نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

حاکمیت شرعی در بانک‌ها و مؤسسات مالی- اسلامی انگلستان و مقایسۀ آن با ایران

نویسندگان

1 استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 پژوهشگر گروه بانکداری اسلامی، پژوهشکده پولی و بانکی و دانشجوی دکتری رشته قتصاد، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته معارف اسلامی و مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

4 پژوهشگر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی

چکیده

این تحقیق تلاش می‌کند تا ضمن ارزیابی تجربه و تاریخچۀ توسعۀ بانکداری اسلامی در کشور انگلستان، فرایند‌ها، اصول و شیوه‌های عملیاتی مورد استفاده برای قانون‌گذاری و همچنین، نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات مالی اسلامی فعال را در این کشور ارزیابی و تحلیل نماید. علاوه بر این، تلاش می‌کند تا ضمن مرور تجربۀ نظارت بر اجرای بانکداری بدون ربا در ایران، به مقایسۀ تجربه ایران و انگلستان بپردازد. یافته‌های این تحقیق که به روش تحلیلی- توصیفی و همچنین، مرور ادبیات موجود در حوزۀ نظارت بر اجرای بانکداری اسلامی به دست آمده‌ است، نشان می‌دهد که الگوی حاکمیت شرعی[i]مورد استفاده در کشور انگلستان به‌منظور اجرایی نمودن بانکداری اسلامی در محیطی غیراسلامی و در شرایطی که هیچ‌یک از قوانین بالادستی نیز بر اساس دستورات اسلامی تنظیم نشده‌اند، دارای ویژگی‌های مشخص و منحصربه‌فردی است. استخراج این ویژگی‌ها می‌تواند دلالت‌های مشخصی به‌منظور تقویت نظارت شرعی در کشور ایران به همراه داشته باشد که در این پژوهش به برخی از آن‌ها اشاره شده است.



[i]. Shariah governance model

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Shariah Governance in Islamic Banks and Financial Institutions in the United Kingdom and its Comparison with Iran

نویسندگان [English]

  • Sayyed Abbas Mousavian 1
  • Hosein Meisami 2
  • Mohsen Mohammadzadeh 3
  • Rasool Khansari 4

1 Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought

2 Researcher of Islamic Banking Department, Monetary and Banking Research Institute and PhD student in Economics, Imam Sadegh University

3 Master student of Islamic education and financial management, Imam Sadegh University

4 Senior Researcher, Monetary and Banking Research Institute, CBI

چکیده [English]

Having reviewed the history of the Islamic banking development in the United Kingdom, this paper tries to evaluate the processes, rules and operational techniques used to regulate and supervise Islamic banks and financial institutions in this non-Islamic country. In addition, it tries to go over the Iranian Islamic banking system and compare it with that of England. The results of the paper show that the Shairah governance model used in the United Kingdom to conduct Islamic banking in a country with minimum Islamic environment and laws has special and important characteristics. Understanding these characteristics may have specific implications for enhancing the Shariah supervision in Iran. This research emphasizes some of them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the United Kingdom
  • islamic banking
  • Shariah supervision
  • Shariah council
  • Iran
صدیقی، محمد نجات‌الله (1391)، ربا، بهره بانکی و حکمت تحریم آن در اسلام، ترجمه حسین میسمی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع)، چاپ دوم.
قطان، محمد (2006)، «سرپرستی شریعت؛ ستون اصلی معماری اسلامی»، برگرفته از معماری مالی اسلامی: مدیریت ریسک و ثبات مالی، نوشته تریکولا خان و دادانگ مولجاوان، بی‌جا.
کمسیون اوراق بهادار مالزی (1385)،‌ مصوبات شورای مشورتی شرعی کمسیون اوراق
بهادار مالزی، ترجمة مهدی نجفی و سیدسعید شمسی‌نژاد، تهران: انتشارات دانشگاه
امام صادق(ع).
موسویان، سیدعباس (1383)، بانکداری اسلامی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی.
موسویان، سیدعباس؛ نظرپور، محمدنقی و کفشگرجلودار، حسین (1388)، «نقش شورای تخصصی فقهی در ارتقای سطح مشروعیت و کارایی بانک‌های اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 36.
نیلی، فرهاد و سپه‌وند، مهرداد (1389)، «نظارت بر بانک‌ها: ابهام در مفهوم، تردید در عمل»، نشریه تازه‌های اقتصاد پژوهشکده پولی و بانکی، شماره 129.
 
