نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»

تبیین ساختار و مبانی مهندسی مالی اسلامی

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

2 دانشجو دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

چکیده

در این مقاله با دیدی مبنایی به موضوع نهادهای مالی می‏پردازیم و راهکار خروج از انفعال نظام مالی- اسلامی را ضرورت توجه به مقوله نوآوری و تلاش برای ایجاد مهندسی مالی- اسلامی بیان می‏کنیم.
در نظام مالی اسلامی، مهندسی مالی به معنای خاص خود ابزاری برای توسعه این نظام استو به معنای متعارف آن که مشتقات مالی است، منحصر نمی‏گردد.
برای ایجاد مهندسی مالی- اسلامی که تا به امروز توجه زیادی بدان نشده است؛ باید ابتدا ساختار آن را بیان نمود و در این روند باید به فرایند نوآوری و محدودیت‏ها و چالش‏های آن از یک سو و فرصت‏ها و ضرورت‏های آن از سوی دیگر توجه داشت. در گام بعدی در مهندسی مالی- اسلامی به اصول موضوعه و مبانی اسلامی و شرعی آن باید توجه داشت و خط‏مشی اساسی مهندسی مالی- اسلامی از میان این مبانی اسلامی و مبانی مالی و علمی آن مشخص می‏گردد.
در نهایت، با شناخت شرایط کنونی نظام مالی- اسلامی و تبیین استراتژی و خط‏مشی این نظام و اهداف و رویکردهای نهایی آن، مبانی و هسته اساسی مهندسی مالی- اسلامی را استخراج خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining the Structure and Principles of Islamic Financial Engineering

نویسندگان [English]

  • Ahmad Shabani 1
  • Abdolmajid Kajourinejad 2

1 Assistant Professor at Faculty of Islamic Education and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.

2 Student of Imam Sadegh University

چکیده [English]

Having a fundamental attitude to the issue of financial institutions, the present article maintains that it is necessary for an Islamic financial system to reconsider the issue of innovation, trying to produce an Islamic financial engineering to get rid of its present inactivity.
The term "financial engineering", as far as its specific sense is concerned, provides the tool for the development of an Islamic financial system, thus it is not restricted to the conventional meaning of the term, which refers to its financial derivations.
The first fundamental issue necessary to be taken into consideration on the way to produce an Islamic financial engineering, to which no specific attention has been paid so far, is to think of its structure. To this end, it is obligatory to consider the process of innovation and its restrictions and challenges on the one hand, and the opportunities and necessities on the other. The next important stage on the way to get to Islamic financial engineering is to pay attention to the principles related to the issue and its Islamic and religious foundations. As a matter of fact, fundamental policy of Islamic financial engineering can only be determined through the Islamic foundations, and their financial and scientific principles.
In the end, having recognized the current conditions of Islamic financial system, having explained the strategies and policies of such a system and having determined the ultimate goals and attitudes of the system, we will extract the central foundations and principles of Islamic financial engineering.

کلیدواژه‌ها [English]

  • financial engineering
  • Innovation
  • economic growth
  • balance
  • complete information
  • union
  • financial tools
قرآن.
آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین (1373ق)، تحریر المجلة، 2ج. تهران و قم: مکتبة النجاح و مکتبة الفیروزآبادی.
اﺑﻦ‌ﺗﺮاب، ﻣﺮﯾﻢ (1385)، «اﺻﻞ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬاری اﺳﻼﻣﯽ»، ندای صادق، شماره 44.
ﺗﻮﺗﻮﻧﭽﻴﺎن، اﻳﺮج (١٣٧٩)، ﭘﻮل و ﺑﺎﻧﻜﺪارى اﺳﻼﻣﻰ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارى، ﺗﻬﺮان: ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮهنگی و هنری ﺗﻮاﻧﮕﺮان.
شفائی، محسن(1335)، مجموعه قواعد فقه، تهران: چاپ نقش جهان.
حسینی قمی حائری، سید حسن بن سید اسماعیل (1310ق)، القواعد الحسینیة فی عدة قواعد الفقهیه.
خراسانی، محمد (1409ق)، کفایة الاصول، چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت.
عبیدالله (1387ش)، کتاب مهندسی مالی اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
ﻣﻮﺳﺎﯾﯽ، ﻣﯿﺜﻢ (1374)، «اﺳﻼم و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی»، مجله تحقیقات اقتصادی، دوره ۴۹.
 
Chappra (2004), The Case against Interest, Presented at International Conference on Islamic Banking and Finance, Brunei.
Elster (2000), Studies in Rationality, Precommitment and Constraints, Cambridge University Press.
Goldberg, D. (1989), Genetic Algorithms in Search, Optimization, and Machine Learning, Addison-Wesley.
Hassan and Chachi (2001), The Role of Islamic Financial Institutions in Sustainable Development, Development Assistance Committee.
Handsmann (1996), The ownership of Enterprise, Harvard University Press.
Holland, J. (1995), Hidden Order: How Adaptation Builds Complexity, Basic Books.
Iqbal (2004), Financial Engineering and Evaluation of New Instruments, Islamic Development Bank.
Leathers and Raines (2004), The Schumpeterian role of Financial Innovation in the New Economy’s Business Cycle, Cambridge Journal of Economics
Iqbal (1998), Challenges Facing Islamic Bank, IRTI.
Jonathan M. Harris, (2000), Basic Principles of Sustainable Development, Tufts University.
Mason (1995), Cases in Financial Engineering, Prentice Hall.
Merton (1992), Financial Innovation and Economic Performance, Journal of Applied Corporate Finance.
Mitchell (1998), An Introduction to Genetic Algorithms, MIT Press.
Monzer Kahf (2006), Islamic Finance: Business as Usual, Key Centre for Islamic Finance Z. Aslam, London: Hardman & Co.
Shiller (2003), The New Financial order, Princeton University Press.
V.sundarajan & Erico (2002), Islamic financial instrument and products in the global system.
 
نشریه علمی «تحقیقات مالی اسلامی»
دوره 1، شماره 1 - شماره پیاپی 1
آبان 1390
صفحه 5-23
  • تاریخ دریافت: 25 مرداد 1390
  • تاریخ بازنگری: 08 شهریور 1390
  • تاریخ پذیرش: 30 مهر 1390