تحقیقات مالی اسلامی

چارچوب عملیاتی مدیریت مالی شخصی مبتنی‌بر بیانات مقام معظم رهبری آیت‌الله خامنه‌ای

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (تئوری مالی اسلامی)

نویسندگان

1 استاد مدیریت رفتار سازمانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 استادیار مدیریت مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

چکیده

فرآیند برنامه­ریزی مخارج و هزینه­ها، تأمین مالی و سرمایه­گذاری برای بهینه­سازی وضعیت مالی خود را مدیریت مالی شخصی می­گویند. به‌طورکلی می­توان مدیریت مالی شخصی را به دو بخش «درآمد (تجهیز)» و «تخصیص منابع مالی» تقسیم کرد. اسلام به‌عنوان دین خاتَم و جامع دارای آموزه‌هایی اجرایی و عملیاتی در حوزه تخصیص منابع مالی شخصی است. هدف این تحقیق دستیابی به چهارچوب عملیاتی جهت تخصیص منابع مالی شخصی، مبتنی‌بر بیانات مقام معظم رهبری
– به‌عنوان اسلام‌شناس و فقیهی که به اقتضائات زمانه نیز آگاهی دارد– است. این چهارچوب عملیاتی، خطوط کلی و راهنما برای برنامه‌ریزی مالی شخصی ارائه می‌دهد. برای استخراج این اصول، به روش تحلیل مضمون به بیانات معظم‌له مراجعه شد و مضامین پایه، سازمان‌دهنده و فراگیر از بیانات استخراج گردید. با استفاده از مضامین به‌دست‌آمده، اصول عملیاتی تخصیص منابع مالی شخصی ارائه می­شود. اصول عملیاتی به برنامه­ریزی مالی شخصی هر مسلمان ایرانی، چهارچوب می­دهد. این اصول شامل دودسته اصول ایجابی (الزامی) و اصول سلبی (ممنوعه) هستند. اصول ایجابی عبارتنداز: انضباط مالی، قناعت و میانه­روی، انفاق، خرج‌کردن به مقدار نیاز همراه با مقداری گشایش، سرمایه­گذاری در تولید، خرید محصولات داخلی، پرداخت مالیات؛ و اصول سلبی عبارتنداز: اسراف و مصرف­گرایی، کنز کردن، اشرافی­طلبی و تجمل­گرایی، پیروی از سبک زندگی غربی.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Operational Framework for Personal Finance Management Based on the Supreme Leader Ayatollah Khamenei’s Statement

نویسندگان [English]

