نوع مقاله : علمی - ترویجی

نویسندگان

• علیرضا رام روز ¹
• محمدرضا سیمیاری ²

¹ استادیار، گروه حسابداری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری، مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران؛ و پژوهشگر دفتر پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی، سازمان بورس و اوراق بهادار، تهران، ایران

چکیده

ناظران و متخصصان صنعت مالی اسلامی از نهادهای مالی اسلامی انتظار دارند تا از عرضه ابزارهایی که صرفاً منطبق با شریعت هستند، به سمت عرضه ابزارهایی که اساساً مبتنی بر شریعت هستند، حرکت کنند. اما در مورد زمان ورود دو عبارت «مبتنی بر شریعت» و «منطبق بر شریعت» به ادبیات مالی اسلامی و چرایی آن سؤالاتی مطرح است. معنای دقیق «مبتنی بر شریعت» چیست؟ در این مقاله ضمن مرور نگرشهای مختلف به نظام مالی اسلامی، به بیان تاریخچه ظهور دو عبارت مذکور به عنوان نمود تغییر گفتمان در صنعت مالی اسلامی می پردازیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد در تعاریف محصولات مبتنی بر شریعت، دست کم یکی از اصول تفکیک (تأکید بر تفکیک محتوایی مالی اسلامی از مالی متعارف)، اعتبار و رفاه نمود داشته‌است. اصل تفکیک به مفاهیم توسعه محصولات مجزا، تفکیک وجوه، تفکیک بخشی و تفکیک قیمت‌گذاری اشاره دارد. اصل اعتبار به سه مفهوم اعتبار تاریخی، ارتباط معتبر با بخش واقعی اقتصاد و شفافیت هستی‌شناختی می‌پردازد. نهایتاً مفاهیم موجود در اصل رفاه نیز عبارتند از: تسهیم ریسک، محافظت از فقرا و عملیات کسب‌وکار رفاه‌گرا. این تغییر در گفتمان نه یک مشکل، بلکه نشانه ای از بلوغ مالی اسلامی و حرکت به سمت اهداف نظام اقتصادی اسلام محسوب می شود.

کلیدواژه‌ها

• مالی اسلامی
• اقتصاد اسلامی
• مبتنی بر شریعت
• منطبق با شریعت

موضوعات

• علمی - ترویجی

عنوان مقاله [English]

Shariah-compliant or Shariah-based? The Changing Discourse of Islamic Finance

نویسندگان [English]

• Alireza Ramrouz ¹
• Mohammad Reza Simiari ²

¹ Assistant Professor, Department of Accounting, Islamic Azad University, North Tehran Branch,, Tehran,, Iran

² PhD Candidate in finance at Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Observers and experts of the Islamic finance industry expect Islamic financial institutions to move from offering instruments that are solely Shariah-compliant to offering instruments that are substantially Shariah-based. However, there are some questions about when the words "Sharia-based" and "Shariah-compliant" entered into the Islamic financial literature and why. What is the exact meaning of "Shariah-based"? In this article, in addition to reviewing different attitudes towards the Islamic financial system, we will describe the history of the emergence of the two mentioned terms as a manifestation of the change of discourse in the Islamic financial industry. Investigations show that in the definition of Sharia-based product, at least one of the principles of separation (emphasis on the content separation of Islamic finance from conventional finance), Authenticity and welfare have been implied. The principle of separation refers to the concepts of separate product development, separate pricing, separation of funds and sectoral separation. The principle of authenticity deals with the three concepts of historical authenticity, authentic connection to the real economy and ontological transparency. Concepts in the welfare principle include risk-sharing, protection of the poor, and welfare-oriented business operations. This change in the discourse is not a problem, but a sign of Islamic financial maturity and moving towards the goals of the Islamic economic system.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic finance
• Islamic economy
• Shariah compliant
• Shariah based