تأملی فقهی – اقتصادی در بازار تبعی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (ابزارهای تأمین مالی اسلامی)

نویسنده

پژوهشگر حوزه اقتصاد اسلامی و فقه معاملات، ایران

چکیده

به‌منظور تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در امور اقتصادی لازم است موضوعات مرتبط با آن را خوب بشناسیم. یکی از بخش‌های بازار سرمایه که می‌تواند نقش قابل‌ملاحظه‌ای در فعال‌تر شدن این بازار در اقتصاد ایران بازی نماید «بازار تبعی» است؛ بازاری که به‌عنوان بازوی بازار سرمایه این توان را دارد که ضمن پوشش ریسک قیمتی سهام برای خریداران ابزاری مناسب برای تأمین مالی بنگاه‌ها در کوتاه‌مدت و میان‌مدت باشد. در این مقاله با بررسی داده‌های اسنادی و کتابخانه‌ای با رویکرد بنیادی- کاربردی ضمن بیان برخی از مهم‌ترین آثار اقتصادی توسعه این بازار مانند پوشش ریسک قیمتی، کنترل دامنه نوسانات و تأمین مالی مستقیم شرکت‌ها به تحلیل فقهی بازار تبعی و ابزار اختیار فروش تبعی پرداخته‌شده است. با توجه به تفاوت ماهوی اوراق اختیار تبعی با اوراق اختیار به‌نظر می‌رسد چالش‌های فقهی اقتصادی قرارداد آپشن وجود نداشته باشد؛ ازاین‌رو بازار تبعی و اوراق اختیار تبعی قابل انطباق با شریعت دانسته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Jurisprudential-Economic Reflection on the Emb Option

نویسنده [English]

  • Seyyed Sadegh Tabatabaei Nejad

Researcher in the Field of Islamic Economics and Jurisprudence of Transactions, Iran.

چکیده [English]

In order to make decisions and have plans for economic affairs, it is necessary to know the related issues well. One of the sectors of the capital market that can play a significant role in making it more active in the Iranian economy is the Emb Option. It is a suitable tool for financing firms in the short and medium term while covering the price risk of stocks for buyers. In this study, by examining documentary and library data with a fundamental-applied approach, while mentioning some of the most important economic effects of market development such as price risk coverage, fluctuations range control and direct financing of companies, a jurisprudential analysis of subordinate market and subordinate sales tools have been performed. . Considering the essential difference between Emb Option bonds and option bonds, it seems that there are no economic jurisprudential challenges in the option contract. Hence, the Emb Option and bonds are considered compatible with Sharia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emb Option
  • Financing
  • Option
  • Price Risk
  • Jurisprudence of Subsidiary Securities. JEL Classification: A12
  • D49
  • G00
  • G10
  • G12
  • P43
اینگام، جفری (۱۳۹۸). سرمایه‌داری (سیداحسان خاندوزی، و علیرضا اشرفی، مترجمان). تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى (1426ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام (چاپ اول). قم: مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیت علیهم‌السلام.
خویى، سید ابوالقاسم (بی‌تا). مصباح الفقاهة (المکاسب). مقرر: محمدعلی توحیدى‌ نرم‌افزار جامع فقه اهل‌بیت علیهم‌السلام ۲.
طباطبائی‌نژاد، سیدصادق (۱۳۹۸). تحلیل فقهی اقتصادی بازار بدهی در نظام اقتصادی اسلام (رساله دکتری)، دانشگاه عدالت، تهران، ایران.
فبوزی، فرانک؛ و فرانکو مودیلیانی، مایکل فری (۱۳۸۹). مبانی بازارها و نهادهای مالی (حسین عبده تبریزی، مترجم) (چاپ سوم). تهران: آگاه.
مصطفوى، سید محمدکاظم (۱۴۲۳ق). فقه المعاملات (چاپ اول). قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
معصومی‌نیا، علی (۱۳۹۸). بیع‌العینه: بررسی فقهی و کاربرد آن در اختیار معامله تبعی و اوراق تورق. دوفصلنامه معرفت اقتصاد اسلامی، 10(20)، ۴۹-۶۵.
منکیو، گریگوری (1391). اقتصاد کلان (حمیدرضا ارباب، مترجم). تهران: نی.
یوسفی دیندارلو، مجتبی؛ و شهسواری، محمدعلی (1396). پیشنهاد یک الگوی بانکداری مبتنی‌بر صکوک در چارچوب قانون عملیات بانکی بدون‌ربا. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، 14(27)، 181-153. Doi: 10.30471/iee.2017.1342
 
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18
اردیبهشت 1399
صفحه 695-716
  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 13 آبان 1399