طراحی مدل پیشنهادی اوراق مزارعه و ارزیابی بازدهی آن در بازار پول و سرمایه ایران

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد

2 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

یکی از ابزار‌های تأمین مالی در بازار سرمایه کشور‌های اسلامی صکوک یا همان اوراق بهادار اسلامی است. صکوک برگرفته از عقود اسلامی می‌باشند و بنا به نیاز‌های اقتصادی کشور و ویژگی‌های سرمایه‌گذاران به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند.
در این مقاله اوراق مزارعه به‌عنوان یکی از انواع صکوک تبیین می‌گردد و در گام بعد با استفاده از شاخص‌های مالی محصولات زراعی، بین بازدهی اوراق بهادار مزارعه، سپرده‌گذاری بانک و شاخص بورس مقایسه مالی انجام می‌شود.
روش تحقیق این پژوهش بدین‌صورت است که ابتدا با مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه با صاحب‌نظران حوزۀ صکوک مدل مفهومی اوراق مزارعه تبیین و طراحی می‌گردد. سپس اطلاعات مالی 23 محصول زراعی طی بازه 81-90 را از وزارت جهاد کشاورزی دریافت کرده و با محاسبه شاخص‌های مالی بازدهی و ریسک این محصولات، این شاخص‌ها با میزان بازدهی و ریسک بانک و شاخص بورس طی همین بازه مقایسه شده است.
نتیجه این مطالعات حاکی از این است که بازدهی کلیه محصولات زراعی از میزان بازدهی سپرده‌گذاری بانک و شاخص بورس (به غیر از برنج دانه‌بلند مرغوب) بیشتر است. همچنین، ریسک کلیه محصولات کشاورزی از سپرده‌گذاری بانک بیشتر است، ولی نسبت به شاخص بورس دارای ریسک کمتری می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing and Financial Feasibility Study of Mozare'e Securities in Iran’s Money and Capital Market

نویسندگان [English]

  • Dawoud Manzour 1
  • Kamal Babaee Zarch 2

1 Associate Professor, Faculty of Islamic Studies and Economics

2 کارشناسی ارشد معارف اسلامی و مدیریت مالی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده [English]

One of the capital market financial instruments, especially in Islamic countries, is Sukuk or Islamic securities. Sukuk is based on Islamic law. Different types of Sukuk are available for different economic situations of countries and different investors. One type of Sukuk is mozare'e which is the subject of this research. To do this, we have used financial indices of crops to compare mozaree securities, bank deposits, and stock exchange index. First, we got financial information of 23 agricultural products in the years 1381 to 1390 from the Ministry of Agriculture. By calculating the financial indices of return and risk for these products, we compared these indices with the investment risk and return in banks and stock exchange index during the same period.
The result shows that return of investment in all crops is more than returns from bank deposits and stock exchange index. It has also been revealed that investment risk in all crops is more than bank deposits, while it is less than stock exchange index.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agricultural Finance
  • Mozaree Securities
  • Risk
  • Return
  • Crops
  • Stock Exchange Index
  • Bank Deposit
آذر، عادل (1383)، آمار و کاربرد آن در مدیریت، تهران: سمت، چاپ سوم. آقانصیری، مریم (1391)، «مروری بر روند سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی در چهار برنامه توسعه کشور»، بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره 4 و 5. اسدی، هرمز و عباس سعیدی (1383)، «برآورد بازده سرمایه‌گذاری در تحقیقات ارقام اصلاح‌شده گندم آبی در ایران»، پژوهش و سازندگی، شماره 64. جهانخانی، علی و علی پارساییان (1385)، مدیریت مالی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها. سلطانی، غلامرضا (1383)، «تعیین نرخ بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 45. سلطانی، غلامرضا و نجفی، بهاءالدین (1385)، اقتصاد کشاورزی، ویراست سوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول. صالح، علیرضا و شادمانی، ایرج (1386)، «بررسی روش‌های مورد استفاده در ارزیابی مالی و اقتصادی طرح‌های سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی ایران»، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران. صامتی، مجید و فرامرزپور، بیتا (1383)، «بررسی موانع سرمایه‌گذاری خصوصی در بخش کشاورزی ایران»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دوازدهم. کواری، عبدالرضا و راحلی، حسین (1387)، «مزارعه و مساقات؛ عقود فراموش‌شده در تأمین مالی بخش کشاورزی»، مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران. موسویان، سید عباس (1390)، ابزارهای مالی اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. موسویان، سیدعباس (1386)، «صکوک مزارعه و مساقات؛ ابزار مالی مناسب برای توسعه بخش کشاورزی ایران»، اقتصاد اسلامی، سال هفتم، شماره 26. Bjornson, Bruce and Innes, Robert (1992), "Risk and Return in Agriculture: Evidence from an Explicit-Factor Arbitrage Pricing Model", Journal of Agricultural and Resource Economics. Raymond, p. neveu (1989), Fundamental of Managerial Finance, ed, Cincinati, Ohio: South Western Publishingco. Salman, Syed Ali (2005), "Islamic Capital Market Products: Developments and Challenges", Jeddah, Islamic Research and Training Institute, Occasional Paper.
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
اردیبهشت 1392
صفحه 7-24
  • تاریخ دریافت: 01 شهریور 1391
  • تاریخ بازنگری: 01 شهریور 1394
  • تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1391