نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
2 استادیار پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی، تهران، ایران
چکیده
از زمان ورود دانش نوین بانکداری در کشورهای اسلامی، برخی از محققین تلاش نمودهاند تا با ارائه برخی از برداشتهای خاص از مفهوم ربا، به نحوی نشان دهند که ربا در اسلام شامل بهره بانکی نمیگردد و لذا میتوان بهطور کامل از بانکداری متعارف در کشورهای اسلامی استفاده کرد. در مقابل، گروهی دیگر با ارائه برداشتهای گسترده از مفهوم ربا، کل بانکداری متعارف را مورد نقد قرار داده و امکان استفاده از این دانش در چارچوب اسلامی را بسیار کم میکنند.
در این تحقیق تلاش میشود تا برخی از مهمترین دیدگاههای مطرحشده در هر دو طیف، مورد ارزیابی و نقد واقع شود. یافتههای این تحقیق که به روش تحلیلی-توصیفی به دست آمدهاند، نشان میدهد که اولاً، دیدگاههای مذکور قابل نقد بوده و بر اساس فقه اسلامی قابل پذیرش نمیباشند. ثانیًا با توجه به اینکه، در شریعت اسلام، در کنار تحریم ربا، انواع معاملات مورد نیاز اقتصادی با اهداف و انگیزههای متفاوت مجاز شمرده شده و علاوه بر این، بهدلیل پذیرش اصل صحّت، زمینه را برای نوآوری در عرصه قراردادها باز گذاشته است، اساساً نیازی به توجیه ربا جهت هموار ساختن امکان استفاده از بانکداری و یا توسعه بیش از اندازه حوزه حرمت ربا وجود ندارد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Criticizing Some Misunderstanding about the Prohibition of Riba in Islamic Banking
نویسندگان [English]
1 Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought
2 Assistant Professor of Monetary and Banking Research Institute, Central Bank, Tehran, Iran
چکیده [English]
Since the start of modern banking in Islamic countries, some scholars have tried to provide a certain interpretation of riba prohibition in Islam which does not cover the interest-based banking system. Hence, it is completely possible to use conventional banking in Islamic countries. On the other hand, some others have tried to come up with a more comprehensive understanding of riba and criticize the conventional banking as a whole. According to this view, the possibility of using the conventional banking innovations in the Islamic context is very low. In this paper, both of these extreme views will be criticized. The results, which are based on an analytical-descriptive approach, show that these views cannot be accepted when considering the Islamic fiqh. In addition, because of the fact that the Islamic jurisprudence, over and above disallowing riba, approves different economic agreements (useful for diverse economic goals and incentives) and makes it possible to design new economic contracts, there is no need to come up with extreme views about the riba prohibition.
کلیدواژهها [English]