نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
مدیریت ریسک اعتباری در بانکداری اسلامی با رویکرد بررسی عقود و الگوی پرداخت تسهیلات
نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 عضو هیأت علمی دانشگاه مفید
2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی
چکیده
با توجه به ماهیت فعالیت بانک‌ها، ریسک اعتباری بیشترین نقش را در توان سودآوری آن ایفا خواهد کرد؛ به‌گونه‌ای که علی‌رغم ابداع و نوآوری‌های موجود در نظام بانکی ریسک عدم بازپرداخت تسهیلات توسط وام‌گیرنده هنوز هم به‌عنوان دلیل عمدۀ عدم موفقیت بانک‌ها محسوب می‌شود. افزایش زیان اعتباری ناشی از بازپرداخت وام و کاهش توان سودآوری و همچنین، چاره‌اندیشی برای جلوگیری از ورشکستگی بانک‌ها در دهۀ اخیر فکر اندازه‌گیری و کنترل ریسک اعتباری را گسترش داده است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی و تحلیل محتوی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به‌دنبال اثبات این فرضیه است که عقود مبادله‌ای ریسک اعتباری کمتری در مقایسه با عقود مشارکتی برای مؤسسات مالی و بانک‌ها ایجاد می‌کنند. بر اساس یافته‌های این مقاله، عقود اسلامی غیرمشارکتی (مبادله‌ای) در مقایسه با عقود مشارکتی ریسک کمتری دربردارند، اما این عقود نیز واجد ریسک‌اند و بانک‌های اسلامی را در معرض ریسک اعتباری قرار می‌دهند. بانک‌ها در صورت عدم استقرار یک نظام مدیریت ریسک اعتباری متناسب قادر به تشخیص میزان ریسک اعتبارات و تعیین زیان‌های احتمالی عدم بازپرداخت وام‌ها نیستند و در نتیجه، قادر به تخصیص بهینۀ سرمایۀ خود نخواهند بود و ازاین‌رو، سودآوردی آن‌ها نیز با تهدید اساسی مواجه خواهد شد. در بخش پایانی این مقاله به ارائۀ هشت راهکار جامع برای کاهش ریسک اعتباری بانک‌ها پرداخته شده است که می‌تواند راهگشای حرکت بانک‌ها برای کاهش ریسک اعتباری و در نهایت ورشکستگی آن‌ها شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Credit Risk Management in Islamic Banking Coupled with an Approach to Examining the Contracts and Patterns of Granting Credits
نویسندگان [English]
- Mohammad Naghi Nazarpour 1
- Ali Rezaee 2
1 Mofid University faculty member
2 Master of Economics
چکیده [English]
Considering the nature of banking activities, credit risk plays the biggest role in its profit-making capacity. The nature of credit risk is such that despite the existing innovations in the banking system, the credits granted to the borrowers by the banks still face a rather high risk of not being returned, and this is the predominant reason for the unsuccessful performance of the banks. During the past decade, the increasing loss created by the lack of return of the outstanding credits, scaling down the realized profit and preventing banks from facing bankruptcy has led to the expansion of the idea of measuring and controlling the risks associated with granting credits by the financial institutions or banks. With the help of descriptive method and content analysis using secondary sources (i.e. books), the present article tries to prove the hypothesis that compared with partnership contracts (i.e. partnership financing or joint venture), exchange contracts create lower credit risk for the banks. Based upon the findings of this article, though the Islamic non-partnership (exchange) contracts bear lower risks, one must bear in mind that they still contain risks and expose the Islamic banks to certain credit risks. In the absence of a proper system for managing credit risks, the banks will not have the capabilities to recognize the probable degree of Credit Risks, hence unable to evaluate the scale of probable losses occurring due to the lack of return of the so-called granted or the outstanding credits. This fact leads to the banks' inability to optimize their funds, and their profit-making potentialities will face a major threat. In the closing chapter, eight comprehensive solutions to decrease banks' credit risks are proposed, which can prevent their ultimate bankruptcy.
کلیدواژه‌ها [English]
- islamic banking
- Credit Risk
- Risk Management
- Contracts in Islamic Banking
)
دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4
اردیبهشت 1392صفحه 123-156
- تاریخ دریافت: 01 شهریور 1394
- تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1394