نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

رتبه‌بندی عوامل مؤثر در گسترش سرمایه‌گذاری بر روی صکوک با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی

نوع مقاله : علمی

نویسنده

استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علی‌آباد کتول

چکیده

بازارهای پولی و مالی توسعه‌یافته مقدمه افزایش تولید و اشتغال، توسعه اقتصادی و ارتقاء رفاه اجتماعی هستند. هدف این پژوهش رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر گسترش سرمایه‌گذاری بر روی صکوک در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. عوامل مختلف براساس مطالعه پیشینه تحقیق شناسایی شده و با استفاده از نظرات خبرگان پرسشنامه طراحی شده و به وسیله تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی اولویت‌بندی گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل فرهنگی دارای بیشترین اهمیت بوده در مراتب بعدی به ترتیب عوامل مربوط به سرمایه­‌گذاران، عوامل فقهی، عوامل ساختاری و فنی و عوامل قانونی قرار دارند. در میان عوامل فرعی نیز بازدهی مناسب صکوک برای جلب توجه سرمایه­گذاران، تبلیغات رسانه­های گروهی در مورد صکوک، افزایش اعتقادات دینی و مذهبی و افزایش آگاهی‌های سرمایه‌گذاران در مورد صکوک جز مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر به کارگیری اثربخش و گسترش سرمایه­گذاری بر روی صکوک در بورس اوراق بهادار تهران می­باشند. گسترش اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی عمومی در مورد وجود و مزایای صکوک در میان آحاد جامعه ایران که به طور عمده معتقد به مبانی دینی و اسلامی هستند، کمک فراوانی به گسترش سرمایه‌گذاری عمومی و تأمین مالی بنگاه­های اقتصادی و رفع بسیاری از مشکلات مالی آنها کرده و در نهایت منجر به افزایش تولید و اشتغال و رفاه عمومی می­گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identifying and Ranking Factors Affecting the Development of Investment in Sukuk by Fuzzy Analytical Hierarchy Process

نویسنده [English]

  • Ali Khozein

Assistant Professor of Accounting, Islamic Azad University, Aliabad Katoul Branch

چکیده [English]

