نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

بررسی و تدوین مدل توسعه تأمین مالی جمعی در سازمان‌های دینی (نمونه موردی حرم مطهر رضوی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (ابزارهای تأمین مالی اسلامی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

4 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: این مطالعه باهدف تدوین مدل توسعه تأمین مالی جمعی در سازمان‌های دینی صورت گرفته است. روش: این مطالعه از نوع کیفی و بنا به ماهیت اهدافش با استفاده از چندین روش ازجمله روش‌های اسنادی و کتابخانه‌ای، مرور نظام‌مند و نیز با استفاده از مصاحبه‌های اکتشافی و با رویکرد تحلیل تماتیک بهره گرفته است. در بخش مربوط به احصاء مسائل، نقاط قوت‌و‌ضعف از ابزار مصاحبه بهره گرفته‌شده است. مصاحبه‌های پژوهش حاضر، مصاحبه­هایی چهره­به­چهره و نیمه­ساختاریافته، عمیق و با سؤالاتی باز می­باشد و برای تحلیل داده‌های گردآوری‌شده، تحلیل مضمون به‌کارگرفته شده است. انتخاب مشارکت‌کنندگان در پژوهش حاضر از روش نمونه‌گیری هدفمند و جامعه موردمطالعه تحقیق حاضر تمامی خبرگان و مسئولین بلندپایه حرم مطهر رضوی در معاونت‌های مختلف این سازمان هستند که با تعداد 14 نفر از آنها
-بسته به معیار اشباع نظری- مصاحبه­هایی عمیق و نیمه­ساختاریافته انجام‌شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتیجه تحلیل 16 مصاحبه با مدیران بلندمرتبه حرم مطهر رضوی برای کاوش مدل توسعه تأمین مالی جمعی در حرم مطهر رضوی، شامل 278 مضمون پایه، 44 مضمون سازمان‌دهنده و درنهایت، 16 مضمون فراگیر بود. تغییر رویکردهای مدیریتی سازمان، درونی‌سازی مشارکت جمعی در سازمان، مهندسی مجدد ساختاری، موانع ساختاری و عملکردی سازمان، ایجاد زیرساخت‌های فناورانه، به‌کارگیری گروه‌های متولی، ایجاد برنامه‌های جامع، زمینه‌سازی نگرشی وقف در جامعه، روش‌های توسعه الگوهای تأمین مالی جمعی، جذب مشارکت‌های فرهنگی مذهبی مردمی با پروتکل‌های خاص سازمان، منابع و شرایط تأمین مالی جمعی، پروژه‌محوری و الگوهای توسعه احصا شده است. نتایج به‌دست‌آمده را می‌توان در سه بخش وضعیت ساختاری سازمان، ارتقاء سرمایه اجتماعی مردمی و زمینه‌سازی نگرشی وقف در جامعه و جذب مشارکت و انواع سطوح تأمین مالی جمعی (خرد، میانه، کلان و عمده) طبقه‌بندی نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying and Providing a Model for the Development of Collective Financing in Religious Organizations (Case Study of Holy Razavi Shrine)

نویسندگان [English]

  • Marzieh Amir Beik 1
  • Mohammad Mahdi Baradaran 2
  • Seyyed Jalal-Aldin Hoseini Vaez 3
  • Seyyed Sajjad Anoushe 4

1 Ph.D. Student in Sociology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Ph.D. in Geography and Urban Planning, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

3 M.A. in Information Technology Management, Ferdowsi University, Mashhad, Iran

4 M.A. in Business Administration, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran.

چکیده [English]

