نوع مقاله : علمی

نویسندگان

• مهران محمدی ¹
• رضا نجار‌زاده ²
• سیدعباس موسویان ³
• علی صالح‌آبادی ⁴

¹ دانشجوی دکتری اقتصاد مالی دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشیار پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی

⁴ استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

اوراق مشتقه مالی، ابزارهای جدیدی هستند که در یک اقتصاد مدرن برای پوشش ریسک، سرمایه‌گذاری و آربیتراژ بکار می‌روند. گرچه از واژه اوراق مشتقه، چیزی که به ذهن خطور می‌کند، قرارداد آتی یا اختیار معامله سهام است، اما تمرکز اصلی بازار سرمایه در دنیا بر اوراق مشتقه‌ شاخص‌ است. باوجود مزایایی که معاملات قرارداد آتی و اختیار معامله شاخص دارد، چون شاخص فاقد مالیت است، به لحاظ شرعی نمی‌تواند مورد معامله قرار گیرد. به همین جهت امکان راه‌اندازی معاملات این ابزارها در بورس ایران فراهم نیست. هدف این تحقیق، طراحی الگوی قرارداد آتی و اختیار معامله سبد سهام، به‌منظور دستیابی به کارکردهای آتی و اختیار معامله‌ی شاخص است. سبدی که مبنای قرارداد آتی و اختیار معامله قرار می‌گیرد (سبد سهام پایه)، علاوه‌بر دارا بودن ویژگی‌هایی چون مالیت، قابلیت تسلیم و در نتیجه مشروعیت، به‌گونه‌ای است که راه‌اندازی قرارداد مشتقه بر مبنای آن، کارکردهای آتی و اختیار معامله‌ شاخص را به دست می‌دهد. بر این اساس آتی سبد سهام، قراردادی است که فروشنده تعهد می‌کند در سررسید تعیین ‌شده، سبد پایه (کسری از سبد معیار) را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می‌شود، بفروشد و در مقابل خریدار متعهد می‌شود آن سبد پایه را در تاریخ سررسید خریداری کند و اختیار معامله سبد سهام، قراردادی است بین خریدار و فروشنده که حق، نه الزام، خرید یا فروش سبد پایه را تا زمان انقضای اختیار معامله و به قیمت مورد توافق، به خریدار می‌دهد

کلیدواژه‌ها

• اوراق مشتقه
• آتی شاخص
• اختیار معامله شاخص
• آتی سبد سهام
• اختیار معامله سبد سهام

20.1001.1.22518290.1395.5.2.1.3

عنوان مقاله [English]

A Sharia Compliant Solution for Launching Index Derivatives in Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

• Mehran Mohammadi ¹
• Reza Najarzadeh ²
• Sayyed Abbas Moosavian ³
• Ali Salehabadi ⁴

¹ PhD student in Financial Economics, Tarbiat Modares University

² Associate Professor, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University

³ Associate Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought

⁴ Assistant Professor, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University

چکیده [English]

Financial derivatives are new instruments through which hedging, investment and arbitrage are done in a modern economy. Although the word 'derivative'primarily reminds us of options and futures, the major focus of the equity derivatives industry worldwide is on index derivatives. Launching index options and index futures in Tehran Stock Exchange, not only increases financial market depth and financial instrument variety, but also provides investors with instruments to hedge their portfolios and helps foreign investor attractions. Also, these financial instruments enhance the information about future prices and thus help market participants to improve their planning for future. However, there is no Sharia compliant solution for index derivatives yet. This paper introduces stock portfolio futures and options. At the beginning of the contract, this portfolio and its combination are clear and physically deliverable. So, stock portfolio futures is a financial contract obligating the buyer to purchase the underlying portfolio of stocks at a predetermined future date and price and the seller to sell this portfolio. Besides, stock portfolio options are a privilege sold by one party to another, that gives the buyer the right, but not the obligation, to buy (call) or sell (put) a portfolio of stocks at an agreed-upon price within a certain period or on a specific date. The described portfolio is so designed to track the underlying index; thus, all functions of index derivatives may be achieved by launching stock portfolio futures and options.

کلیدواژه‌ها [English]

• Index Derivatives
• Index Futures
• Index Options
• Stock Portfolio Futures
• Stock Portfolio Options