نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

الزامات تحقق بانکداری اخلاقی و اولویت‏بندی خصوصیات عملیاتی آن متناسب با نظام بانکی ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

1 استادیار گروه مالی دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

چکیده

ارزش‏های اخلاقی از ارزش‌های مورد تأکید اسلام است و یکی از تجربه‏های موفق که در سال‌های اخیر در اقتصاد متداول شکل‌گرفته، بانکداری جایگزین[i] و بانکداری اخلاقی[ii] است. با عنایت به گستردگی ویژگی‌های بانکداری اخلاقی، اجرای کلیه ویژگی‌ها در اقتصاد ایران در کوتاه‌مدت مقدور نیست، لذا اولویت‌بندی این ویژگی‌ها برای بانکداری ایران، امری ضروری است.
در گام اول این تحقیق با استفاده از مبانی نظری و تجربه بانکداری اخلاقی در دنیا و همچنین استفاده از روش تحلیل محتوا، ویژگی بانکداری اخلاقی دارای اولویت احصاء شد. در گام بعدی تحقیق ویژگی کلیه بانک‏های اخلاقی در دنیا موردمطالعه قرار گرفت و بر این اساس ویژگی‌ها تکمیل گردید؛ سپس با بهره‌گیری از نظر نخبگان و أخذ نظر آنان از طریق پرسشنامه، موارد قابل‌اجرا در اقتصاد ایران مشخص و اولویت اجرای آنها تعیین گردید. براساس نتایج حاصل ازنظر نخبگان و تحلیل آرا به روش آزمون دوجمله‌ای، 15 عاملی که تأثیر زیادی بر توسعه اقتصادی دارند، شناسایی شدند. در گام بعدی با توجه به آزمون فریدمن این نتایج اولویت‌بندی شدند و اولویت‏هایی که می‏بایست در نظام‌بانکی ایران موردتوجه قرار بگیرند، احصاء و اعلام گریدند. با عنایت به نتایج حاصله پیشنهاد می‌گردد کلیه ویژگی‌ها تحت‌عنوان سند بانکداری اخلاقی توسط بانک مرکزی تهیه و به بانک‌های عامل ابلاغ شود و کلیه بانک‌ها بر این اساس شاخص‌بندی شوند. همچنین براساس نظرات نخبگان، پیشنهاد می‌شود بانک مرکزی به‌تدریج برای مواردی که در اولویت هشت‏گانه نخست، مشوق‏های عملیاتی در نظر گیرد و سعی نماید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که هرسال چهار ویژگی اجرایی شود.



[i]. Alternative Banking


[ii]. Ethical Bank

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Requirements for the Implementation of Ethical Banking and Prioritizing its Characteristics in Line with the Banking System of Iran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Talebi 1
  • Hamed Abbasi 2

1 Assistant Professor at Department of Finance, Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.

2 PhD Student in Islamic Economics, Research Institute of Islamic Culture and Thought, Qom, Iran

چکیده [English]

