نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسنده

• رضا رحیمی

عضو هیأت علمی واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در زمینه چالش‌های بانکداری اسلامی، البته بعد ازگذشت نزدیک به چهل سال ازتصویب واجرای قانون عملیات بانکدارای بدون ربا درجمهوری اسلامی ایران، نوشته‌ها، تحقیقات ومطالب فراوانی شکل گرفته است. درطول این دوران نیز در راستای برطرف نمودن آن‌ها، راه حل‌هایی نیز ارائه وبه اجراءگذاشته شده است. لذا با اذعان براین مطلب که برخی ازچالشها نیز برطرف شده است اما هنوزهم نظام بانکداری اسلامی درگیر چالشهایی میباشد که برخی از آنها ازسابقه‌ای نسبتاً بلندمدت برخوردار هستند. لذا در همین راستا وبه منظور ریشه‌یابی چالش‌ها به نظر می‌رسد مهمتر از شناخت خودچالش‌ها، درک درست و صحیح جنبه ها وابعادچالش‌های مقابل نهادینه شدن نظام بانکداری اسلامی، علی الخصوص درجمهوری اسلامی ایران و علی العموم درجهان می‌باشد. برهمین اساس دراین مقاله تلاش شده است بانگاهی تقریبا همه جانبه، ضمن ریشه شناسی چالش ها ،ابعاد گوناگون چالشها مورد بررسی ومداقه قرارگیرند. با عنایت برمطالب بالا، پژوهش حاضر ابعاد چالشها را در دوبخش چالشهای بانکداری اسلامی درجمهوری اسلامی ایران وجهان به شکل جداگانه موردبررسی قرارداده است. درهرصورت، اساسی‌ترین چالشی که متاسفانه هنوز هم بعد ازگذشت نزدیک به چهاردهه ازتصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد ومتاسفانه کمتر هم به آن توجه شده است،چالش «نبود قصد ونیت درعقود طبق قاعده «العقودتابعه للقصود»، علی الخصوص درمورد مفهوم «قرض الحسنه» است، که شاید بتوان ادعا نمود اساس ومبنای تفکر و اندیشه اسلامی در زمینه ی ساده‌ترین ودرعین حال پیچیده ترین مفهوم اقتصاد یعنی «پول» درفضای «قرض الحسنه» معنا و تجلی پیدا می‌نماید. امید است این پژوهش بتواند بعنوان مصداقی ازمصادیق گام دوم انقلاب اسلامی درراستای نهادینه سازی نظام اقتصاداسلامی بوده باشد.

کلیدواژه‌ها

• بانکداری اسلامی
• چالش‌ها
• ربا
• عقود اسلامی
• نظام بانکی

موضوعات

• علمی - ترویجی

عنوان مقاله [English]

ابعادشناسی چالش های نهادینه سازی نظام بانکداری اسلامی

نویسنده [English]

• Reza Rahimi

Faculty member, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

در زمینه چالش‌های بانکداری اسلامی، البته بعد ازگذشت نزدیک به چهل سال ازتصویب واجرای قانون عملیات بانکدارای بدون ربا درجمهوری اسلامی ایران، نوشته‌ها، تحقیقات ومطالب فراوانی شکل گرفته است. درطول این دوران نیز در راستای برطرف نمودن آن‌ها، راه حل‌هایی نیز ارائه وبه اجراءگذاشته شده است. لذا با اذعان براین مطلب که برخی ازچالشها نیز برطرف شده است اما هنوزهم نظام بانکداری اسلامی درگیر چالشهایی میباشد که برخی از آنها ازسابقه‌ای نسبتاً بلندمدت برخوردار هستند. لذا در همین راستا وبه منظور ریشه‌یابی چالش‌ها به نظر می‌رسد مهمتر از شناخت خودچالش‌ها، درک درست و صحیح جنبه ها وابعادچالش‌های مقابل نهادینه شدن نظام بانکداری اسلامی، علی الخصوص درجمهوری اسلامی ایران و علی العموم درجهان می‌باشد. برهمین اساس دراین مقاله تلاش شده است بانگاهی تقریبا همه جانبه، ضمن ریشه شناسی چالش ها ،ابعاد گوناگون چالشها مورد بررسی ومداقه قرارگیرند. با عنایت برمطالب بالا، پژوهش حاضر ابعاد چالشها را در دوبخش چالشهای بانکداری اسلامی درجمهوری اسلامی ایران وجهان به شکل جداگانه موردبررسی قرارداده است. درهرصورت، اساسی‌ترین چالشی که متاسفانه هنوز هم بعد ازگذشت نزدیک به چهاردهه ازتصویب قانون عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد ومتاسفانه کمتر هم به آن توجه شده است،چالش «نبود قصد ونیت درعقود طبق قاعده «العقودتابعه للقصود»، علی الخصوص درمورد مفهوم «قرض الحسنه» است، که شاید بتوان ادعا نمود اساس ومبنای تفکر و اندیشه اسلامی در زمینه ی ساده‌ترین ودرعین حال پیچیده ترین مفهوم اقتصاد یعنی «پول» درفضای «قرض الحسنه» معنا و تجلی پیدا می‌نماید. امید است این پژوهش بتواند بعنوان مصداقی ازمصادیق گام دوم انقلاب اسلامی درراستای نهادینه سازی نظام اقتصاداسلامی بوده باشد.

کلیدواژه‌ها [English]

• بانکداری اسلامی
• چالش‌ها
• ربا
• عقود اسلامی
• نظام بانکی