اجرای صحیح تسهیلات سلف در بانکداری اسلامی به کمک بورس تخصصی کالا در مورد کالاهای استاندارد بورسی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مفید

2 مدرس مؤسسه غیرانتفاعی حکمت قم

چکیده

بانک‌ها به عنوان واسطه‌های مالی درصدد انباشت سرمایه در کنار سایر عوامل تولید می‌باشند. در بانکداری اسلامی روش‌های مختلفی جهت پاسخ به نیاز مشتریان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع روش‌های مورد استفاده در کنار کاربردهای اقتصادی نیازمند رعایت الزامات شرعی می‌باشند. از جمله تسهیلاتی که در پاسخ به نیاز تولیدکنندگان برای تأمین مالی در قانون عملیات بانکی بدون ربا در نظر گرفته شده است، تسهیلات مبتنی بر عقد سلف می‌باشد که در سال‌های اخیر به دلیل ریسک‌گریز بودن بانک‌ها و همچنین عدم تمایل آن‌ها به ورود به بخش واقعی اقتصاد، از اجرای واقعی آن سرباز زده‌اند. این در حالی است که توجه به امر تأمین مالی به منظور تولید با رعایت اصول شرعی همواره باید مورد توجه بانک‌ها قرار گیرد.
در مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی این فرضیه پرداخته می‌شود که، «بورس‌های تخصصی کالا می‌توانند بانکداری اسلامی را در احیاء و اجرای صحیح تسهیلات سلف، در مورد کالاهای قابل معامله در بورس تخصصی کالایاری نمایند». در واقع بهره‌گیری بانکداری اسلامی از ظرفیت نهادهای فعال بازار سرمایه زمینه را برای کاهش هزینه‌ها و همچنین گسترۀ فعالیت آن‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Proper Implementation of Salaf in Islamic Banking Using Specialized Commodity Exchange for Standard Exchange Commodities

نویسندگان [English]

  • Mohammad Naghi Nazarpour 1
  • Yahya Lotfinia 2

1 Mofid University faculty member

2 Teacher of Hekmat Qom Non-Profit Institute

چکیده [English]

As financial intermediaries, banks seek ways to accumulate capital, along with using other factors of production. Islamic banking uses various methods to meet the needs of its clients. In fact, other than having economic applications, these methods should conform to religious regulations. One of the facilities used for fulfilling manufacturers' need for financing in riba-free banking is salaf-based facilities. Due to banks' risk aversion and their lack of interest in participating in the real sector of economy, banks have never truly implemented such facilities. However, banks should always pay attention to financing with the aim of production and with respect to religious law.
This descriptive-analytical study was carried out using library resources. It aimed at verifying this hypothesis: "Specialized commodity exchange can assist Islamic banking in reviving the implementation of salaf commodities for the products traded on specialized commodity exchange." In fact, banks’ exploitation of the potentials of active institutions in the capital market leads to decreasing costs, and the range of activities in various economic sectors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • islamic banking
  • Sspecialized Commodity Exchange
  • Financing
  • Salaf Facilities
  • Parallel Salaf
اکبریان، رضا و حمید رفیعی (1386)، «بانکداری اسلامی؛ چالش­های نظری- عملی و راهکارها»، اقتصاد اسلامی، شماره 26، صص 97- 118.
جمشیدی، سعید (1390)، بانکداری اسلامی (اصول و قواعد سپرده‌ها، تسهیلات اعطایی و ابزارهای مشتقه تأمین مالی)، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکدرای ایران و اداره آموزش و مطالعات نیروی انسانی بانک مرکزی ج.ا.ا، چاپ دوم.
دادخواه، هادی، حمید علی‌بیگی و محمدعلی مصطفی‌پور (1392)، «بررسی عملکرد بانکداری بدون ربا بر مبنای الگوی حماسه اقتصادی»، بیست­و سومین همایش سالانه سیاست­ها پولی و ارزی (ثبات اقتصادی و حمایت تولید)، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی ج.ا.ا، مرکز همایش­های بین‌المللی صداوسیما.
زنجیرانی فراهانی، نسیبه و همکاران (1385)، ملزومات رشد وتوسعه بازار سرمایه در ایران، تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، گروه مدیریت مالی و سرمایه­گذاری، چاپ اول.
موسویان، سید عباس (1389)، «اوراق سلف، ابزاری برای تأمین مالی پروژه­های بالادستی صنعت نفت»، اقتصاد اسلامی، شماره 39، صص 85- 116.
نظرپور، محمدنقی و سیدعباس موسویان (1393)، بانکداری بدون ربا (از نظریه تا تجربه)، قم: دانشگاه مفید، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، چاپ اول.
Al-Zaabi, Obaid Saif (2010), "Salam Contract in Islamic Law: A Survey," International Association for Islamic Economics Review of Islamic Economics, Vol. 14, No. 2, pp. 91–122.
 Muhammad, Mohd Zulkifli, Chong, Rosita (2007), "the Contract of Bay al-Salam and Istisna in Islamic Commercial Law: a Comparative Analysis, Labuan e- Journal of Muamalat and Society, vol. 1, pp. 21-28.
 
دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8
اردیبهشت 1394
صفحه 133-158
  • تاریخ دریافت: 23 اسفند 1393
  • تاریخ بازنگری: 01 شهریور 1394
  • تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1394