  • Ali Rezaeian 1
  • Mohamad Reza Simiari 2
  • Hosein Hasanzadeh Sarvestani 3

1 Professor at Organizational Behavior Management, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

2 PhD Student in Financial Management, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor at Financial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In personal financial management, individuals seek to manage their financial resources and achieve goals and financial satisfaction. In general, you can divide personal finance into two parts: income (equipment) and allocation of funds. Islam, as a comprehensive religion, has operational teachings in the area of personal finance allocation. The purpose of this research is to find operational principles for the allocation of personal finances, based on the statements of the Supreme Leader as an Islamist and a jurisprudent aware of the circumstances of the time. This operational framework offers general guidelines for personal financial planning. To derive these principles, we have referred to Ayatollah Khamenei’s statements using theme analysis method. The principles include two categories, positive and prohibitive that are outlined in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Personal Finance
  • Islamic Finance
  • Statement by Supreme Leader Ayatollah Khamenei JEL Classification: A13
  • D14
  • Z12
اسلامی، سیدامیرحسن (1387). تدوین الگوی برنامه­ریزی مالی شخصی با توجه به تعالیم اسلامی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد). تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
پیغامی، عادل (1395). درآمدی بر الگوی اسلامی مصرف. تهران: بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
پیغامی، عادل؛ و مرادی‌باصیری، امین (1395). مقدمه‌ای بر سواد مالی. تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
حسینی، سیدرضا (1394). الگوی تخصیص درآمد و نظریه رفتار مصرف‌کننده مسلمان. تهران: پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی.
عابدی‌جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین؛ روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. دوفصلنامهاندیشهمدیریتراهبردی، 5(10)، 151-198.
کریمی، ابوالقاسم (1397). معیشت مؤمنانه. تهران: انقلاب اسلامی، تهران، ایران.
مرادی‌باصیری، امین (1393). تحلیل انتقادی الگوی متعارف آموزش مالی شخصی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
موسویان، سیدعباس؛ و بهاری‌قراملکی، حسن (1391). مبانی فقهی بازار پول و سرمایه. تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
نرم­افزار حدیث ولایت. مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامی و مؤسسه پژوهشی­فرهنگی انقلاب اسلامی.
نعمتی، محمد؛ تنهای‌مقدم، رضا؛ و مرادی‌باصیری، امین (1395). مدیریت اقتصاد خانوار در اسلام. تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
وبگاه دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی سیدعلی خامنه­ای: http://www.khamenei.ir (آخرین بازدید: 01/05/1396).
هراتیان، هادی (۱۳۹۴). مشاوره مالی هوشمند شخصی با استفاده از نقشه ذهنی مالی، کنفرانس بین‌المللی اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی، بارسلونا، اسپانیا.
Abedi Ja’fari, H., Taslimi, M., Faghihi, A., & Sheikhzade, M. (2011). Thematic Analysis and Thematic Networks: A Simple and Efficient Method for Exploring Patterns Embedded in Qualitative Data Municipalities). Strategic Management Thought, 5(2), 151-198. (In Persian)
Attride-Stirling, J. (2001). Thematic Networks: an Analytic Tool for Qualitative Research. Qualitative Research, 1(3), 385-405.
Ayatollah Seyyed Ali Khamenei''s Website: http://www.khamenei.ir (last visited: 01/05/1396).
Boyatzis, R. E., (1998). Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. Sage.
Braun, V, & Clarke, C. (2006). Using Thematic Analysis in Pychology. Edward Arnold.
Eslami, S, A, H., (2008). Developing a Personal Financial Planning Model Based on Islamic Teachings (MA Thesis). Tehran: Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (In Persian)
Garman, E. T., & Forgue, R. E. (2010). Personal Finance, 10th edition, Charles Hartford.
Hosseini, S, R., (2016). A Pattern on Income Allocation and Behaviours of a Moslem Consumer. Pazhooheshgah Farhang & Andishe Islami, Tehran, Iran. (In Persian)
Hadith Velayat Software. Center for Computer Research of Islamic Sciences and Cultural Research Institute of Islamic Revolution. (In Persian)
Heratian, H., (2015). Intelligent Personal Financial Counseling Using the Financial Mind Map. International Conference on Engineering Sciences Art and Law, Barcelona, Spain. (In Persian)
Holloway, I., & Todres, L. (2003). The Status of Method: Flexibility, Consistency and Coherence. Qualitative Research, 3(3), 345-357.
Hughes, R. J., Kapoor, J., & Dlabay, L. (2012). Personal Finance. McGraw Hill.
Karimi, A., (1979). A believable livelihood.Tehran: Islamic Revolution, Tehran, Iran. (In Persian)
Madura, J. (2013),Personal Finance, 5th edition, Pearson.
Moradi Bassiri, A., (2014). Critical Analysis of the Canonical Model of Personal Financial Education, Masters Thesis. Tehran: Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (In Persian)
Mousavian, S, A; & Bahari Gharamlaki, H (2012). Jurisprudence of Money and Capital Market. Tehran: Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (In Persian)
Madura, J. (2013),Personal Finance, 5th edition, Pearson.
Nemati, M; Tanhaye Moghadam, R; & Moradi Basiri, A., (2016). Household Economics Management in Islam. Tehran: Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (In Persian)
Payghami, A., (2017). An Introduction to the Islamic Pattern of Consumption. Tehran: Basij Daneshjoyee of Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (In Persian)
Payghami, A; & Moradi Basiri, A., (2016). Introduction to Financial Literacy, In Persian. Tehran: Imam Sadegh University, Tehran, Iran. (In Persian)
تحقیقات مالی اسلامی
دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 17
آبان 1398
صفحه 69-110
  • تاریخ دریافت: 18 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 01 اردیبهشت 1398
  • تاریخ پذیرش: 09 تیر 1398