جذب سپرده قرض‌الحسنه به کمک ابزار مالی اسلامی (صکوک)

نوع مقاله : علمی

نویسنده

دکتری اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

امروز جامعۀ ما با شرایط اقتصادی‌ای دست و پنجه نرم می‌کند که از یکسو، افراد واجد شرایط بسیاری متقاضی دریافت وام قرض‌الحسنه هستند و از سوی دیگر، منابع کافی برای اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به این افراد وجود ندارد. اما با توجه به آنکه بانک قرض‌الحسنه با هدف گسترش معارف و مبانی شرع مبین اسلام و فرهنگ قرض‌الحسنه و تعمیق هرچه بیشتر این سنت حسنه در جامعه، به‌ویژه احیای مطلوب مبانی اقتصادی اسلامی در نظام بانکی کشور، تأسیس شده است، به نظر ضروری می‌رسد تلاش شود این بانک بر مشکل کمبود نقدینگی خود فائق آید. در این راستا، در این مقاله تلاش می‌شود به روش تحلیل منطقی اولاً نشان داده شود که این مشکل می‌تواند ناشی از سازوکار فعلی مورد استفاده در بانک قرض‌الحسنه در اخذ سپرده و اعطاء تسهیلات قرض‌الحسنه باشد. ثانیاً سازوکارهای دیگری وجود دارد که مبتنی بر انتشار اوراق صکوک بوده و از طریق آنها کمبود سپرده بانک قرض‌الحسنه می‌تواند تا حدی برطرف گردد. قابل ذکر است که این مقاله حل مسئله بانک قرض‌الحسنه را در دستور کار خود داشته و لذا مبتنی بر رد یا تأیید فرضیه نمی‌باشد. در این راستا نشان داده می‌شود که چگونه بانک قرض‌الحسنه با نقش‌آفرینی در یکی یا بیشتر از اجزاء و ارکان اساسی صکوک می‌تواند بر مشکل نقدینگی خود فائق آمده و اسباب توسعه قرض‌الحسنه را فراهم آورد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Absorbing the Qarz Al’Hasan Deposits by Islamic Financial Instruments (Sukuk)

نویسنده [English]

  • Abolghasem Tohidinia

PhD in Economics, Imam Sadegh University

چکیده [English]

Nowadays, because of the economic circumstances of our society, on one hand many persons are eligible to borrow the Qarz Al’Hasan loan and on the other hand there are not sufficient funds to for paying to the Qarz Al’Hasan loan applicants. But the Qarz Al’Hasan Bank has been instituted to expand and promote the culture of Qarz Al’Hasan and also to answer the poor’s financial needs in the society. So, it seems necessary to find a solution for the problem of liquidity shortage in the Qarz Al’Hasan Bank. For this purpose, in this paper it is tried to show that the rigid mechanism that is used for absorbing the Qarz Al’Hasan deposits and paying Qarz Al’Hasan loans may be one reason for the problem. If so, It is tried to introduce other mechanisms -that are based on issuing the Sukuk- for solving the problem. Hence, the paper shows how the Qarz Al’Hasan Bank can solve its problem by playing the role in the components of Sukuk.

کلیدواژه‌ها [English]

  • qarz al’Hasan
  • Islamic finance instruments
  • Sukuk
احمدی حاجی‌آبادی، سید روح‌الله (1386)، «بررسی فقهی- نظری اوراق بهادار اسلامی» (صکوک)، راهبرد یاس، شماره 12.
برانسون، ویلیام اچ. (1376)، تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان، ترجمه عباس شاکری،
نشر نی.
معصومی‌نیا، غلامعلی و شهیدی‌نسب، مصطفی (1389)، «بررسی فقهی و اقتصادی ابزار تأمین مالی مشارکت‌دهنده»، اقتصاد اسلامی، شماره 35.
موسویان، سید عباس (1386)، «صکوک مزارعه و مساقات؛ ابزار مالی مناسب برای توسعۀ بخش کشاورزی ایران»، اقتصاد اسلامی، شماره 26.
موسویان، سید عباس (1389)، «اوراق قرض‌الحسنه؛ ابزار مالی جدید برای گسترش فرهنگ قرض‌الحسنه»، مجموعه مقالات گفتارهایی دربارۀ اوراق بهادار اسلامی (صکوک)، ویراستاری توسط مجتبی کاوند، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
موسویان، سید عباس و فراهانی‌فرد، سعید (1385)، «اوراق بهادار اجاره (صکوک اجاره)»، اقتصاد اسلامی، شماره 24.
نظرپور، محمدنقی (1384)، «اوراق بهادار استصناع (سفارش ساخت) ابزاری برای سیاست پولی»، اقتصاد اسلامی، شماره 20.
هادوی‌نیا، علی‌اصغر (1380)، «اوراق قرض‌الحسنه»، اقتصاد اسلامی، شماره 4.
وبگاه رسمی بانک قرض‌الحسنه:
 
Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions (AAOIFI), (www.aaoifi.com/aaoifi_sb_sukuk_Feb2008_Eng.pdf)
Overview & Trends in the Global Sukuk Market (2012), International Islamic Financial Market,
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اردیبهشت 1391
صفحه 143-160
  • تاریخ دریافت: 21 مرداد 1393
  • تاریخ پذیرش: 21 مرداد 1393