This study has been conducted with the aim of providing a model for the development of collective financing in religious organizations focusing on the Holy Razavi Shrine. It is qualitative and, based on its objectives, has used several methods including documentary and library ones, systematic review, exploratory interviews and thematic analysis approach. To evaluate strengths and weaknesses, interviews have been conducted. They have been in-depth face-to-face, semi-structured interviews with open-ended questions. Content analysis has been used about the collected data. The participants were selected by purposeful sampling and the statistical population consisted of experts and high-ranking officials of the Holy Razavi Shrine from its different departments. Fourteen people were given in-depth and semi-structured interviews following the theoretical saturation criteria. The analysis of 16 interviews with senior managers of the Holy Razavi Shrine to explore the model of collective financing development there, include 278 basic themes, 44 organizing themes and 16 comprehensive themes: Changing the management approaches to the organization, internalization of collective participation in the organization, structural re-engineering, structural and functional barriers of the organization, creating technological infrastructure, employing responsible groups, creating comprehensive programs, paving the way for the endowment attitude in society, methods of developing collective financing patterns, attraction of popular cultural and religious partnerships with specific organization protocols, resources and conditions of collective financing, core projects and development patterns are included. The results can be classified into three parts: the structural status of the organization, the promotion of popular social capital and paving the way for creating endowment attitude in society and promoting their participation and various levels of collective financing (micro, medium , macro and major).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Collective Financing
  • Financial Participation
  • Public Participation
  • Religious Organizations
  • Holy Shrine of Razavi
بلورفروش، علی؛ و انصاری، محمداسماعیل (1398). بررسی عوامل بروز رفتارخیرخواهانه با رویکرد پدیدارشناسی در شهر اصفهان. فصلنامه تربیت اسلامی، 12(30)، 7-19.
بهاری‌فر، حامد؛ شهرابی، محسن؛ و جلال، محمد (1395). الگوی تأمین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط، تأمین مالی جمعی: مفاهیم، مدل‌ها و ملاحظات قانون‌گذاری. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران.
جلیلی، زهرا؛ و طاهری، مرتضی (1397). نوآوری در جذب منابع مالی؛ تأملی بر چالش‌های مالی مدیران مدارس دولتی. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(29)، 83-108.
حسن‌زاده سروستانی، حسین؛ تمیزی‌فر، مهدی؛ و سیمیاری، محمدرضا (1397). تأمین مالی جمعی، الگویی مناسب جهت جذب مشارکت‌های خیّرین. فصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 4(8)، 59-90. doi: 10.30497/ifr.2018.2276
خادم، امیررضا (1398). شناسایی و مدل‌سازی عوامل مؤثر بر جذب منابع خیریه و وقف به ورزش زنان. فصلنامه مطالعات راهبردی ورزش و جوانان، 18(43)، 1-22.
دلاور، علی؛ شعبانی، زهرا؛ کریمی، یوسف؛ و درتاج، فریبرز (1395). تبیین عوامل روان‌شناختی و اجتماعی بر نوع دوستی خیرین مدرسه‌ساز. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 10(39)، 45-80.
زرندی، سعید؛ افشارپور، محسن؛ و عساگره، سجاد (1394). مطالعه‌ای تطبیقی مدل‌های کسب‌و‌کار پلتفرم‌های برتر تأمین مالی جمعی در جهان. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 3(10)، 127-150. Doi: 10.22104/jtdm.2016.384
سریزدی، علی حاجی‌غلام؛ رجب‌زاده قطری، علی؛ مشایخی، علینقی؛ و حسن‌زاده، علیرضا (1397). بررسی سیستماتیک؛ پیشینه پژوهشی تأمین مالی جمعی. فصلنامه رشدفناوری، 15(57)، 44-53.
سیدحسینی، سیدمحمد؛ و ابراهیمی سالاری، تقی (1394). نهادسازی نوین مالی برای وقف پول و اثر آن بر توسعه. فصلنامه پژوهش‌های پولی- بانکی، 8(26)، 595-616.
صداقت نوری، حسین (1394). سیاست پژوهی پارادایم‌های مشارکتی شهروندان در مدیریت محیط زیست شهری. فصلنامه مدیریت شهری، 10(38)، 273-299.
