نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

بررسی تأثیر مدل رفتاری مبتنی‌بر هدف در توصیف پس‌انداز قرض‌الحسنه در بانکداری اسلامی (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

2 دانشجوی دکتری گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مدل رفتاری مبتنی‌بر هدف در توصیف پس‌انداز قرض‌الحسنه در بانکداری اسلامی بوده است. این تحقیق ازنظر هدف، پژوهشی کاربردی و در دسته تحقیق­های عِلی قرار دارد. جامعه موردپژوهش شامل مشتریان بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در شهر اراک بوده که برای سنجش وضعیت موجود از پرسشنامه24 سؤالی استفاده شد. همچنین برای طراحی پرسشنامه از پژوهش ستیوبودی و دیگران (2016) استفاده‌شده است که پس از تأیید روایی و پایایی جهت جمع‌آوری داده‌ها مورداستفاده قرار گرفت. در این تحقیق برای بررسی روابط بین اجزاء مدل از معادلات ساختاری و از نرم­افزار لیزرل برای تجزیه­و­تحلیل فرضیه­ها استفاده گردید و با توجه به تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها نتایج نشان داد که نگرش، پیش‌بینی احساسات مثبت و هنجارهای ذهنی بر تمایل مشتری و قصد رفتاری مشتری به پس‌انداز قرض‌الحسنه تأثیر مثبت دارد، همچنین تمایل مشتری به پس‌انداز قرض‌الحسنه بر قصد رفتاری مشتری به پس‌انداز قرض‌الحسنه تأثیر مثبت دارد. همین‌طور پیش‌بینی احساسات منفی بر تمایل مشتری به پس‌انداز قرض‌الحسنه تأثیر منفی ندارد و نگرش، پیش‌بینی احساسات مثبت و هنجارهای ذهنی از طریق تمایل به پس‌انداز قرض‌الحسنه بر قصد رفتاری مشتری تأثیر دارد، ولی پیش‌بینی احساسات منفی از طریق تمایل به پس‌انداز قرض‌الحسنه بر قصد رفتاری مشتری تأثیر ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Purpose-Based Behavioral Model on Describing Qarz-al-Hasan Savings in Islamic Banking (Case Study: The Qarz -al-Hasan Mehr Iran Bank)

نویسندگان [English]

  • Iraj Noori 1
  • Mohammad Ali Razaghi Heris 2
  • Farshid Aghagoli 3

1 Assistant Professor, Department of Industrial Management, Faculty of Management, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran

2 Ph.D. Student, Department of Industrial Management, Faculty of Management, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran

3 M.A. Graduate of the Department of Industrial Management, Faculty of Management, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran

چکیده [English]

