گواهی ظرفیت؛ ابزاری مناسب برای توسعه صنعت برق

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه‌الاقتصاد دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

2 دانشیار پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

یکی از چالشهای اصلی بخشهای مختلف اقتصادی از جمله صنعت برق، تأمین مالی است، بنابراین، همواره این صنعت نیازمند نوآوریهای مالی بهمنظور طراحی ابزارها و نهادهای مالی جدید بهمنظور برآورده کردن نیازهای تأمین مالی خود است. در ایران، توسعه صنعت برق بهدلیل اتکای این صنعت به منابع دولتی و بهطور عمده بودجه دولت، با چالش مواجه است و متناسب با رشد مصرف برق در کشور، منابع مالی جهت تولید ظرفیت جدید وجود ندارد از اینرو، وزارت نیرو بهعنوان مهمترین نهاد سیاستگذاری صنعت برق در کشور همواره با کمبود منابع مالی مواجه میباشد و همواره بهدنبال جذب مشارکت بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری در صنعت برق است.
یکی از پیشنیازهای لازم برای مشارکت بخش خصوصی در صنعت برق، ارائه راهحلها و ابزارهای مالی مناسب است که این ابزارها براساس نوآوریهای مالی و متناسب با نیاز صنعت برق طراحی شده باشند. گواهی ظرفیت یکی از ابزارهای مالی طراحی شده برای تأمین مالی صنعت برق است که می‌تواند جهت تأمین مالی ایجاد نیروگاههای جدید بکار گرفته شود. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و براساس فقه امامیه و متناسب با قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران و نیاز صنعت برق، ابزار مالی گواهی ظرفیت معرفی میشود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing Electric Power Industry Capacity Certificate, an Appropriate Instrument for

نویسندگان [English]

  • Reza Mirzakhani 1
  • Sayyed Abbas Mosavian 2

1 PhD student in Economic Jurisprudence, Imam Sadiq University

2 Associate Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought

چکیده [English]

Financing is one of the most important challenges in various sectors of economy including electric power industry. Thus, this industry needs financial innovations to design financial institutions and instruments for funding itself. In Iran, developing power industry faces some challenges because it mainly depends on government budget and it lacks enough financial resources for its development proportionate to the electricity consumption growth. Therefore, the Ministry of Power and Energy, as the main policymaking body in electric power industry in Iran, is facing financial resource deficit and is seeking the participation of the private sector for investing in power industry.
One of the necessary requirements for the private sector participation in electric power industry is appropriate financial solutions and instruments that correspond to the electric industry. Capacity certificate is a financial instrument designed for financing electric power industry to enable it to develop new powerhouses. Using descriptive/analytical method and based on Imamiyah jurisprudential School and the regulations of Iran's capital market and the needs of power industry, the financial instrument for capacity certificate is introduced in this paper.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electric Power Industry
  • finance
  • islamic finance
  • Islamic Financial Instrument
  • Capacity Certificate
ابوالحسنی، مهدی و محمدرضا بمانیان (1389)، «بررسی موردی تأمین مالی ۷ پروژه نیروگاهی به روش BOT و BOO»، تهران: سومین کنفرانس بین‎المللی توسعه نظام تأمین مالی در ایران.
اسدی، ابوالفضل و علیرضا کازرانی‎نژاد (1393)، «تأمین مالی پروژه‎ها از طریق سرمایه‎گذاری متقاضیان بخش خصوصی در تأسیسات عمومی»، تهران: یازدهمین کنفرانس
بین‎المللی مدیریت
.
اصفهانی، شیخ‌الشریعة و فتح‌الله بن محمدجواد نمازی (1398ق)، رساله فی تحقیق معنی البیع،
قم: دارالکتاب.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382)، دانشنامه حقوقی، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، جلد 5.
حرّعاملى، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام،
چاپ اول.
حکیم، سید محمد سعید طباطبایى (1416ق) حواریات فقهیة، بیروت: مؤسسه المنار، چاپ اول.
خمینى، سید روح‌اللّه موسوى (بی‌تا) تحریر الوسیلة، قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
خمینی، سید روح الله(1421ق) کتاب البیع، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
سازمان بورس و اوراق بهادار (1393)، «امکان‎سنجی راه‎اندازی معاملات گواهی ظرفیت برق»، خبرنامه داخلی.
سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق)، مهذّب الأحکام، قم: مؤسسه المنار، چاپ چهارم.
شهید اول، عاملى، محمد بن مکى (1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، قم: کتابفروشی داوری، چاپ اول.
شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیة، 15 جلد.
شهیدی، مهدی (1382)، حقوق مدنی 6، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
شیخ صدوق، محمد (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ دوم.
طوسى، ابوجعفر، محمد بن حسن (1407ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول.
علامه حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1414ق)، تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسه آل‌البیت علیهم‌السلام، چاپ اول.
کاتوزیان، ناصر (1378 الف)، حقوق مدنی دوره عقود معین 1، تهران: شرکت سهامی انتشار، چاپ هفتم.
کاتوزیان، ناصر، (1378 ب)، حقوق مدنی (عقود معین)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاوند، مجتبی و رضا میرزاخانی (1393)، «گواهی ظرفیت»، سازمان بورس و اوراق بهادار، خبرنامه داخلی.
محقق حلّی، ابوالقاسم (1403ق)، شرایع‌الاسلام فی مسائل‌الحلال والحرام، بیروت: دارالاضواء.
محقق حلّی، نجم‌الدین جعفر بن حسن (1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم.
مراغى، سید میر عبد الفتاح (1417ق)، العناوین الفقهیة، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ اول.
معاونت برنامه‎ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور (1391)، دستورالعمل بند (و) ماده (133) قانون توسعۀ پنج‎ساله پنجم، تاریخ ابلاغ دستورالعمل 28/12/1391.
مکارم شیرازی، ناصر (1425ق)، انوار الفقاهة، قم: مدرسة الامام علی بن ابی طالب علیه‌السلام.
نائینی، میرزا محمدحسین غروز (1413ق)، المکاسب و البیع (للمیرزا النائینی)، قم: دفتر
انتشارات اسلامی.
نجفى، محمد حسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء‌ التراث العربی، چاپ هفتم.
یزدی، سید محمدکاظم طباطبائی (1421ق) حاشیة المکاسب، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
یزدی‌زاده راوری، شهاب (1374)، «طرق مختلف تأمین منابع مالی پروژه‌ها در صنعت برق استان خراسان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مشهد: دانشگاه فردوسی.
  • تاریخ دریافت: 01 مهر 1394
  • تاریخ پذیرش: 18 اسفند 1394