AAOIFI (2010), Accounting, Auditing and Governance Standards for Islamic Financial Institutions, Manama: AAOIFI Publication.
Agus, T. (2008), "The Implementation of Shariah Compliance in Islamic Banking: The Role of the Shariah Board", Comparative Study Between Malaysia and Indonesia, Ph.D thesis, Ahmad Ibrahim Kulliyyah of Laws, IIUM.
Ainley, M. (2005), "Islamic Banking Arrives in the UK", The Banker, Vol. 155, p.147.
Al-Rajhi (2008), "Sharia Board", Available at:
 http://www.alrajhibank.com.sa/AboutUs/Pages/ShariaaGroup.aspx.  Access: 17th December, 2010.
Al-Sayari, H. (2004), "Islamic Banks: Current Situation and Future Wailings", A.
Al-Sayed, M, (2005), "The Role of the Central Bank in an Islamic Banking System", Ph.D Thesis, University of Wales, Lamperter.
Al-Suwaidi, A. (1993), "Developments of the Legal Systems of the Persian Gulf Arab States", Arab Law Quarterly, Vol.8, No.4, pp.289–301.
Amin, S. (1983), "Legal Systems in the Persian Gulf States", Lloyds Maritime Commercial Law Quarterly, Vol.19, No.2, pp. 50–52.
Bakar, M. (2002), "The Shariah Supervisory Board and Issues of Shariah Rulings and Their Harmonization in Islamic Banking and Finance", in Simon Archer (ed.) Islamic Finance Innovation and Growth, London: Euromoney Books.
Ballantyne, W. (1985), "The States of the GCC: Sources of Law, the Sharia and the Extent to Which It Applies", Arab Law Quarterly, Vol.1, No.1, pp.3–18.
Belder, R.T. and Khan, M.H. (1993), "The Changing Face of Islamic Banking", International Financial Law Review, Vol.12, p.23.
Bellalah, M. and Ellouz, S. (2004), "Islamic Finance, Interest Rates and Islamic Banking: A Survey of the Literature", Finance India, Vol.18, pp.533.
Bokhari, F. (2007), "Lloyds TSB Spots Growing Appetite", Financial Times, Vol.22, p.5.
Bown, J. (2005), "Islamic Banking Set to Boom", Sunday Times, Vol.12, p.6.
Briault, C. (2007), "London as a Centre of Islamic Finance?", FSA Industry Forum, London, Available at:
 http://www.fsa.gov.uk/pages/Library/Communication/Speeches/2007/1018_cb.shtml. Access: 21st November, 2008.
Dar, A. H. and Presley, R. J. (2010), "Lack of Profit Loss Sharing in Islamic Banking: Management and Control Imbalances", Economic Research Paper, Vol.12, p.34.
Ghannadian, F. and Goswami, G. (2009), "Developing Economy Banking: The Case of Islamic Banks", International Journal of Social Economics, Vol.31, p.740.
Hamed, S. (1979), "The Development of the Central Banking System in the Kingdom of Saudi Arabia", Translated by Hassan Yasseen, Riyadh, Saudi Arabia: General Management Institute, Consultant and Research.
Hamzah, A. (1994), "The Duality of the Legal System", Middle Eastern Studies, Vol.30, No.1, pp.79–90.
Haron, S. (1995), "The Framework and Concept of Islamic Interest-free banking", Journal of Asian Business, Vol.11, p.26.
Hasan, A. (2007), "Optimal Shari’ah Governance in Islamic Finance", Kuala Lumpur: BNM. Available at:
     http://www.bnm.gov.my/microsites/giff2007/pdf/frf/04_01.pdf. Access: 27th August, 2009.
HM Treasury (2008), "The Development of Islamic Finance in the UK: The Government’s Perspective", London: HM Treasury.
Housby, S. (2005), "The Development of the Islamic Financial Tradition in Contemporary Britain", Ph.D Thesis, The Open University, London.
 Humayon, A. (2009), "Models of Sharia advisement in Islamic Finance", Al Watan Daily. Available at:
 http://alwatandaily.alwatan.com.kw/Default.aspx?MgDid=786239&pageId=476. Access: 27th August, 2009.
Kahf, M. (2004), "Islamic Banks: The Rise of a New Power Alliance of Wealth and Sharia Scholarship", in Clement M. Henry and Rodney Wilson (ed.), The Politics of Islamic Finance, Edinburgh University Press. pp.17-36.
Karbhari, Y., Naser, K. and Shahin, Z. (2011), "Problems and Challenges Facing the Islamic Banking System in the West: The Case of the UK", Thunderbird International Business Review, Vol.46, p.543.
Mirza, M. and Halabi, A. (2011), "Islamic Banking in Australia: Challenges and Opportunities", Journal of Muslim Minority affairs, Vol.23, p.59.
Mohamed, A. (2003), "Harmonisation of Shari’ah and Civil Law in Malaysia: Present Reality and Future Actions", International Conference of Shari’ah and Civil Law, International Islamic University Malaysia, Kuala Lumpur.
Pepper, W. (1992), "Foreign Capital Investment in Member States of the Persian Gulf Cooperation Council: Considerations, Issues and Concerns for Investors", Arab Law Quarterly, Vol.7, No.1, pp.33–63.
Radhi, H. (2003), "Judiciary and Arbitration in Bahrain: A Historical and Analytical Study", London: Kluwer Law International.
S.C. (2009), "S.C. Streamlines Registration of Shari’ah Advisers", Available at: http://www.sc.com.my/main.asp?pageid=379&linkid=2256&yearno = 2009&mod=paper. Access: 10th August, 2009.
Selvam, J. (2008), "Call for More Intellectual Capital", Islamic Banking and Finance, Vol. 6, Issue 1, No.16, pp.12–14.
Tamimi, H. (2002), "Interest under the UAE Law and as Applied by the Courts of Abu-Dhabi", Arab Law Quarterly, Vol.17, No.1, pp.50–52.
Teran, N. (2007), "Islamic Finance In London: The City Makes A Head Start For Hub Status", The Banker, Vol.31, p.11.
Wilson, R. (2009), "The Development of Islamic Finance in the GCC", Kuwait: The Centre for the Study of Global Governance.
Zulkifli, H. (2010), "Regulatory Framework of Shari’ah Governance System in Malaysia, GCC Countries and the UK", Kyoto Bulletin of Islamic Area Studies, Vol.3.
Zulkifli, H. (2011), "A Survey on Shari’ah Governance Practices in Malaysia, GCC Countries and the UK: Critical Appraisal", International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, Vol. 4.
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 1، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اردیبهشت 1391
صفحه 89-114
  • تاریخ دریافت: 21 مرداد 1391
  • تاریخ بازنگری: 21 آبان 1391
  • تاریخ پذیرش: 05 دی 1391