نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

• صادق الهام ¹
• محمدمهدی شریعتی‌نژاد ²
• محمدرسول فخره ²

¹ استادیار، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری، فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران ، ایران

چکیده

خلق پول در نظام بانکی پدیده ای مهم است که کیفیت و نحوه آن، آثار زیادی را در نظام اقتصادی ایجاد می نماید. از این رو تحلیل بسیاری از مباحث بانکی مانند مضاربه، به بررسی ماهیت و ابعاد خلق پول گره خورده است. اقتصاد دانان در تحلیل خود از فرآیند خلق پول، آن را با دو رویکرد ضریب فزاینده و خلق پول درون زا (خلق پول از هیچ) تعریف نموده اند. طرفداران رویکرد ضریب فزاینده، خلق پول را عملیاتی منوط به سپرده گذاری تعریف کرده و در مقابل نیز دسته ای دیگر وابستگی به سپرده گذاری را در خلق پول نپذیرفته و معتقدند که بانک ها صرفا با اعطای وام می توانند به خلق اعتبار بپردازند. این مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی گردآوری شده است در تلاش است از آنجا که دین و یا عین بودن ماهیت خلق پول آثار جدی در بانکداری بدون ربا دارد، ابتدا در ماهیت دین و یا عین بودن خلق پول اتخاذ مبنایی نموده و سپس با بررسی جواز و یا عدم جواز مضاربه بر دین، به تطبیق این مطالب پرداخته و نتیجهگیری نماید. در نهایت این تحقیق پس از بررسی های صورت گرفته با تاکید بر حکم مشهور مبنی بر عدم جواز مضاربه بر دین، حکم به صحت چنین معامله ای با پول های خلق شده توسط نظام بانکی می نماید.

کلیدواژه‌ها

• خلق پول
• مضاربه
• بانکداری اسلامی
• پول
• مالیت

موضوعات

• علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

عنوان مقاله [English]

Jurisprudential analysis of the nature of money creation with an emphasis on mudaraba on debt in the banking system

نویسندگان [English]

• Sadegh Elham ¹
• Mohammad Mahdi Shariatinjad ²
• Muhammad Rasul Fakhreh ²

¹ Assistant Professor, Faculty of Theology, Islamic Studies and Guidance, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

² PhD Student, Fiqh and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology, Islamic Education and Guidance, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Money creation in the banking system is an important phenomenon, the quality and manner of which creates many effects in the economic system. Therefore, the analysis of many banking issues such as mudarabah depends on the nature and dimensions of money creation. Economists in their analysis of the process of money creation have defined it with two approaches: multiplier and endogenous money creation (money creation from nothing). Proponents of the multiplier approach define money creation as an operation dependent on deposits, and on the other hand, another group does not accept the dependence on deposits in money creation and believe that banks can create credit only by granting loans. This article, which is compiled with a descriptive and analytical method, is trying, since debt or commodity nature of money creation has serious effects on usury-free banking, it first adopts the basis of debt or commodity nature of money creation and then examines Permissibility or non-permissibility of debt mudarabah, apply these contents and draw a conclusion. Finally, after the investigations, this research confirms the validity of such a transaction with the money created by the banking system, emphasizing the famous ruling on the inadmissibility of mudarabah on debt.

کلیدواژه‌ها [English]

• Creating money
• mudarabah
• Islamic banking
• money
• wealth