بررسی فقهی و اجرایی به‌کارگیری صندوق زمین و ساختمان در مرحله بازسازی سوریه

نوع مقاله : علمی پژوهشی (صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه گذاری اسلامی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت مالی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 استادیار گروه حسابداری و بانکداری اسلامی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 استاد گروه مالی اسلامی، دانشگاه دمشق، دمشق، سوریه

4 دانشیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

صندوق زمین و ساختمان ازجمله ابزارهای مالی که باهدف جذب سرمایه‌های خرد و هدایت آن در جهت تأمین منابع مالی پروژه‌های اقتصادی در حوزه مسکن طراحی‌شده است. از چندی پیش صاحب‌نظران مسلمان در این حوزه به فکر پرکردن خلأ حاصل از حذف اوراق قرضه و اقدام به طراحی ابزارهای مالی اسلامی ازجمله صندوق سرمایه‌‌گذاری زمین و ساختمان به هدف تأمین مالی و اجرای طرح‌های عمرانی و پاسخ‌گوی نیازها گوناگون اقتصاد کشور که با شرایط ویژه‌ای موردتوافق طرفین قرارگرفته، بوده‌اند. بانک‌های سوریه به‌تنهایی توانایی اجرای روند بازسازی را ندارند. یکی از مناسب‌ترین راه برای تأمین مالی بازسازی سوریه و انجام پروژه‌های عظیم و مشارکت افراد جامعه در این پروژه‌های از طریق صندوق‌های زمین و ساختمان در بازار سرمایه سوریه براساس استفاده از تجربه بازار سرمایه ایران است. متأسفانه برخی معتقدند که تفاوت فقهی در باب معامله‌های مالی میان مذاهب اسلامی وجود دارد، لذا مقاله حاضر گامی در راستای بررسی فقهی صندوق زمین و ساختمان ازجهت انطباق با شریعت هم ازنظر فقهی در کمیته فقهی ایران که اکثر مصوبات آن براساس فقه امامیه است و هم ازنظر فقهی میان فقها و اعضای هیأت مشورتی شرعی سوریه که اکثر مصوبات آن براساس مذهب اهل سنت است، نیز بررسی می‌شود. در ضمن تلاش خواهد شد تا با شناسایی اشتراکات و اختلافات فقهی میان دیدگاه‌های دو کمیته، مسیر طراحی ابزار موردتأیید همه آنها را هموار سازیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal and Executive Review of the Use of the Land and Building Fund in the Reconstruction of Syria

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abdel Almajeed Ghabra 1
  • Mohammad Mohagheghnia 2
  • Alaalden Zatari 3
  • Vajhollah Ghorbanizadeh 4

1 Ph.D. Student in Financial Management, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Islamic Accounting and Banking, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

3 Professor, Department of Islamic Finance, Damascus University, Damascus, Syria.

4 Associate Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Land and Building Fund is one of the financial instruments designed to attract microfinance funds to the economic projects in the housing sector. Muslim scholars since long ago have been thinking about filling the gap from the removal of bonds by designing Islamic financial instruments, such as the Land and Building Investment Fund, to finance and implement construction projects and respond to different needs of the country's economy, which have been mutually agreed upon with special terms and conditions. Due to the actions of the armed groups in Syria, Syrian banks have been unable to carry out the reconstruction processes alone. One of the most appropriate ways to finance Syria's reconstruction and carry out huge projects and community participation in these projects is through land and building funds in the Syrian capital market which is based on the experience of the Iranian capital market. Unfortunately, some believe that there is some juristic difference regarding the financial transactions between Islamic sects. This research is a step in the study of jurisprudence of Land and Building Fund as approved by Shari’a . Here, we both consider the decrees of the jurisprudence committee of Iran Stock Exchange, the majority of which is based on Imamiah fiqh, and those of the jurists and members of the Advisory Board of Patent Syria, the majority of which is approved by Sunni fiqh. We will try to smooth out all these sects by identifying the commonalities and differences among them, especially the views of the two committees on the design of financial instruments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investment Fund for Land and Construction
  • Jurisprudence Committee of Iran's Stock Exchange
  • Sharia Board of the Central Bank of Syria
  • Reconstruction of Syria. JEL Classification: G12
  • G22
نظری، حسن‌آقا؛ و صفا، احمدرضا (1395). راهکارهای فقهی در طراحی صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان در اقتصاد ایران. دوفصلنامه مطالعات فقه امامیه، 4(7)، 7-34.
پیره، مجید؛ کاوند، مجتبی؛ و میرزاخانی، رضا (1393). صندوق زمین و ساختمان. تهران: سازمان بورس و اوراق بهادار.
بهاری قراملکی، حسن؛ و موسویان، سید عباس (1391). مبانی فقهی بازار سرمایه پول و سرمایه. تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
کاظمی، حسین؛ رحیمیان، نظام‌الدین؛ و هوایی، نفشه (1390). رابطه شفافیت و عدم اطمینان نقدشوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی، 9(36)، 123-148.
گروه نویسندگان، مشاوران و کارشناسان مدیریت پژوهش سازمان بورس و اوراق بهادار (1389). تهران: سازمان بورس و اوراق بهادار.
مصوبات کمیته فقهی سازمان اوراق بهادار ایران (1393). تهران: سازمان بورس و اوراق بهادار.
موسویان، سید عباس (1392). ابزارهای مالی اسلامی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
صفا، احمدرضا؛ و نظری، حسن‌آقا (1395). بررسی فقهی صندوق سرمایه‌گذاری (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). مرکز مدیریت حوزه علمیه، قم، ایران.
سلامتی، زهرا؛ و نظرپور، محمدنقی (1392). مدیریت ریسک صندوق‌های سرمایه‌گذاری ملاک و مستغلات و آثار تشکیل این صندوق‌ها بر شاخص قیمت مسکن در ایران (پایان‌نامه کارشناسی‌‌ارشد). دانشگاه مفید، قم، ایران.
Obaidullah, M. (2005). Islamic Financial Services.
Zaatari, Alaeddin, (2010). The Jurisprudence of Comparative Transactions, Syria, Damascus, Dar Al-Asma'a Publications.
Al-Damagh, Ziad Jalal. (2012), Islamic Sukuk and its Role in Economic Development, Jordan, Oman, Dar Al-Thaqafa Publications for Publishing and Distribution.
Kaftero, Ahmed, Zahili, Mohammad and Zaatari, Alaeddin, (2014). Cash for their Basic Duties and Sharia Rules, Syria, Damascus, Dar Qutaybah.
Abu Omar, Adnan and Zaatari, Alaeddin, (2018). The Jurisprudence of Comparative Financial Transactions, Syria, Dar al-Asma.
Muhammad, A. (2007). Securization, Sukuk and FUND MANAGEMENT POTENTIAL TO BE REALIZED BY ISLAMIC FINANCIAL INSTITUTIONS. INTERNATIONAL ISLAMIC BANKING AND FINANCE CONFERENCE.
 
دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 18
اردیبهشت 1399
صفحه 647-670
  • تاریخ دریافت: 23 آذر 1397
  • تاریخ بازنگری: 24 آذر 1397
  • تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1398