, Susheng, (2011), "BOT projects: Incentives and Efficiency", Journal of Development Economics, No. 94, pp. 127–138.
تحقیقات مالی اسلامی
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 6
اردیبهشت 1393
صفحه 159-186
  • تاریخ دریافت: 20 خرداد 1393
  • تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1394