الگوی پیاده‌سازی استراتژی بانکداری مبتنی‌بر پلتفرم در بانک‌های تجاری ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مدیریت، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت وحسابداری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

3 استادیار گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

4 استادیار گروه مدیریت، واحد گنبد کاووس، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران

چکیده

بانکداری مبتنی‌بر پلتفرم یکی از گرایش‌های نوآورانه در صنعت بانکی است که با فراهم نمودن سرویس‌های متنوع در قالب واسط‌های توسعه نرم‌افزار جهت مصرف‌کنندگان عمده شرکتی و فین‌تک‌ها، توانسته است نظر بسیاری از بانک‌های بزرگ دنیا و ایران را به خود جلب کند. هدف از اجرای تحقیق حاضر این است که از طریق بهره‌مندی ازنظر خبرگان بخش بانکی، الگوی مفهومی از پیاده‌سازی استراتژی بانکداری پلتفرمی در فضای بانک‌های تجاری ایران ارائه شود. برای دستیابی به هدف بیان‌شده، از طریق نمونه‌گیری هدفمند، اطلاعات20 نفر از خبرگان بانکی از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته، گردآوری تجزیه‌وتحلیل شدند و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده، الگوی پیاده‌سازی استراتژی بانکداری مبتنی‌‌بر پلتفرم ارائه شد. یافته‌های این تحقیق کیفی نشان می‌دهد که الگوی پیاده‌سازی استراتژی بانکداری پلتفرمی دارای شش مؤلفه مدیریت اقتصادی و اصلاح فرایندهای بانکی، مدیریت تجربه مشتریان، مهندسی زیرساخت‌ها و مکانیسم‌های پیاده‌سازی، مدیریت استراتژیک دیجیتال، داده محور مشتری و تسهیل دستیابی به بهره‌وری ساختاری و راهبری دیجیتال، در سایه شراکت دانشی با شرکای رقیب است که توسعه و پیاده‌سازی الگوی بانکداری پلتفرمی درگرو مدیریت برتر این مؤلفه‌ها است. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی پیاده‌سازی استراتژی بانکداری پلتفرمی را می‌توان در51 مؤلفه، 25 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی طبقه‌بندی نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Implementation Model of Platform-Based Banking Strategy in Iranian Commercial Banks

نویسندگان [English]

  • Mohammad Bagher Arayesh 1
  • Mostafa Rezaeirad 2
  • Mohammad Aidi 3
  • Tohfeh Ghobadi Lamouki 4

1 Ph.D. Candidate of Management, Islamic Azad University (Hamedan Branch), Hamedan, Iran.

2 Assistant Professor, Faculty of Management and Accounting, Bu-Ali-Sina University, Hamedan, Iran

3 Assistant Professor of management, Faculty of Humanities, Ilam University, Ilam, Iran.

4 Assistant Professor of Management, Islamic Azad University (Gonbad-e-Kavoos Branch), Golestan, Iran.

چکیده [English]