One of the values emphasized by Islam is ethical values, and one of the successful experiences that has emerged in recent times in the traditional economy is an alternative banking and ethical banking that can be used for the Iranian banking system. Considering the wide range of ethical banking features, their implementation in the Iranian economy in a short term is not feasible, so it is essential to prioritize these features for Iranian banking in line with economic needs.
   In this research, by using theoretical foundations and experience of ethical banking in the world and meta-analysis method, the characteristics of ethical banking with priority have been identified. Also, by benefiting from the opinions of the elites through questionnaires, the applicable cases in Iran's economy and the priority of their implementation have been determined. Based on the results of elites' opinions and their analysis according to binomial test, effective factors of ethical banking have been identified. In the next step, according to Friedman's test, these results have been prioritized and those that should be considered in Iran's economy have been accounted for and announced. In view of the results, it is suggested that all features be prepared by the central bank under the name of the Banking Code and sent to the relevant banks and all banks should be indexed accordingly. Also, based on the views of the elites, it is suggested that the central bank gradually considers the operational incentives for the first eight priorities and tries to plan in such a way that each year four of them become operational.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethical Banking
  • Social Responsibility
  • Islamic Banking
  • Professional Ethics
  • Integrity JEL Classification: C44
  • G20
  • G21
طالبی، محمد؛ و کیایی، حسن (1391). بانکداری اخلاقی، بررسی نقاط مشترک و تمایز آن با بانکداری اسلامی. بیست و سومین همایش بانکداری اسلامی. تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران.
عیوضلو، حسین؛ و قلیچ، وهاب (1394). بانکداری اخلاقی؛ درس‌هایی برای نظام بانکی ایران. فصلنامه اقتصاد و بانکداری اسلامی، 3(10)، 27-52.
قلیچ، وهاب (1390). بانکداری اخلاقی در جهان. فصلنامه تازه‌های اقتصاد، 2(5)، 66-71.
یوسفی‌شیخ‌رباط، محمدرضا؛ و خبره، شیما (13913932). مواضع اخلاقی در بانکداری اسلامی و تأثیر آن بر عملکرد بانکی. دوفصلنامه پژوهش‌های مالیه اسلامی،1(2)، 7-16.
قائدیمحمدرضا؛ و گلشنی، علیرضا (1395). روش تحلیل محتوا از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی. فصلنامه روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 7(23)، 57-82.
شهنازی روح‌اله؛ و پناهی، مجتبی (1396). سنجش میزان اخلاقی بودن بانکداری در ایران؛ مطالعه موردی بانک‌های ایران، شعب شیراز. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 6(12)، 67-100.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ و حجازی، الهه (1385). روش‌هـــای تحقیـــق در علـــوم رفتـــاری (چـــاپ دوازدهم). تهران: آگاه.
میرفخرالدینی، حیدر؛ و رضایی محمدحسین (1395). آشنایی با بانکداری اخلاقی. ﺩﻭﻣﯿﻦ ﻫﻤﺎﯾﺶ ﻣﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﯼ، دانشگاه شهید باهنر.
Talebi, M; & Kaiayee, H., (2012). Ethical Banking, Exploring Commonalities and its Distinction with Islamic Banking. Twenty-Third Islamic Banking Conference. Tehran: Higher Institute of Banking Education of Iran. (In Persian).
Eyvazloo, H; & Ghlich, V., (2015). Ethical Banking; Lessons for the Iranian Banking System. Islamic Economics and Banking Journal, 3 (10), 27-52.(In Persian)
Ghlich, V., (2011). Ethical banking in the world. Journal of New Economics, 2 (5), 66-71.(In Persian)
Yousefi Sheikhrobat, M, R; & Khebre, S., (2014). Ethical positions in Islamic Banking and its Impact on Banking Performance. Journal of Islamic Finance Research, 1 (2), 7-16. (In Persian).
Ghaedi, M, R; & Golshani, A, R., (2016). Content Analysis Method from Quantitative to Qualitative, Psychological Journal, Methods and Models. 7(23), 57-82.(In Persian)
Shahnazi, R, & P, M., (2016). Assessing Banking Ethics in Iran, A Case Study of Banks of Iran, Shiraz Branch, Journal of Islamic Financial Research, 6(12). (In Persian).
Sarmad, Z; Bazargan, A; & Hejazi, V., (2006). Research Methods in Behavioral Sciences. Twelfth Edition, Tehran: Agah Publishing. (In Persian).
Mirfakhruddin, H; & R, M, H., (2016). Introduction to Ethical Banking, Mystical Management Services, Kerman. (In Persian).
Adli Musa, M., (2011). Islamic Business Ethics & Finance: An Exploratory Study of Islamic Bank in Malaysia, 8th International Conference of Islamic Economics and Finance. (In Persian).
