نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های الزامات اجرایی تأمین مالی خرد اسلامی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

1 دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، گروه حسابداری، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری حسابداری، گروه حسابداری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

چکیده

تأمین مالی خرد را می‌توان به‌عنوان سازوکار عرضه خدمات مالی گوناگون به گروه‌های با درآمد پایین تعریف کرد. پژوهش حاضر باهدف طراحی و اعتبارسنجی ابعاد و مؤلفه‌های الزامات اجرایی تأمین مالی خرد اسلامی انجام ‌شده است. در این پژوهش از رویکرد آمیخته اکتشافی استفاده ‌شده، به‌طوری‌که روش کیفی نقش اکتشافی و روش کمی، نقش تأییدی ایفا را کرده است. همچنین در مرحله کیفی از روش تحلیل مضمون (Braun & Clark, 2006) و در مرحله کمی، از الگوسازی معادله‌های ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS بهره‌گیری شده است. خبرگان این پژوهش در بخش کیفی 25 نفر و در بخش کمی 60 نفر از کارشناسان و مدیران دایره اعتبارات و استادان دانشگاه با روش نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب ‌شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ابعاد مسائل مربوط به مالکیت و کنترل، ویژگی قراردادهای وام و امنیت به ترتیب از مهم‌ترین ابعاد مؤثر بر الزامات اجرایی تأمین مالی خرد اسلامی به شمار می‌آیند. نتایج ارزیابی الگو بیانگر آن است که از بین مقوله‌های اصلی مرتبط با بعد «ویژگی‌های قرارداد وام» به ترتیب نحوه پرداخت، مسئولیت و نحوه بازپرداخت، هزینه قرارداد، مدت قرارداد وام و گروه هدف/ موضوع تجاری و همچنین از بین مقوله‌های اصلی مرتبط با بُعد «امنیت» به ترتیب الزامات وثیقه/ مدارک و دادرسی ازجمله مهم‌ترین مقوله‌هایی هستند که می‌توانند بر الزامات اجرایی تأمین مالی خرد اسلامی تأثیرگذار باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identifying the Dimensions and Components of the Executive Requirements of Islamic Microfinance

نویسندگان [English]

  • Akram Taftiyan 1
  • Farideh Noor Mohammadi 2

1 Associate Professor, Islamic Azad University, Yazd Branch, Accounting Department, Yazd, Iran

2 PhD Student, Department of Accounting, Yazd Branch, Islamic Azad University, Yazd, Iran

چکیده [English]