صدری، سیدمحمد؛ و هندی‌زاده، حکیمه‌السادات (1393). وقف ارزش‌های مالی اعتباری. فصلنامه پژوهش‌های فقهی، 10(39)، 515-548.
عباسی. سهیل (1392). تأمین مالی از طریق سرمایه‌گذاری جمعـی: روش‌ها بسـترها و انگیـزه‌هـا. ششمین کنفرانس توسعه نظام مالی در ایران، مجموعـه مقالات ششـمین کنفـرانس توسـعه نظام تأمین مالی در ایران، تهران.
عسگری مروت، علی؛ عالی‌پور، حسن؛ مهرنوش، مینا؛ و بهرامی‌گرو، مجتبی (1399). ایده‌های نوآورانه و اندیشه‌های مجرمانه: مرز تأمین مالی جمعی و تأمین مالی تروریسم. فصلنامه پژوهش حقوق کیفی، 9(33)، 129-157.
کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش انتخاب از میان پنج رویکرد روایت پژوهی، پدیدارشناسی، نظریه داده‌بنیاد، قوم‌نگاری، مطالعه موردی (حسین دانایی‌فرد و حسین کاظمی، مترجمان). تهران: صفار.
منصوری، علی؛ و سلیمیان‌ریزی، ملیحه (1398). بررسی عوامل مؤثر بر جذب و توسعه مشارکت‌های خیرین کتابخانه‌ساز. فصلنامه مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 11(42)، 19-32.
مبشرراد، فاطمه؛ و غنبرطهرانی، نسیم (1397). عوامل تأثیرگذار بر کارکرد رسانه‌های اجتماعی در تأمین مالی جمعی مؤسسات خیریه، فصلنامه مطالعات مدیریت کسب‌وکار هوشمند، 6(24)، 109-136.
نصرالهی، خدیجه؛ و عبدلی سبحانی، منصور (1393). عوامل مؤثر بر جلب مشارکت شهروندان در تأمین مالی خدمات شهری از طریق بخش سوم، وقف (مطالعه موردی شهر اصفهان). فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و روستایی، 6(23)، 75-91.
نوروزی، خلیل؛ آزادی احمدآبادی، جواد؛ جوادی، مجتبی؛ اکبرزاده، معین؛ و اکبرزاده، امین (1393). تأمین مالی خیّرانه دانشگاه‌ها: شناسایی الزامات و کژکارکردها (مطالعه موردی دانشگاه امام صادق(ع). دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 4(7)، 169-198. Doi: 10.30497/ifr.2014.1679
Abbasi. S. (1392). Financing Through Crowdfunding: Methods, Incentives and Incentives. Sixth Conference on Financial System Development in Iran, Proceedings of the Sixth Conference on Financial System Development in Iran, Tehran (In Persian).
Askari Marwat, A; Alipour, H; Mehrnoosh, M; & Bahrami Groo, M. (1399). Innovative Ideas and Criminal Ideas: the Frontier of Mass Financing and Terrorist Financing. Journal of Qualitative Law Research, 9 (33), 129-157 (In Persian).
Baharifar, H; Shahrabi, M; & Jalal, M. (2015). Small and Medium Enterprise Financing Model, Collective Financing: Concepts, Models and Legislative Considerations. Tehran: Research Center of the Islamic Consultative Assembly of the Islamic Republic of Iran (In Persian).
Belleflamme, P., Lambert, T., & Schwienbacher, A. (2014). Crowdfunding: Tapping the Right Crowd. Journal of Business Venturing, 29(5), 585-609.
Bolorforosh, A; & Ansari, M, I. (1398). Investigating the Causes of Benevolent Behavior with Phenomenological Approach in Isfahan. Islamic Education Quarterly, 12 (30), 7-19 (In Persian).
Cresswell, J. (1391). Qualitative Scanning and Research Design Select from Five Approaches of Narrative Research, Phenomenology, data-based theory, Ethnography, Case Study (Hossein Danaeifard and Hossein Kazemi, Translators). Tehran: Saffar (In Persian).
Delaware, A; Shabani, Z; Karimi, Y; & Dortaj, F. (2015). Explaining Psychological and Social Factors on the Altruism of School-Building Philanthropists. Journal of Educational Psychology, 10 (39), 45-80 (In Persian).
European Commission (2015). Crowdfunding. (http://ec.europa.eu/growth/access-to-finance).
Hassanzadeh Sarvestani, H; Tamizifar, M; & Simiari, M, R. (1397). Co-Financing is a Good Model for Attracting Charitable Contributions. Islamic Financial Research Quarterly, 4 (8), 59-90 (In Persian). Doi: 10.30497 / ifr.2018.2276
Harahap, M. I., Harahap, R. D., Daulay, A. N., & Marliyah, M. (2019). Key Factors for the Successful Management of the Al Musabbihin Mosque. Journal of Management and Business Innovations, 29-32.
Jalili, Z; & Taheri, M. (1397). Innovation in Attracting Financial Resources; A Reflection on the Financial Challenges of Public School Principals. Quarterly Journal of Innovation and Creativity in the Humanities, 8 (29), 83-108 (In Persian).
Khadem, A, R. (1398). Identifying and Modeling the Factors Affecting the Attraction of Charitable Resources and Devotion to Women's Sports. Journal of Strategic Studies in Sports and Youth, 18 (43), 1-22 (In Persian).