In Islamic financial markets, it is well known that sharia-compliant stocks and sukuk (Islamic bonds) are primary investment instruments for constructing optimal Islamic and non-islamic investment portfolios. In this paper, the factors affecting the development of investment in sukuk were identified and ranked by fuzzy analytical hierarchy process. Various factors have been identified based on the study of literature and the data were collected by using questionnaires handed out to experts. The results showed that cultural factors are the most important ones, and factors related to investors, juridical factors, structural, technical, and legal factors come next in the hierarchy. Among the sub-factors, appropriate return of sukuk for attracting investors, related media advertising, fostering religious beliefs about the issue and rising investors' awareness about the sukuk are the most important ones. Enhancing Iranian public awareness, who strongly believe in Islamic and religious foundations, helps to expand public investment and businesses financing. Effective financing leads to production increase, job creation and social prosperity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sukuk
  • Investment
  • Islamic Bonds
  • Analytical Hirarchy Process
آذر، عادل و حجت فرجی (1386)، علم مدیریت فازی، تهران: مهربان، چاپ اول.
احمدی، سعید و محمدمهدی دژدار (1395)، «اوراق خرید دین ابزاری مؤثر در تأمین سرمایه در گردش شرکت‌ها»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 10، صص 155-192.
ارسلان طریق، علی (1387)، مدیریت ریسک‌های مالی ساختارهای صکوک، مترجمان: مصطفی زه‌تابیان و علی سعیدی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
اکبریان، رضا و محمدحسین دیانتی (1385)، «مدیریت ریسک در بانکداری بدون ربا»، اقتصاد اسلامی، شماره 24، صص 2-21.
باباقادری، آزاده و اعظم فیروزی (1386)، «صکوک، رایج‌ترین ابزار تأمین مالی اسلامی ساختار فرایند طراحی و چالش‌های پیش‌رو»، تهران: مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی تأمین مالی اسلامی، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف.
حسن‌زاده، جواد و عبدالحسین شیروی (1386)، «بررسی فقهی و حقوی قرارداد اختیار معامله»، اقتصاد اسلامی، شماره 27، صص 101-130.
خوزین، علی و مرتضی دنکوب (1390)، «اولویت‌بندی عوامل مؤثر در به کارگیری اوراق مشتقه در بورس اوراق بهادار تهران»، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 7، ص 146-165.
شهرآبادی، ابوالفضل و ندا بشیری (1386)، «صکوک جایگزینی برای ابزار مشتقه در بازارهای مالی اسلامی»، بورس اقتصادی، شماره 65، صص 20-27.
شهریاری، مجید (1395)، «صکوک مشارکت ترکیبی؛ ابزار اسلامی تأمین مالی طرح‌های دانش‌بنیان»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 10، صص 133-154.
صالح‌آبادی، علی (1385)، بازارهای مالی اسلامی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ اول.
صالح‌آبادی، علی، سبحان اسکینی و حامد تاجمیرریاحی (1395)، «بررسی فقهی و مالی قرارداد آتی شاخص سهام و ارائه مدل جایگزین»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 10، صص 89-118.
فدایی، مهدی و زهرا تکبیری (1395)، «آزمون رفتار توده‌واری سرمایه‌گذاران صکوک اجاره در ایران»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 11، صص 143-170.
فطرس، محمدحسن و حسین محمودی (1387)، «صکوک، ابزاری مناسب برای جانشینی اوراق قرضه»، مشهد: همایش اقتصاد اسلامی و توسعه، دانشگاه فردوسی.
عبدالعلی‌زاده، محمدباقر(1384)، «بررسی امکان‌سنجی به کارگیری قرارداد تحویل آتی
روی اوراق مالی در بازار بورس اوراق بهادار ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
عرب‌صالحی، مهدی، احمد گوگردچیان و مجید هاشمی (1393)، «عوامل مؤثر بر تصمیم­های سرمایه­گذاری در دارایی­های سرمایه­ای شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، حسابداریمالی، شماره32، صص 67-85.
کاظمی، اعظم، مجید بیک، الهام هادیان و فاطمه حکیمی (1392)، «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با استفاده از تکنیک TOPSIS». سیاست‌های مالی و اقتصادی، شماره 4، صص 45-72.
موسویان، سیدعباس و مجتبی کریمی (1388)، «بررسی فرآیند تأمین مالی از طریق انتشار اوراق اجاره(صکوک اجاره)»، تهران: دومینکنفرانسبینالمللی توسعهنظامتأمینمالیدرایران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف.
موسویان، سیدعباس، بلال وثوق و علی فرهادیان (1392)، «شناخت و رتبه‌بندی ریسک‌های ابزارهای مالی اسلامی»، اندیشهمدیریتراهبردی، شماره 13، صص 187-212.
موسوی‌بیوکی، سیدمحمدمهدی (1388)، «بررسی تطبیقی مشتقات اعتباری با فقه امامیه با هدف مدیریت ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع(.
Ahmad, W., & Radzi, R. M. (2011). Sustainability of Sukuk and Conventional Bond During Financial Crisis: Malaysia’s Capital Market. Global Economy and Finance Journal, 4(2), 33-45.
Alam, N., Hassan, M. K., & Haque, M. A. (2013). Are Islamic Bonds Different From Conventional Bonds? International Evidence From Capital Market Tests. Borsa Istanbul Review, 13(3), 22-29.
Bashir, M., & Amin, M. (2008), Innovation and Challenges, Islamic Economic Studies, 15(2), 1-22.
Campbell, T & kracaw, W. (1993). Financial Risk Managenent, Harper Collins College Publishers.
Chang, D. Y. (1996). Applications of the Extent Analysis Method on Fuzzy AHP. European Journal of Operational Research, 95(3), 649-655.
Colombage, S. R. (2009). Financial Markets and Economic Performances: Empirical Evidence From Five Industrialized Economies. Research in International Business and Finance, 23(3), 339-348.
Finnerty, J. D. (1988). Financial engineering in corporate finance: An overview. Financial management, 14-33.
Kahraman, C., Ertay, T., & Büyüközkan, G. (2006). A Fuzzy Optimization Model for QFD Planning Process Using Analytic Network Approach. European Journal of Operational Research, 171(2), 390-411.
Klein, P. O., & Weill, L. (2016). Why do Companies Issue Sukuk?. Review of Financial Economics, 31(1), 26-33.
Kurttila, M., Pesonen, M., Kangas, J., & Kajanus, M. (2000). Utilizing the Analytic Hierarchy Process (AHP) in SWOT Analysis—a Hybrid Method and its Application to a Forest-Certification Case. Forest Policy and Economics, 1(1), 41-52.
Morrissey, O., & Udomkerdmongkol, M. (2012). Governance, Private Investment and Foreign Direct Investment in Developing Countries. World Development, 40(3), 437-445.
Nagano, M. (2016). Who Issues Sukuk and When?: An Analysis of the Determinants of Islamic Bond Issuance. Review of Financial Economics, 31(1), 45-55.
Nguyen, H. V., Mensah, M. O., & Fan, Y. (2007). Derivative Instruments and Their Use for Hedging by US Non-Financial Firms: A Review of Theories and Empirical Evidence.
Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resources Allocation. New York: McGraw, 281.
Shrestha, R. K., Alavalapati, J. R., & Kalmbacher, R. S. (2004). Exploring the Potential for Silvopasture Adoption in South-Central Florida: an Application of SWOT–AHP Method. Agricultural Systems, 81(3), 185-199.
Smaoui, H., & Nechi, S. (2017). Does Sukuk Market Development Spur Economic Growth?. Research in International Business and Finance, 41, 136-147.
Warsame, M. H., & Ireri, E. M. (2016). Does the Theory of Planned Behaviour (TPB) Matter in Sukuk Investment Decisions?. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 12, 93-100.
Wilson, R. (2008). Innovation in the Structuring of Islamic Sukuk Securities. Humanomics, 24(3), 170-181.
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 13
آبان 1396
صفحه 219-246
  • تاریخ دریافت: 03 فروردین 1396
  • تاریخ بازنگری: 04 فروردین 1396
  • تاریخ پذیرش: 25 مرداد 1396