Platform- based banking is one of the most innovative trends in the banking industry that has attracted the attention of many major banks around the world and Iran by providing a variety of APIs for major corporate consumers and fintechs. The purpose of this paper is to utilize banking expert views for developing a conceptual model of platform- based banking strategy implementation in Iranian commercial banks. To achieve the stated purpose, and through targeted sampling, the data of twenty banking experts were collected and analyzed through semi-structured interviews, and using the data-driven theory approach, a platform-based banking strategy implementation model was presented. The findings of this qualitative research show that this model has six components: economic management and banking process reform, customer experience management, infrastructure engineering and implementation mechanisms, digital and data-based strategic management of customers, and achievement of structural productivity and digital governance facilitation through knowledge partnership with competitors. Also, development and implementation of platform-based banking model depends on the superior management of these components. The results showed that the platform-based implementation model can be classified into 51 components, 25 sub-categories and 6 main categories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Platform-Based Banking؛ Strategy؛ Commercial Banks؛ Implementation Pattern؛ Grounded Theory. JEL Classification: G18
  • G21
  • G24
آذری، هادی‌ (1395). نگاهی به بانکداری به‌عنوان پلتفرم و اثرات آن بر بازار بانکی.
اسدالله، مهسا؛ ثانوی‌فرد، رسول؛ و حمیدی‌زاده، علی (1398). الگوی کسب‌وکار الکترونیک مبتنی‌بر ظهور فین‌تک‌ها و استارت آپ­های مالی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 7(26)، 248-195.
اسماعیلی‌رخ، مهدی؛ مظفری‌فرد، مجتبی،؛ حاجی‌نیلی، ارسلان؛ و بخشنده، بشیر (1397). بانکداری باز (چاپ اول). تهران: نسل روشن.
اسماعیلی‌رخ، مهدی (1396). 11 روند آتی در بانکداری باز.
ابوحمزه، حسین (1396). بازاریابی بانکی: سیاست‌ها، الزامات و محدودیت‌ها. ماهنامه تحلیلی، آموزشی و اطلاع‌رسانی سیمای بانکداری، شماره 1(8)، 24-22.
افسری، مهران؛ طاهری، حسین؛ و خلیلیان، میلاد (1394). چرا به بانکداری باز نیاز داریم؟.
افسری، مهران؛ و جاهد، حجت (1393). بانکداری باز. چهارمین همایش سالیانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد، تهران، ایران.
امیری، میثم؛ پیمانی‌فروشانی، مسلم؛ و پاک‌نیت، یکتا (1398). تأثیر مؤلفه‌های اسلامی بر تصمیم‌گیری سهامداران حقیقی بانک‌ها. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 9(17)، پیاپی 17، 205-236. doi: 10.30497/ifr.2019.2450
باقری، احسان (1396). اجزای اصلی اکوسیستم بانکداری دیجیتالی.
باوند سوادکوهی، مهران (1396). بانکداری دیجیتال، استراتژی یا فناوری.
پایگاه خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات. (1398). فواید بانکداری باز برای کشور.
جعفری‌طاهری، حسین (1394). بانکداری باز، تصویری از آینده صنعت بانکداری.
https://asrebank.ir/96894.
حق‌گویان، زلفا؛ زارعی‌متین، حسن؛ جندقی، غلامرضا؛ و رحمتی، محمدحسین (1394). فهم فرآیند شکل‌گیری نشاط با استفاده از نظریه داده‌بنیاد. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 4(14)، 141-119.
گودرزی، ریحانه؛ حسینی، سیدرسول؛ و طبائیان، سیدکمال (1397). چارچوبی برای توسعه کارآفرینی دانشگاهی در رشته‌های علوم انسانی در ایران. فصلنامه توسعه کارآفرینی، 11(44)، 679-661.
خدیوی‌فرد، آیدا (1396). بانک‌های ایرانی چقدر از ابزارهای مدرن استفاده می‌کنند؟.
دانایی‌فرد، حسن، و مظفری، زینب (1387). ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی مدیریت؛ تأملی بر استراتژی‌های ممیزی پژوهشی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت، 1(1)، 162-131.
رایف، دانیل؛ لیسی، استفن؛ و وفیکو، فردریک جی (1381). تحلیل پیام‌های رسانه‌ای: کاربرد تحلیل محتوای کمی در تحقیق (مهدخت بروجردی علوی، مترجم) (چاپ اول). تهران: سروش (نشر اثر اصلی 1992).
رسول‌پور، فرناز (1396). پیش به‌سوی بانکداری مدرن با استانداردهای اپن بانکینگ (بانکداری باز).http://vasl.ir/2018/02/05/bank  
سنایی، پیمان (1396). الزام بانک‌ها برای پیاده‌سازی سیستم بانکداری متمرکز.
سیدجوادین، سیدرضا؛ صفری، محمد،؛ راعی، رضا؛ و ایروانی، محمدجواد (1396). ارائه مدلی مفهومی برای تبیین آمادگی بانک‌های تجاری ایران به‌منظور پیاده‌سازی بانکداری اسلامی: به‌کارگیری استراتژی داده بنیاد. فصلنامه مدیریت بازرگانی، 9(33)، 154-129.
