امکان‌سنجی جریان یافتن شروط بیع صرف در معاملات رمزارزها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (فقه مالی اسلامی)

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری تهران

2 دانش آموخته فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی

10.30497/ifr.2025.246156.1886

چکیده

از مبادله پول با پول در فقه با عنوان «بیع صرف» یاد می‌شود که احکام خاصی دارد به‌طوریکه برای آن در برخی کتب فقهی به سه شرط «تساوی مقدار در جنس واحد»، «حلول» و «تقابض در مجلس» اشاره شده است. این پژوهش به دنبال آن است که آیا می‌توان گفت احکام «نقدَین» اختصاصی به طلا و نقره (پول رایج در صدر اسلام) نداشته و می‌توان آن‌ها را در پول رایج هر زمان نیز معتبر دانست که در این صورت با اثبات پول بودن پدیده نوظهور «رمزارز»، بتوان احکام بیع صرف را در معاملات رمزارزها نیز معتبر دانست یا خیر؟ این جستار ضمن تبیین شروط اختصاصی بیع صرف، با روش توصیفی-تحلیلی به این یافته‌ها دست می‌باید که اولاً برخلاف نظر مشهور فقها، از میان سه شرط یادشده، تنها شرط سوم (تقابض در مجلس) اختصاص به بیع صرف دارد؛ ثانیاً بر اساس مفاد ادله - که موافق با احتیاط نیز هست - بعید نیست که بتوان گفت شرط «تقابض در مجلس» در بیع صرف منحصر به طلا و نقره نبوده و در پول‌های امروزی ازجمله رمزارزها – برفرض اثبات پول بودن آن‌ها - نیز لازم‌الرعایة است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

امکان‌سنجی جریان یافتن شروط بیع صرف در معاملات رمزارزها

نویسندگان [English]

  • javad soltanifard 1
  • ahmad mohammadi 2

1 استادیار گروه فقه و حقوق خصوصی دانشگاه شهید مطهری تهران

2 دانش آموخته فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی

چکیده [English]

In jurisprudence, the exchange of money for money is referred to as "pure sale" which has specific rules, such that in some jurisprudential books, three conditions of "equality of quantity in the same type", "solution" and "exchange in the assembly" have been mentioned. This research seeks to determine whether it can be said that the rules of "cash" are not specific to gold and silver (the currency in use in early Islam) and can they be considered valid in current currency at any time. In this case, by proving that the newly emerging phenomenon of "cryptocurrency" is money, the rules of pure sale can also be considered valid in cryptocurrency transactions? This research, in addition to explaining the specific conditions of pure sale, aims to reach the following findings using a descriptive-analytical method: first, contrary to the well-known opinion of jurists, among the three conditions mentioned, only the third condition (exchange in the assembly) is specific to pure sale; Secondly, based on the evidence - which is also in line with caution - it is not unlikely that it can be said that the condition of "exchange in parliament" in the sale of gold and silver is not limited to gold and silver, and is also required in modern currencies, including cryptocurrencies - assuming they are proven to be money.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "
  • بیع صرف"
  • بیع الأثمان"
  • نقدین"
  • تقابض"
  • پول"
  • رمزارز"
  • ؛ "
  • ارز دیجیتال"

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار برخط از تاریخ 17 خرداد 1404
  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1403
  • تاریخ بازنگری: 16 خرداد 1404
  • تاریخ پذیرش: 05 شهریور 1403