Microfinance can be defined as a mechanism for providing various financial services to low-income groups. The current research was carried out with the aim of designing and validating the dimensions and components of the executive requirements of Islamic wisdom financing. In this research, a mixed exploratory approach was used, so that the qualitative method played an exploratory role and the quantitative method played a confirmatory role. Also, in the qualitative stage, the theme analysis method (Braun & Clark, 2006) and in the quantitative stage, modeling of structural equations using Smart PLS software has been used. The experts of this research are 25 people in the qualitative part and 60 people in the quantitative part from the experts and managers of the credit department and professors of the university by snowball sampling method. The findings of the research show that the aspects related to ownership and control, the characteristics of loan contracts and security are considered to be the most important aspects affecting the executive requirements of Islamic microfinance, respectively. The results of the model evaluation show that among the main categories related to the "loan contract features" dimension, payment method, responsibility and repayment method, contract cost, duration of the loan contract, and target group/business subject, respectively, as well as among the main categories related to the dimension "Security" is one of the most important categories that can affect the executive requirements of Islamic wisdom financing, respectively, the requirements of collateral/documents and proceedings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic
  • Appraisal Model
  • Islamic Banking
  • Microfinance
  • Mixed Approach
  1. آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ و جلالی، رضا (1398). تحقیق در عملیات نرم. ایران، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
  2. Azar, A, Khosravani, F, & Jalali, R.; (2018). Research in soft operations. Iran, Tehran: Industrial Management Organization. (In Persian).
  3. پورعزت، علی‌اصغر؛ مختاریان‌پور، مجید؛ و آذین، حسین. (1399). شناسایی‌های انگیزه خدمت عمومی‌های عموی در سازمان. مطالعات رفتار سازمانی،3(35)،215-238.
  4. Pourezzat, A. A., Mokhtarianpour, M., & Azari, H. (2020). Identifying the components of public service motivation in public organizations. Organizational Behaviour Studies, 9(3), 215-238. (In Persian).
  5. داوری، علی؛ و رضازاده، آرش. (۱۳۹۳). مدلسازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. ایران، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
  6. Davari, A, & Rezazadeh, A., (2014). Structural equation modeling with PLS software. Iran, Tehran: Academic Jihad Publishing Organization. (In Persian).
  7. شهیدی‌نسب، مصطفی؛ و موسویان، سید عباس (1401). طراحی مدل‌های بومی و عملیاتی تأمین مالی خرد اسلامی، اقتصاد اسلامی، 21(84)، 5-43.
  8. Shahidi Nasab, M, & Mousaviyan, S. A. (2022). Designing native and operational models of Islamic wisdom financing, Islamic Economy, 21(84), 5-43. (In Persian).
  9. شهیدی‌نسب، مصطفی؛ موسویان، سید عباس؛ و نگارش، حمید (1401). بررسی تطبیقی تأثیر برنامه‌های تأمین مالی خرد در ایران و جهان با تأکید بر کشورهای اسلامی، اقتصاد اسلامی، 22(87)، 23-64.
  10. Shahidinasab, M., Mosavian, S. A., & Negaresh, H. (2022). A Comparative Study of the Impact of Microfinance Programs in Iran and the World With emphasis on Islamic countries. Islamic Economics, 22(87), 23-64. (In Persian).
  11. شهیدی‌نسب، مصطفی؛ موسویان، سید عباس؛ و فراهانی‌فرد، سعید (1396). مهندسی مالی عقود در تأمین مالی خرد اسلامی در ایران، اقتصاد اسلامی، 17(67)، 141-172.
  12. Shahidinasab, M., Mosavian, S. A., & Farahani Fard, S. (2017). Contracts financial engineering in Islamic Micro finance in Iran. Islamic Economics, 17(67), 141-172. (In Persian).
  13. طباطبائی، سید سجاد؛ و جهانگرد، حمیده (۱۳۹۵). تحلیل ساختاری خودکارآمدی تصمیم‌گیری شغلی بر اطمینان تصمیم‌گیری شغلی با میانجی‌گری ابعاد فرصت‌یابی حرفه‌ای. پژوهش‌نامه تربیتی. ۱۱ (۴۷)؛ ۸۵-۱۱۲.
  14. Tabatabai, S. S., & Jahangerd, H. (2015). Structural analysis of career decision-making self-efficacy on career decision-making certainty with the mediation of professional opportunity-finding dimensions. Educational Research. 11 (47); 85-112. . (In Persian).
  15. قلیچ، وهاب؛ و خوانساری، رسول. (1399). تحلیل قابلیت عقود انتفاعی در نظام تأمین مالی خرد اسلامی با استفاده از روش تاپسیس فازی، بررسی مسائل اقتصاد ایران، 7(1)، 211-244.
  16. Qelich, W., & Khansari, R. (2020). Analysis of Capacity of Profit-making Contracts in Islamic Microfinance System using Fuzzy TOPSIS Method. Iranian Economic Issues, 7(1), 211-244. (In Persian).
  17. مرادی، محمد؛ و یحیائی، منیره. (1399). تدوین الگوی انتخاب حسابرس مستقل در ایران. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 27(100)، 258-287.
  18. Moradi, M., & Yahyaei, M. (2020). Develop a model for selecting an independent auditor in Iran. Accounting and Auditing Review, 27(2), 258-287. (In Persian).