With the expansion of the capitalist system, especially the banking industry to Islamic countries, the politicians, businessmen, industrialists and bank owners faced the problem of bans, and they became religious scholars to solve it. The purpose of this study is to investigate the effect of objective-based behavioral model on the description of Qarz-al-Hasan savings in Islamic banking. This research is an applied study in terms of purpose and is causal in nature. The research population consists of the clients of Qarz al-Hasan Mehr Iran Bank in Arak city. The 24-item questionnaire was used to assess the status. Also, to design the questionnaire of this research and collect the data after confirming the validity and reliability, we used the study done by Setyobudi (2016). In this research, structural equations have been used to examine the relationships between the components of the model. The Lisrel software has been used to analyze the hypotheses. The data analysis and the results indicate that the attitude, the prediction of positive emotions and subjective norms have a positive effect on the customer's desire and intention to open Qarz-al-Hasan saving accounts. Also, the customer's desire to save money has a positive impact on his behavioral intention.  The anticipation of negative emotions has no negative effect on the customer's willingness to open the account, and the attitude, prediction of positive emotions and subjective norms influence the customer’s behavioral intention, but predicting negative emotions have no impact on the customer’s behavioral intention.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qarz al-Hasan Savings
  • Islamic Banking
  • Attitude Toward Consumer Behavior
  • Mental Norms
  • Structural Equation Method. JEL Classification: E21
  • E59
  • G41
آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول؛ و قنواتی، مهدی (1391). مدلسازی مسیری ساختاری در مدیریت، کاربرد نرم‌افزار smart PLS. تهران: نگاه دانش.
احمد، عثمان (1390). بانکداری اسلامی در عمل (علی تک­روستا، مترجم). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران.
اسدی زهرایی، احسان؛ آذر، عادل؛ و اسکندری، لیلا (1393). ارائه مدلی جهت معرفی عوامل مؤثر بر رفتار مشتریان در­سپرده­گذاری بانکی، کنفرانس بین­المللی حسابداری و مدیریت، تهران: مؤسسه همایشگران مهر اشراق، مرکز همایش­های دانشگاه تهران.
باقیانی‌مقدم، محمدحسین؛ و عیوضی، سهیلا (1390). بررسی علل مرتبط با عدم‌مصرف ماهی به میزان توصیه‌شده سازمان جهانی بهداشت در خانوارهای شهر جوانرود براساس مدل رفتار مبتنی‌بر هدف. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 19(73)، 39-45.
بهرامی، جاوید؛ و اصلانی، پروانه (1384). بررسی عوامل مؤثر بر پس­انداز بخش خصوصی در ایران. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 7(23)، 145-119.
تقوی­فرد، محمدتقی؛ زاهدی­ادیب، محسن؛ و ترابی، مصطفی (1391). عوامل مؤثر بر استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی از سوی مشتریان (موردمطالعه بانک ملت). فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 7(27)، 559-539.
حمدی، کریم؛ غفاری، فرهاد؛ و افسردگان، آرایه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر رفتار خرید محصولات سبز در جوانان. فصلنامهمدیریتبازاریابی، 3(12)، 21- 43.
عبدالوند، محمدعلی؛ و غفاری آشتیانی، پیمان (1388). ارائه الگویی برای ارزیابی عوامل مؤثر بر تبلیغات شفاهی مثبت در بازار خدمات، مطالعه موردی بانک‌های شهرستان اراک. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت، 20(81)، 35-51.
عزتی، مرتضی؛ عاقلی، لطفعلی؛ و کشاورزساجی، نفیسه (1394). برآورد اثر عوامل اثرگذار بر بازده دارایی بانک‌های اسلامی (در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی). فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 15(58)، 159-184.
غیاثی، مجید؛ بیگی، الهام (1397). بررسی عوامل کیفی مؤثر بر کیفیت ادراک‌شده مشتری و وفاداری رفتاری نسبت به برند. فصلنامه مطالعات مدیریت و حسابداری، شماره ویژه چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، 265-277.
کلانتری، خلیل (1388). مدلسازی معادلات ساختاری در تحقیقات اجتماعی – اقتصادی (چاپ اول)، تهران: فرهنگ صبا.
لگزیان، محمد؛ حدادیان، علیرضا؛ کفاشان، مجتبی؛ و آسمان­دره، یاسر (1392). بررسی ادراک دانشجویان از خدمات الکترونیکی کتابخانه­های دانشگاهی: «پژوهشی بر مبنای نظریه رفتار برنامه‌ریزی‌شده آجزن. فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29(114)، 333-350.
