نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

• وحید شهابی ¹
• مهدی خوش اخلاق ²

¹ معاون اداره تحقیقات و آموزش بانک قرض الحسنه رسالت و استادیار دانشکدۀ مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

² ناظر شرعی بانک قرض الحسنه رسالت و دانش آموخته دکتری علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه قم ،

چکیده

هدف:

تحقق کامل بانکداری اسلامی یکی از اهداف نظام بانکی ایران است که می‌تواند برکات اجتماعی و اقتصادی بسیاری داشته باشد. قرض‌الحسنه به‌عنوان ابزاری مؤثر در راستای اهداف توزیعی و فقرزدایی، با اهداف جامعه اسلامی سازگار است. این پژوهش با هدف بازطراحی بانک قرض‌الحسنه در طرح بانکداری اسلامی، برای تبدیل آن به نهادی گسترش‌دهنده فرهنگ قرض‌الحسنه انجام شد.

روش‌شناسی:

این پژوهش از روش آمیخته (کیفی و کمی) بهره برد. در بخش کیفی، داده‌ها با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته از جامعه آماری شامل متخصصین حوزه بانکداری اسلامی و مدیران بانکی جمع‌آوری شد. در بخش کمی، 100 پرسشنامه به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده بین خبرگان توزیع شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS مورد تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها:

نتایج نشان داد که بنیان‌گذاری بانک قرض‌الحسنه به‌عنوان یک بانک اجتماعی غیرانتفاعی، تخصیص منابع بر مبنای تکافل اجتماعی، حمایت حاکمیت، استفاده از بانکداری دیجیتال، حذف قرعه‌کشی و تبلیغات پرهزینه، و امکان معرفی وام به نیازمندان، از جمله راهکارهایی است که با گنجاندن در طرح بانکداری اسلامی و قوانین مربوطه، می‌تواند بانک قرض‌الحسنه را به نهادی مؤثر در گسترش فرهنگ قرض‌الحسنه تبدیل کند.

نتیجه‌گیری:

با اتخاذ رویکردهای پیشنهادی در بازطراحی بانک قرض‌الحسنه و تقویت نقش آن در طرح بانکداری اسلامی، این نهاد می‌تواند به‌طور مؤثری در تحقق اهداف اجتماعی و اقتصادی جامعه اسلامی ایفای نقش کند.

کلیدواژه‌ها

• قرض‌الحسنه
• طرح بانکداری اسلامی
• فرهنگ قرض‌الحسنه
• تحلیل عامل اکتشافی

موضوعات

• علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

عنوان مقاله [English]

Redesigning Qard-al-Hasan Bank in the Islamic Banking Plan as an Institution that Expands the Culture of Qard-al-Hasan (Emphasizing the Actions of RESALT QARD AL_HASAN BANK

نویسندگان [English]

• Vahid Shahabi ¹
• mahdi khosh akhlagh ²

¹ Director of Research and Training Department of Resalat Qard Al-Hasan Bank and Assistant Professor, Faculty of Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch

² Sharia Supervisor of Resalat Qard-al-Hasan Bank and PhD in Economic Sciences, Faculty of Economics, University of Qom,

چکیده [English]

Objective:

The full realization of Islamic banking is one of the goals of the Iranian banking system, which can have many social and economic benefits. Qard-Al-Hasan, as an effective tool for distributional and poverty alleviation goals, is consistent with the goals of the Islamic society. This research was conducted with the aim of redesigning Qard-Al-Hasan Bank in the Islamic banking plan, to transform it into an institution that spreads the culture of Qard-Al-Hasan.

Methodology:

This research used a mixed method (qualitative and quantitative). In the qualitative part, data was collected from a statistical population including Islamic banking experts and bank managers using semi-structured interviews. In the quantitative part, 100 questionnaires were distributed among the experts through simple random sampling, and the data were analyzed using SPSS and Smart PLS software.

Findings:

The results showed that establishing Qarz-ul-Hasana Bank as a non-profit social bank, allocating resources based on social takaful, supporting the government, using digital banking, eliminating lotteries and costly advertisements, and allowing the introduction of loans to the needy are among the solutions that, when included in the Islamic banking plan and relevant laws, can transform Qard-Al-Hasan Bank into an effective institution in spreading the culture of Qard-Al-Hasan.

Conclusion:

By adopting the proposed approaches in redesigning Qard-Al-Hasan Bank and strengthening its role in the Islamic banking plan, this institution can effectively play a role in achieving the social and economic goals of the Islamic society.

کلیدواژه‌ها [English]

• Qard-ul-Hasana
• Islamic banking plan
• Qard-ul-Hasana culture
• Exploratory factor analysis