عسکری‌مهر، مسعود؛ ترک تبریزی، مرتضی؛ دهقانی قهفرخی، اکبر؛ و کاظمی، نسرین (1396). شناسایی مؤلفه‌های استراتژیک برای پیاده‌سازی موفق مدل بانکداری دیجیتالی. هفتمین همایش سالیانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد، تهران، ایران.
عروجی، ترانه (1396). 14قدم برای رسیدن به یک تجربه بانک دیجیتال.
قدیری نژادیان، محسن؛ و کریمی، فائزه (1395). چشم‌انداز بانکداری به‌مثابه پلتفرم و الزامات استقرار آن در حوزه بانکداری. ششمین همایش سالیانه بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت، مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد، تهران، ایران.
کیال، کاظم؛ و البدوی، امیر (1397). راهبردهای راه‌اندازی یک کسب‌وکار پلتفرمی در صنعت بانکی و پرداخت. فصلنامه مدیریت نوآوری، 7(26)، 136-113. 
مقدم، محمدرضا (1399). بانکداری باز: بررسی سرویس‌ها، مزایا و چالش‌ها. مقاله ارائه‌شده به دومین کنفرانس بین‌المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق. دانشگاه تهران، تهران، ایران.
نامداری، نیما (1397). موانع اجرای بانکداری باز در ایران.
http://www.ibena.ir/news/87434
نجفی، سیدابوطالب (1396). ضرورت پیاده‌سازی «بانکداری باز» در ایران.
لطیفی، زهرا (1396). مزایا و چالش‌های بانکداری باز. http://www.ibena.ir/news/80351
واعظی، رضا؛ چگینی، میثم؛ و اصلی‌پور، حسین (1397). چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزه گردشگری سلامت ایران مبتنی‌بر رویکرد تحلیل مضمون. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 13(41)، 40-1.
وسترمن، جورج (1396). تحول دیجیتال (مهدی شامی زنجانی، مترجم) (چاپ اول). تهران: نص (نشر اثر اصلی، 2017)
Accenture Strategy.(2015). Being Digital: Fast Forward to Right Digital Strategy. https://b2n.ir/j91192
Alalwan, A. A., Dwivedi, Y. K., Rana, N. P., & Simintiras, A. C. (2016). Jordanian Consumers’ Adoption of Telebanking: Influence of Perceived Usefulness, Trust and Self-efficacy. International Journal of Bank Marketing. 34(5), 690-709.
Ashoka, M. (2017). Customer Acceptance of Millennial Generation Banking Services: Challenges and Prospects.
Barquin, S., & Hv, V. (2015). Digital Banking in Asia: What do Consumers Really want. McKinsey & Company, 1-12.
Camerinelli, E. (2020). Open Bank, APIs, and Financial Services Ecosystems: The Future of Banking.
Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Sage Publications.
Cortet, M., Rijks, T., & Nijland, S. (2016). The Digital Transformation Accelerator for Banks. Journal of Payments Strategy & Systems, 10(1), 12-26.
Deloitte. (2015). How to Flourish in an Uncertain Future of Open Banking. Available at: https://b2n.ir/z85775
Cajetan,  I. M., & Ezepue, P. O. (2018). Digital banking, customer, experience, and bank financial performance. International Journal of Bank Marketing, 36(2), 230-256.
Jaubert, M., Ulrich, M., Dela, R., Marco, S., & Malbate, J. B. (2015). Going Digital: The Banking Transformation Roadmap. AT Kearney.
Hieke, M. (2018). PSD2, Open Banking and the Value of Personal Data. Digital Economy and Structural Change, Deutsche Bank Research, Germany.
Kimonge, Z. G. (2018). Branchless Banking and Financial Performance of Commercial Banks in Kenya (Doctoral Dissertation, Doctoral Dissertation, Kenyatta University, Nairobi).
Kreitstshtein, A. (2017). Digital Transformation and its Effects on the Competency Framework: a Case Study of Digital Banking.
Lipton, A., Shrier, D., & Pentland, A. (2016). Digital Banking Manifesto: the End of Banks?. Massachusetts Institute of Technology.
Mc Kinsey Company. (2016). Cutting Through the FinTech Noise: Markers of Success for Banks. https://b2n.ir/u12845
Monitor Deloitte. (2018). Open Banking: A Platform -Based Business Approach that Came to Say.
Nolan, R. (2018). Open banking- opportunity or threat?. The Financial Services forum, https://b2n.ir/u47888
Prendergast, G., & Marr, N. (2016). Toward a Branchless Banking Society. International Journal of Retail & Distribution Management, 22 (2), 18-26.
Schueffel, p., & Vadana, I. (2015). Open Innovation in the Financial Services Sector – A Global Literature Review. Journal of Innovation Management, 1, 25-48.
Temenos. (2017). Digital Banking. https://b2n.ir/d63870
Zhou, T. (2012). Understanding users’ Initial Trust in Mobile Banking: An Elaboration Likelihood Perspective. Computers in Human Behavior, 28(4), 1518-1525.
Ujarura K, E. (2016). The Adoption of Digital Banking in Namibia (Doctoral Dissertation, Dissertation, Amity Centre for E-learning: Amity University, Noida).
 
  • تاریخ دریافت: 23 آبان 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 11 اردیبهشت 1400