Anas Elmelji; & Ben Arab, M., (2009). Ethical Investment and the Social Responsibilities of the Islamic Banks, 2(4).
Dusuki, A. W. (2007). The Ideal of Islamic Banking: A Survey of Stakeholders' perceptions, Journal of Islamic Economics, Vol 11, Special Issue
Abou-Zeinab, A. (2013). Patterns of Bank Credit Allocation and Economic Growth: The Case of Denmark, 1736-2012 (No. 131). Lund University, Department of Economic History.
Bánfi, A. (2013). Ethical Finances? A Special View of Ethical Banking, Socially Responsible Investments (Doctoral Dissertation, Doctoral Thesis, Corvinus University of Budapest.
Bank Millennium. (2014). Bank Millennium Group Code of Ethics. Bank Millennium Group.
Barcelona Treball. (2012). Ethical Banking and CSR in Financial Institutions. Barcelona: Barcelona Treball.
Barigozzi, F; & Tedeschi, P., (2015). Credit Markets with Ethical Banks and Motivated Borrowers. Review of Finance, 19(3), 1281-1313.
Cowton, C. J. (2002). Integrity, Responsibility and Affinity: Three Aspects of Ethics in Banking. Business Ethics: A European Review, 11(4), 393-400.
Demuth, F. (2014). Parallel Universes: What Islamic Finance can Learn from Socially Responsible Investment. Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies, 7, 20-32.
Dorasamy, N. (2013). Corporate Social Responsibility and Ethical Banking for Developing Economies. Journal of Economics and Behavioral Studies.
Dorasamy, N., & Abdel-Baki, M. A. (2014). The Inception of Ethical Banking: An Imperative Transformation in Post-Revolution Egypt. International Business & Economics Research Journal, 13(3), 513-524.
Dufays, L. (2012). Responsible Banking the 10 Principles. Aestimatio: The IEB International Journal of Finance, (5), 238-269.
Finanzas Eticas. (2013). Ethical Finance in Italy. Retrieved from Finanzas Eticas.
OECD (2017) Financing SMEs & Entrepreneurs. An OECD Scoreboard, Recent Trends in SME & Entrepreneurship Finance.
Goyal, K. A; & Joshi, V. (2011). A Study of Social and Ethical Issues in Banking Industry. International Journal of Economics and Research, 2(5), 49-57.
Green, C. F. (1989). Business Ethics in Banking. Journal of Business Ethics, 8(8), 631-634.
Harvey, B. (1995). Ethical Banking: The Case of the Co-Operative Bank. Journal of Business Ethics, 14(12), 1005-1013.
Hayday, M. (2015). Values Based Banking. Geneva: Inquiry: Design of a Sustainable Financial System.
HSBC Bank. (2015). Statement of Business Principles Code of Ethics. HSBC North America Holdings Inc.
Jeucken, M. (2001). Sustainable Finance and Banking: The Financial Sector and the Future of the Planet (Earthscan, London).
Khan, T; & Mohomed, A. B. R. N. (2017). Ethical Banking and Islamic Banking: A Comparison of Triodos Bank and Islami Bank Bangladesh Limited. Islamic Economic Studies, 130(5377), 1-45.
Kosovo Bankers' Association. (2011). Kosovo Bankers’ Association, Code of Banking Ethics. Prishtina: Kosovo Bankers’ Association.
Lanzavecchia, A; & Poletti, L. (2005). Social and Alternative Banking: Project Selection and Mmonitoring after the New Basel Capital Accord (No. 2005-EF01). Department of Economics, Parma University (Italy).
Lentner, C; Szegedi, K; & Tatay, T. (2015). Corporate Social Responsibility in the Banking Sector. Pénzügyi Szemle/Public Finance Quarterly, 60(1), 95-103.
Lynch, J. J. (1991). Ethical Banking: Surviving in an Age of Default.
Muhamat, A. A; & Nizam bin Jaafar, M. (2010). The Development of Ethical Banking Concept Amongst the Malaysian Islamic Banks. Norfaridah, the Development of Ethical Banking Concept Amongst the Malaysian Islamic Banks. iCAST, 24-25.
Mutto, G. (2014). The Development of Ethical Banks, A Simulation Model. Master’s Degree in Quantitative Finance and Insurance. University of Turin, School of Management and Economics.
Nelson, J. A. (2012). Ethics and Banking: Beyond Compliance. Journal of Business Case Studies, 8(4), 393-396.
Palmisano, I. (2014). Introduction to Ethical Finance and Responsible Investments. Madrid, Fondazione Culturale Responsabilità Etica.
Pedrini, M; Langella, V; & Bramanti, V. (2014). Review of Impact Assessment Methodologies for Ethical Finance. Brussels: FEBEA (European Federation of Ethical and Alternative Banks and Finance Companies).
Weber, O. (2012). Sustainable Banking–History and Current Developments. Available at SSRN 2159947.
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17
آبان 1398
صفحه 1-36
  • تاریخ دریافت: 04 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 20 اسفند 1397
  • تاریخ پذیرش: 05 اسفند 1397