نوع مقاله : علمی

نویسندگان

• محمدنقی نظرپور ¹
• سیدمحسن فاضلیان ²
• ناهید مؤمنی‌نژاد ³

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه مفید

² استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

³ کارشناس‌ارشد اقتصاد اسلامی دانشگاه مفید

چکیده

محدودیت منابع دولتی، عدم‌کفایت منابع بانک‌های داخلی و وجود محدودیت‌های مالی بین‌المللی، مانع بزرگی برای اجرای پروژه‌های زیرساخت در کشور و تأمین بستر توسعه محسوب می‌شوند. در حال حاضر درآمد حاصل از فروش نفت خام، عمده منبع درآمدی کشور برای توسعه زیرساخت‌ها محسوب می‌شود؛ از طرفی انواع صکوک استصناع (اوراق سفارش ساخت) می‌تواند با اثبات قابلیت‌های خود در بازار سرمایه کشورهای اسلامی و برطرف کردن شبهات ربوی، امکان جذب منابع مالی را افزایش دهد.
مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیل محتوا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به‌دنبال بررسی این فرضیه است که انواع صکوک استصناع می‌تواند منابع مالی موردنیاز صنعت نفت را تدارک نماید؛ بنابراین ضمن ارائه الگوهای عملیاتی انتشار صکوک استصناع، صکوک ترکیبی استصناع و اجاره به‌شرط تملیک و صکوک ترکیبی استصناع و مرابحه، آثار اقتصادی انتشار و ریسک‌های بازار ثانویه مترتب بر این اوراق را برشمرده و با به‌کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی[i] و انجام مطالعات میدانی به رتبه‌بندی ریسک‌ها پرداخته است. نتایج گویای این است که انواع صکوک استصناع پیشنهادی با داشتن آثار اقتصادی مثبت می‌توانند در سبد تأمین مالی صنعت نفت قرار گیرند. همچنین ریسک‌های تورم، سیاسی و نرخ ارز ریسک‌هایی هستند که به‌ترتیب بیشترین تأثیر را بر انتخاب سرمایه‌گذاران برای خرید اوراق مورد مطالعه داشته و باید در مرکز توجه ناشرین قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

• تأمین مالی پروژه‌های نفتی
• صکوک استصناع
• ریسک بازار ثانویه
• تحلیل سلسله مراتبی

20.1001.1.22518290.1393.3.2.3.1

عنوان مقاله [English]

Using Analytical Hierarchy Process Presentation of Desirable Financing Pattern for Iran's Oil Industry on the Basis of Sukuk of Istisna and Ranking Risks by

نویسندگان [English]

• Mohammad Naghi Nazarpour ¹
• Sayyed Mohsen Fazeliyan ²
• Nahid Momeni Nejad ³

¹ Mofid University faculty member

² Assistant Professor, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University

³ Master of Islamic Economics, Mofid University

چکیده [English]

Limited government resources, inadequate domestic bank resources and international financial restrictions are major obstacles to the implementation of infrastructure projects in the country and providing development programs. Now the proceeds from the sale of crude oil are the main source of revenue for the country's infrastructure development. Meanwhile, sukuk of istisna can prove their capabilities in the capital markets in Islamic countries and dispel doubts about the existence of interest (riba), to attract financial resources. This article, by using a descriptive analysis using library resources, is to evaluate the hypothesis concerning the possibility of different types of sukuk of  istisna to provide the required financial resources by the oil industry. Therefore, while providing operational patterns of Sukuk of istisna, combined sukuk of istisna, hire-purchase, and sukuk of  Murabahah  combination with istisna, we have evaluated possible economic effects of the issued securities and their consequent secondary market risks, and by using hierarchical analysis and field studies we have  ranked the risks addressed. The results indicate that the positive economic effects of the proposed sukuk of  istisna in the portfolio can finance the oil industry. Also, inflation risks and political and exchange rate risks, are the most influential factors on the choice of investors to buy the bonds between groups and should be duly focused upon by users.

کلیدواژه‌ها [English]

• Financing Oil Projects
• Sukuk of Istisna
• The Risk of Secondary Market
• AHP