نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

بررسی میزان آگاهی و ادراک حسابداران از حسابداری اسلامی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (حسابداری مالی اسلامی)

نویسندگان

1 دانشیار گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق، تهران، ایران

2 عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان و دانشجوی دکتری حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، بندرعباس، ایران

چکیده

حسابداری اسلامی، یک سیستم اطلاعاتی است که به گزارش بُعد ارزشی رویدادهای مالی و غیرمالی رخ‌داده در واحد اقتصادی با محوریت موازین اسلامی می‌پردازد. هدف این مطالعه بررسی میزان آگاهی و ادراک حسابداران از حسابداری اسلامی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم است. مطالعه پیش‌رو از نوع پژوهش‌های کمی است و داده‌های لازم جهت آزمون الگو از طریق جمع‌آوری پرسشنامه و نمونه‌گیری تصادفی ساده از 114 نفر از فعالان دانشگاهی و حرفه‌ای صورت گرفت و از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم توسط نرم‌افزار Lisrel استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که کلیه عوامل الگو شامل ارزش ادراک‌شده، نگرش، هنجارهای ذهنی و تمایل، دارای وضعیت مناسب بوده و به ترتیب ارزش ادراک‌شده، هنجارهای ذهنی، نگرش و تمایل دارای بیشترین میزان برازش هستند. همچنین مقایسه بار عاملی کلیه عوامل موردبررسی نشان داد که مؤلفه «تحقق نیازهای مالی مسلمانان» از متغیّر «ارزش ادراک‌شده» دارای بیشترین بار عاملی است. در نتیجه می‌توان دریافت که برای گسترش حسابداری اسلامی ضمن توجه به همه عوامل ذکر شده، مدیران و برنامه‌ریزان باید اولین اولویت خود را تحقق نیازهای مالی مسلمانان قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the accountants' knowledge and understanding of Islamic Accounting using second-order confirmatory factor analysis technique

نویسندگان [English]

  • Zoherh Hajiha 1
  • Hossein Rajabdoori 2

1 Associate Professor, Faculty of Human Sciences, Islamic Azad University, East Tehran Branch, Tehran, Iran

2 Member of Young Researchers and Elite Club, and Ph.D Student of Accounting and Bandar Abbas Branch, Islamic Azad University, Bandar Abbas, Iran

چکیده [English]