  19. میثمی، حسین؛ حسن‌زاده، علی؛ و شهیدی‌نسب، مصطفی (1391). رویکردی مرحله‌ای برای استفاده از عقود مشارکتی در تأمین مالی خرد اسلامی. اندیشه مدیریت راهبردی، 6(2)، 33-62.
  20. Meisami, H., Hasanzadeh, A., & Shahidinasab, M. (2012). Providing a Sequential Approach for the Usage of Participation Contracts in Islamic Microfinance. Strategic Management Thought, 6(2), 33-62. doi: 30497/smt.2013.1321 (In Persian).
  21. Ahmed, E. M., & Ammar, A. (2015). Islamic microfinance in Sudanese perspective. J Bus Fin Aff, 4(149), 2167-0234.
  22. Ali, M. A., & Hussain, T. (2017). Significance of Musharaka in Islamic banking. China-USA Business Review, 16(1), 41-53.
  23. Awojobi, O. (2011). Microfinancing for poverty reduction and economic development: A case for Nigeria. International Research Journal of Finance and Economics, (72), 159-168.
  24. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology, 3(2), 77-101.
  25. Dhumale, R., & Sapcanin, A. (1998). An application of Islamic banking principles to microfinance. New York, NY: World Bank.
  26. Dogarawa, A. B. (2008). The Institution of Zakah and its Impact on Poverty Eradication in Nigeria. In Keynote Address Presented at the 6th Annual Seminar organised by the Centre for Islamic Thought, Yola, Adamawa.
  27. Ernst & Young. (2014). Challenges in Microfinance: An EY Perspective. DOI:10.100700586-013-2818-1
  28. Fianto, B. A., & Gan, C. (2017). Islamic microfinance in Indonesia. Microfinance in Asia, 227-270.
  29. Fornell, C., & Larcker, D. F. (1987). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  30. Hassan, M. K., & Ashraf, A. (2010). An integrated poverty alleviation model combining zakat, awqaf and micro-finance. In Seventh International Conference–The Tawhidic Epistemology: Zakat and Waqf Economy, Bangi, Malaysia. 261-281.
  31. Henseler, J. a. R., Christian M. and Sinkovics, Rudolf R. (2009). The Use of Partial Least Squares Path Modeling in International Marketing. Advances in International Marketing (AIM) 20, 277-320.
  32. Karim, N., Tarazi, M., & Reille, X. (2008). Islamic microfinance: an emerging market niche (Focus Note 49). Washington, DC.
  33. Katterbauer, K., & Moschetta, P. (2022). A deep learning approach to risk management modeling for Islamic microfinance. European Journal of Islamic Finance, 9(2), 35-43.
  34. Khan, M. S., Ali, M. S., Ijaz, F., & Kamal, A. (2022). Effectiveness of Islamic Microfinance Institutions through Customers Satisfaction in Pakistan. NICE Research Journal of Social Sciences, 15(1), 38-69.
  35. Kustin, B. (2015). Islamic (micro) finance: culture, context, promises, challenges.
  36. Magner, N., Welker, R. B., & Johnson, G. G. (1996). The interactive effects of participation and outcome favourability on turnover intentions and evaluations of supervisors. Journal of occupational and organizational Psychology, 69(2), 135-143.
  37. Meisami, H., Hasanzadeh, A., & Shahidinasab, M. (2012). Providing a Sequential Approach for the Usage of Participation Contracts in Islamic Microfinance. Strategic Management Thought, 6(2), 33-62. (In Persian).
  38. Moss, E., Rousseau, D., Parent, S., St‐Laurent, D., & Saintonge, J. (1998). Correlates of attachment at school age: Maternal reported stress, mother‐child interaction, and behavior problems. Child development, 69(5), 1390-1405.
  39. Onakoya, A. B., & Onakoya, A. O. (2013). Islamic microfinance as a poverty alleviation tool: Expectations from Ogun State, Nigeria. Scholarly Journal of Business Administration, 3(2), 36-43.
  40. Purwanto, P., Abdullah, I., Ghofur, A., Abdullah, S., & Elizabeth, M. Z. (2022). Adoption of Islamic microfinance in Indonesia an empirical investigation: an extension of the theory of planned behaviour. Cogent Business & Management, 9(1), 2087466.
  41. Rahman, R. A., & Dean, F. (2013). Challenges and solutions in Islamic microfinance. Humanomics.
  42. Siddiqi, M. N. (2002). Comparative advantages of Islamic banking and finance. In Harvard University Forum on Islamic Finance. 7, 11-24.
  43. Stone, C. J. (1975). Adaptive maximum likelihood estimators of a location parameter. The annals of Statistics, 267-284.
  44. Sultonovich, T. A. (2023). Economic Essentials of Islamic Microfinance and Importance in Poverty Reduction. Periodica Journal of Modern Philosophy, Social Sciences and Humanities, 14, 52-57.
  45. Tenenhaus, M., Amato, S., & Esposito Vinzi, V. (2004). A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modelling. In Proceedings of the XLII SIS scientific meeting (Vol. 1, No. 2, pp. 739-742).
  46. Werts, C. E., Linn, R. L., & Jöreskog, K. G. (1974). Intraclass reliability estimates: Testing structural assumptions. Educational and Psychological measurement, 34(1), 25-33.
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 26
مرداد 1402
صفحه 795-828
  • تاریخ دریافت: 08 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 22 مهر 1402
  • تاریخ پذیرش: 20 آذر 1402