Mansoori, A; & Salimianrizi, M. (1398). Investigating the Effective Factors on Attracting and Developing the Contributions of Library Donors. Journal of Library and Information Science Studies, 11 (42), 19-32 (In Persian).
Mubasherrad, F; & Ghanbar Tehrani, N. (1397). Factors Affecting the Functioning of Social Media in Collective Financing of Charities, Quarterly Journal of Smart Business Management Studies, 6 (24), 109-136 (In Persian).
Nasrallah, K; & Abdoli Sobhani, M. (1393). Factors Affecting Citizens' Participation in Financing Urban Services through the Third Section, Waqf (Case Study of Isfahan). Quarterly Journal of Urban and Rural Studies and Research, 6 (23), 75-91 (In Persian).
Norouzi, K; Azadi Ahmadabadi, J; Javadi, M; Akbarzadeh, M; & Akbarzadeh, A (1393). Charitable Financing of Universities: Identifying Requirements and Malfunctions (Case Study of Imam Sadiq University. Bi-Quarterly Journal of Islamic Financial Research, 4 (7), 169-198 (In Persian). Doi: 10.30497 / ifr.2014.1679Opoku, R. A. (2013). Examining the Motivational Factors behind Charitable Giving Among Young People in a Prominent Islamic Country. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing, 18(3), 172-186.
Ordanini, A., Miceli, L., Pizzetti, M., & Parasuraman, A. (2011). Crowd-Funding: Transforming Customers into Investors through Innovative Service Platforms. Journal of Service Management, 22(4), 443-470.
Ranganathan, S. K., & Sen, S. (2012). Examining Charitable Donation Process in South India: Role of Gender. International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing, 17(2), 108-121.
Sadri, S, M; & Hindizadeh, H, S. (1393). Endowment of Credit Financial Values. Journal of Jurisprudential Research, 10 (39), 515-548 (In Persian).
Said, J., Mohamed, A., Sanusi, Z. M., & Yusuf, S. N. S. (2013). Financial Management Practices in Religious Organizations: an Empirical Evidence of Mosque in Malaysia. International Business Research, 6(7), 111.
Sargeant, A. (1999). Charitable Giving: Towards a Model of Donor Behaviour. Journal of Marketing Management, 15(4), 215-238.
Sargeant, A., & Lee, S. (2004). Trust and Relationship Commitment in the United Kingdom Voluntary Sector: Determinants of Donor Behavior. Psychology & Marketing, 21(8), 613-635.
Sanusi, Z. M., Johari, R. J., Said, J., & Iskandar, T. (2015). The Effects of Internal Control System, Financial Management and Accountability of NPOs: the Perspective of Mosques in Malaysia. Procedia Economics and Finance, 28, 156-162.
Schwienbacher, A., & Larralde, B. (2010). Crowdfunding of Small Entrepreneurial Ventures. Handbook of Entrepreneurial Finance, Oxford University Press, Forthcoming.
Sedaghat Nouri, H. (1394). Policy Research of Citizens' Participatory Paradigms in Urban Environmental Management. Urban Management Quarterly, 10 (38), 273-299 (In Persian).
Seyyd Hosini, S, M; & Ebrahimi Salari, T. (1394). New Financial Institution for Endowment of Money and its Effect on Development. Monetary-Banking Research Quarterly, 8 (26), 595-616 (In Persian).
Srizadi, A, H, G; Rajabzadeh Qatari, A; Mashayekhi, A; & Hassanzadeh, A, R (1397). Systematic Review; Research Background of Crowdfunding. Technology Development Quarterly, 15 (57), 44-53 (In Persian).
Yasoa, M. R., Ghazali, M. S., Alwi, M. A. M., Azira Hanani Ab Rahman; Abdulla, S. S., Abdullah, A. R., Ismail, M., & Yaacob, M. R. (2019).“Fund Management – An Exploratory Case Study of Several Mosques in Kelantan” Research in World Economy, 10(2).
Zarandi, S; Afsharpour, M; & Asagareh, S. (1394). A Comparative Study of the Business Models of the World's top Crowdfunding Platforms. Technology Development Management Quarterly, 3 (10), 127-150 (In Persian). Doi: 10.22104 / jtdm.2016.384
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 20
اردیبهشت 1400
صفحه 603-642
  • تاریخ دریافت: 13 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 09 تیر 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 تیر 1400