Islamic accounting is an information system that deals with reporting the value aspect of financial and non-financial events occurring in the economic unit with a focus on Islamic criteria. The aim of this study is to evaluate the knowledge and understanding of accountants of the Islamic accounting using second-order confirmatory factor analysis technique (SOCFA). The study ahead is a quantitative one, and the required data was collected through collecting questionnaires and simple random sampling of 114 academic and professional activists to test the model, and SOCFA was used with Lisrel software. The results showed that all of the factors o the model including perceived value, attitude, attitude, subjective norms, and willingness have a good fit and perceived value, subjective norms, attitude, and willingness have the highest fitness respectively. Moreover, the comparison of factor loadings of all factors showed that "fulfilling the financial needs of Muslims" of "perceived value" variable has the highest factor loadings. As a result, it can be understood that to spread of Islamic accounting, while considering all the factors mentioned above, managers and planners should set fulfilling the financial needs of Muslims as their first priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge
  • understanding
  • Accountants
  • Islamic Accounting
  • SOCFA
پورحیدری، امید (1383). حسابداری اسلامی و حسابداری مرسوم ناسازگار یا مکمل. فصلنامه حسابرس، 7(26). 55- 61.
حاجیها، زهره، و شبانی، حبیب (1391). تفکر خلاق و انتقادی در حسابداری اسلامی. فصلنامه پژوهش حسابداری، 2(5)، 60- 75.
دیانتی‌دیلمی، زهرا؛ منطقی، خسرو؛ و مشهدی، سیده‌پریسا (1395). بررسی ضرورت حسابداری اسلامی؛ از دیدگاه خبرگان دانشگاهی. دوفصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، 1(1)، 1- 24.
عصری، جعفر (1391). اجرای احکام اسلامی؛ محرکی قابل در فرآیند پیاده‌سازی حسابداری اسلامی در ایران. اولین همایش ملی حسابداری و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور.
غلامی‌جمکرانی, رضا. (1397). مطالعه تطبیقی حسابداری عقد استصناع در نظام بانکداری ایران و سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 7(2)، 453-494.
غلامی‌جمکرانی، رضا؛ نیکومرام، هاشم؛ و رهنمای‌رودپشتی، فریدون (1392). ضرورت چارچوب نظری گزارشگری مالی با رویکرد اسلامی از منظر خبرگان حرفه‌ای و دانشگاهی. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 2(5)، 35- 72.
کلماتیان، هدایت‌اله؛ برزگری‌خانقاه، جمال؛ و دهقان‌دهنوی، حسن (1392). ارائه مدل حسابداری متناسب با سبک زندگی اسلامی با استفاده از تکنیک دلفی. همایش ملی نقش سبک زندگی در اقتصاد مقاومتی، معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد البرز.
گوران‌حیدری، سیدفرهاد، و همت‌فر، محمود (1394). حسابداری مدیریت اسلامی. فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی. بهار، 4(13)، 32- 39.
محقق‌نیا، محمدجواد، و ناصری، کامران (1392). اخلاق حسابداری با تأکید بر دیدگاه اسلامی، یازدهمین همایش ملی حسابداری ایران، دانشگاه فردوسی مشهد.
مخلصی، سمیرا؛ کریمیان، نورالسادات؛ عبادی، عباس؛ خوش­نژاد، فهیمه؛ و دبیری، فاطمه (1395). روان‌سنجی پرسشنامه بی‌اختیاری ادرار در زنان متأهل استان قم در سال ۱۳۹۴. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان. 15 (10). 955- 966.
مهرانی، ساسان؛ کرمی، غلامرضا؛ حسینی، سیدعلی؛ و رام‌روز، علیرضا (1395). ارائه مدل حسابداری اسلامی؛ با تأکید بر مبانی فقهی و چالش‌های بنیادی. فصلنامه حسابداری مدیریت. 9(29). 89- 109.
نجفی، ابراهیم (1390). دکترین ملی حسابداری جمهوری اسلامی ایران در افق 1414 هجری شمسی. مرکز بررسی‌های دکترینال.
نونهال‌نهر، علی‌اکبر (1388). مبانی اولیه حسابداری اسلامی. ماهنامه حسابدار، 18(211)،
70- 77.
Adnan, M. A. (1997). The Shariah, Islamic Banks and Accounting Concepts. Indonesian Journal of Accounting and Auditing, 1(1), 47-80.
Hameed, S. (2000). The Need for Islamic Accounting: Perception of Its Objectives and Characteristics by Malaysia Accountants and Academics, Ph.D. Thesis, University of Dundee.
Lin, C. J., & Wu, W. W. (2008). A Causal Analytical Method for Group Decision-Making Under Fuzzy Environment. Expert Systems with Applications, 34(1), 205-213.
Maali, B., Casson, P., & Napier, C. (2006). Social Reporting by Islamic Banks. Abacus, 42(2), 266-289.
Omar, J., & Mehboo, ul H. (2016). A Comparison of Islamic and Capitalist Conception of Economic Justice. In Essential Perspectives in Islamic Econimics and Finance (p. 85).
Sabirzyanov, R. (2016). Islamic Financial Products and Services Patronizing Behavior in Tatarstan: the role of Perceived Values and Awareness. Journal of King Abdulaziz University: Islamic Economics, 29(1).
Sulaiman, M. (2001). Testing a Model of Islamic Corporate Financial Reports: Some Experimental Evidence. International Journal of Economics, Management and Accounting, 9(2).
Sultana, N. (2015). Contribution of Islamic Accounting System to the Commercial Organizations" Bangladesh Islamic University
Velayutham, S. (2014). “Conventional” Accounting vs “Islamic” Accounting: the Debate revisited. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 5(2), 126-141.
Vinnicombe, T. (2010). AAOIFI Reporting Standards: Measuring Compliance. Advances in Accounting, 26(1), 55-65.
Wu, W. W., & Lee, Y. T. (2007). Developing Global Managers’ Competencies Using the Fuzzy Dematel Method. Expert Systems with Applications, 32(2), 499-507.
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 16
اردیبهشت 1398
صفحه 441-458
  • تاریخ دریافت: 26 اسفند 1396
  • تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1396
  • تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1397