محمدی، اسفندیار؛ ریزه­بندی، مریم؛ و زارعی، الهام (1394). عوامل مؤثر بر سپرده­گذاری مشتریان در نظام بانکی موردمطالعه مشتریان بانک مهر اقتصاد استان ایلام. اولین کنفرانس ملی علوم مدیریت نوین و برنامه­ریزی فرهنگی اجتماعی ایران، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.
محمودی میمند، محمد؛ وزیرزنجانی، حمیدرضا؛ و خلیلی یادگاری، مریم (1391). ابعاد شخصیتی تست مایرز- بریگز (MBTI) و تمایل خرید مشتریان. فصلنامه تحقیقات بازاریابی نوین، 2(7)، 151-165.
موسویان، سیدعباس؛ و ورمزیاری، بهزاد (1391). بررسی تأثیر بانکداری بدون‌ربا بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 12(48)، 29-52.
نوری، ایرج؛ و شاه‌نظری، عاطفه (1395). بررسی تأثیر آموزش و عجین شدن در شغل بر عملکرد فروش و ترک خدمت نمایندگی‌های بیمه عمر در استان مرکزی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق، اراک، ایران.
هادوی­نیا، علی­اصغر؛ و عرب بافرانی، بهنام (1395). بررسی مزایا و آثار اجتماعی و اقتصادی اوراق قرض­الحسنه. فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 4(16)، 7-36.
هومن، حیدرعلی (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار لیزرل (چاپ اول)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
یزدانی، مریم (1390). قرض­الحسنه و نقش آن در رفع نیازهای اجتماعی و اقتصادی. ماهنامه بررسی مسائل و سیاست­های اقتصادی، 1(5 و 6)، 40-29.
Abou-Youssef, M. M. H., Kortam, W., Abou-Aish, E., & El-Bassiouny, N. (2015). Effects of Religiosity on Consumer Attitudes toward Islamic Banking in Egypt. International Journal of Bank Marketing.
Ahmad, K., Rustam, G. A., & Dent, M. M. (2011). Brand Preference in Islamic banking. Journal of Islamic Marketing.
Chang, K., & Chang, C. C. (2009). Library Self‐Service. The Electronic Library.
Echchabi, A., & Aziz, H. A. (2012). Empirical Investigation of Customers’ Perception and Adoption towards Islamic Banking Services in Morocco. Middle-East Journal of Scientific Research, 12(6), 849-858.
Gait, A., & Worthington, A. (2008). An Empirical Survey of Individual consumer, Business Firm and Financial Institution Attitudes towards Islamic Methods of Finance. International Journal of Social Economics.
Jackson, T. (2005). Motivating Sustainable Consumption: a Review of Evidence on Consumer Behaviour and Behavioural Change: a Report to the Sustainable Development Research Network. Centre for Environmental Strategy, University of Surrey.
Kaabachi, S., & Obeid, H. (2016). Determinants of Islamic Banking Adoption in Tunisia: Empirical Analysis. International Journal of Bank Marketing.
Khan, A. K., & Khanna, T. (2010). Is faith a luxury for the rich? Examining the Influence of Religious Beliefs on Individual Financial Choices. Building Bridges across Financial Communities, 227.
Leone, L., Perugini, M., & Ercolani, A. P. (2004). Studying, Practicing, and Mastering: A Test of the Model of Goal‐Directed Behavior (MGB) in the Software Learning Domain. Journal of Applied Social Psychology, 34(9), 1945-1973.
Marimuthu, M., Chan, W. J., Lim, P. G., Low, P. M., & Tan, Y. P. (2010). Islamic Banking: Selection Criteria and Implications.
Ravi, V., Carr, M., & Sagar, N. V. (2006). Profiling of Internet Banking Users in India Using Intelligent Techniques. Journal of Services Research, 6(2).
Richetin, J., Perugini, M., Adjali, I., & Hurling, R. (2008). Comparing Leading Theoretical Models of Behavioral Predictions and Post‐Behavior Evaluations. Psychology & Marketing, 25(12), 1131-1150.
Saidi, T. A. (2009). Relationship between Ethical and Islamic Banking Systems and its Business Management Implications. South African Journal of Business Management, 40(1), 43-49.
Setyobudi, W. T., Wiryono, S. K., Nasution, R. A., & Purwanegara, M. S. (2016). The Efficacy of the Model of Goal Directed Behavior in Explaining Islamic Bank Saving. Journal of Islamic Marketing.
Shiu, E. M., Hassan, L. M., Thomson, J. A., & Shaw, D. (2007). An Empirical Examination of the Extended Model of Goal-Directed Behaviour: Assessing the Role of Behavioural Desire. ACR European Advances.
Souiden, N., & Jabeur, Y. (2015). The Impact of Islamic Beliefs on Consumers’ Attitudes and Purchase Intentions of Life Insurance. International Journal of Bank Marketing.
https://www.wikipedia.org/
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18
اردیبهشت 1399
صفحه 467-506
  • تاریخ دریافت: 06 خرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 07 خرداد 1398
  • تاریخ پذیرش: 22 آبان 1398