نوع مقاله : علمی - پژوهشی (فقه مالی اسلامی)

نویسندگان

• سید محمد هاشم پورمولا ¹
• جعفر زیبائی نژاد ²

¹ بخش علوم قرآن و فقه دانشکده الهیات دانشگاه شیراز

² بخش علوم قرآن و فقه. دانشکده الهیات و معارف اسلامی. دانشگاه شیراز. شیراز ایران.

چکیده

رمز ارزها و بالاخص بیت کوین به عنوان پدیده نوظهور و در حال توسعه، مورد توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است، از این رو، پژوهش هایی در ماهیت و احکام آن از دیدگاه فقه اسلامی شکل گرفت. این مقاله نیز، در ضمن بحث از ماهیت معاملات بیت کوین، با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و مدل سازی فقهی معاملات این رمز ارز به بررسی وجود ربا اعم از ربای معاملی و قرضی در این گونه تبادلات پرداخته اسست. از منظر ربای معاملی با توجه به شرایط بیان شده در صدق این عنوان، اعم از شرایط مبیع و همچنین صدق عنوان بیع در معامله، به بررسی حکم ربای معاملی در تبادلات بیت کوین پرداخته شد و به صورت خلاصه نتایج زیر حاصل شد: ماهیت بیت کوین از دیدگاه برخی اندیشمندان، جنبه کالایی دارد و در نظر برخی دیگر، به عنوان سند بدهی شناخته شده است، در این مقاله بر اساس هر دو رویکرد، امکان وجود ربای معاملی و قرضی بررسی شد. از دیدگاه نویسندگان مقاله، با توجه به نگاه معامله گران بیت کوین به آن، ماهیت بیت کوین ترکیبی از کالایی و سند بدهی است. در نتیجه، خرید و فروش آن همراه با زیاده در مقابل بیت کوین به عنوان هم جنس، صرفاً در صورتی که معدود بودن را مشمول ربای معاملی بدانیم، ربا خواهد بود.

از منظر ربای قرضی نیز چون هر نوع قرض همراه با زیاده، ربا محسوب می شود، ربای قرضی در نگاه کالایی وجود دارد. در نگاه سند بدهی نیز، ربای قرضی با توجه به حیثیت حکایتگری عرفی بیت کوین از دلار، تصویر دارد.

کلیدواژه‌ها

• رمز ارز
• ربا
• ربای معاملی
• ربای قرضی
• بیت کوین
• چک
• ارز مجازی

موضوعات

• علمی - پژوهشی (فقه مالی اسلامی)

عنوان مقاله [English]

Investigating usury rules in cryptocurrency transactions (Bitcoin case study)

نویسندگان [English]

• Seyed Mohammad hashem pourmola ¹
• jafar zibaeenejad ²

¹ shiraz University

² department of jurisprudence and Quran science, faculty of theology and Islamic science. shiraz university. shiraz. Iran

چکیده [English]

Cryptocurrencies, especially Bitcoin, as an emerging and developing phenomenon, have attracted the attention of Islamic thinkers, therefore, researches were conducted on its nature and rules from the perspective of Islamic jurisprudence. This article, while discussing the nature of Bitcoin transactions, has investigated the existence of usury, including transactional usury and loan usury, in such exchanges, using analytical-descriptive method and jurisprudential modeling of transactions of this cryptocurrency. From the point of view of transactional usury, according to the conditions stated in the validity of this title, including the terms of sale and also the validity of the title of sale in the transaction, the ruling of usury in Bitcoin exchanges was investigated and the following results were obtained in summary: The nature of Bitcoin From the point of view of some thinkers, it has a commodity aspect, and from the point of view of others, it is known as a debt document. In this article, based on both approaches, the possibility of transactional and loan usury was investigated. From the point of view of the authors of the article, according to the view of Bitcoin traders, the nature of Bitcoin is a combination of a commodity and a debt document. As a result, buying and selling it together with excess against Bitcoin as the same kind would be usury only if we consider the scarcity to be subject to transactional usury. From the point of view of loan usury, since any type of loan with excess is considered usury, there is usury if bitcoin considered as commodity. From the point of view of the debt document, usury is imaginable due to the fact that Bitcoin represents the dollar in conventional perspective.

کلیدواژه‌ها [English]

• cryptocurrency
• usury
• transactional usury
• loan usury
• bitcoin
• cheque
• virtual currency