طراحی بازار معاوضات بیمه‌های غیرزندگی در بستر صنعت بیمه و بازار سرمایه ایران با تأکید بر ابعاد فقهی و مالی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بیمه‌های اسلامی)

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری مدیریت مالی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

2 استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران

3 دانشیار، گروه حسابداری، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

چکیده

ریسک و مدیریت آن‌یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های بنگاه‌ها و صنایع مختلف است. یکی از نهادهای مهم در این زمینه، بیمه است. همچنین عنصر اطمینان، از مهم­ترین و اساسی‌ترین ارکان بازار سرمایه است که صنعت بیمه می­تواند به‌راحتی آن را برای فعالان این بازار فراهم کند. یکی از ابزارهای نوینی که در سال‌های اخیر توسط صنعت بیمه و بازار سرمایه به‌منظور مدیریت ریسک موردتوجه قرارگرفته است، اوراق بهادار بیمه‌ای است. همچنین معاوضات حوادث فاجعه­آمیز یکی از ابزارهای اوراق بهادار بیمه­ای است که برای انتقال ریسک دو طرف معامله جهت به‌کارگیری در صنعت بیمه و بازار سرمایه است. ایده معاوضات حوادث فاجعه­آمیز می‌تواند به شکل‌گیری بازار معاوضات بیمه­‌های غیرزندگی کمک زیادی بنماید.
در مقاله پیش‌رو ضمن بررسی معاوضات حوادث فاجعه­آمیز از دید تعریف­ها، انواع، ویژگی‌ها، سازوکار، کاربردها، مزیت­ها و معایب و... به روش تحقیق توصیفی – تحلیلی تلاش خواهد شد که طرح نهایی بازار معاوضات بیمه­های غیرزندگی مشتمل بر بازیگران، ارکان و ابزارهای مورداستفاده در بازار که از حیث فقهی و مالی مورد تأیید است ارائه گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing the Non-Life Insurance Market Swaps in the Insurance Industry and Capital Market of Iran with Emphasis on Financial and Jurisprudential Dimensions

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Javad Mirtaher 1
  • Sayyed Abbas Mousavian 2
  • Gholam Reza Soleimani Amiri 3

1 PhD in Financial Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

2 Professor of the Institute of Islamic Culture and Thought, Qom, Iran

3 Associate Professor, Department of Accounting, Faculty of Social Scinces and Econimics, AlZahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Risk and its management make one of the most important concerns of different firms and industries. Insurance is one of the most important institutions in this field. Also the origin of confidence is one of the most important pillars of the capital market that the insurance industry can easily provide for market participants. One of the new tools used by the insurance industry and the capital market for risk management in recent years is Insurance-Linked Securities. After the introduction of Insurance-Linked Securities into the insurance industry, there emerged a variety of securities in this industry. Catastrophe swaps are one of the Insurance-Linked Securities instruments for transferring risk on both sides of transaction in the insurance market. The idea of a trade-off for catastrophe swap can greatly help to form the market for the non-life insurance market swaps.
In this paper, besides investigating the catastrophe swaps from the perspective of definitions, types, features, mechanisms, applications, advantages and disadvantages using the descriptive-analytical method, we attempt to present the final design of the non-life insurance market swaps including actors, pillars and instruments used in the market that are jurisprudentially and financially approved.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insurance-Linked Securities
  • Catastrophe Swaps
  • Market Design
  • Insurance Industry
  • Capital Market. JEL Classification: G01
  • G10
  • G22
  • Z12
اسماعیلی، اسماعیل (1373). اکل مال به باطل در بینش فقهی شیخ انصاری. فصلنامه فقه، 1(1)،
127-147.
الهی، مهدی؛ میرطاهر، سید محمدجواد؛ و باقریان، غزاله (1396). امکان­سنجی فقهی سوآپ بدهی - مالکیت برای بازار سرمایه ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 17(67)، 173-204.
انصاری، مرتضی (1420ق). المکاسب (جلد 3 و 4؛ چاپ 2)، قم: الموتمر العالمی بمناسبه الذکری المثویه الثانیه لمیلاد الشیخ الانصاری.
حسین‌زاده جواد؛ معبدی دانا؛ حسین‌خانی، محمد (1395). ماهیت حقوقی حساب ودیعه در معاملات مشتقه مالی. فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی. ۲۱ (۷۵ و ۷۶)، ۳۳-۵۴.
حر عاملی، محمدبن حسن (1414ق). وسایل الشیعه، قم: مؤسسه آل‌بیت لاحیاء التراث.
سیفلو، سجاد (1394). اوراق­بهادار بیمه­ای به زبان ساده (چاپ اول). تهران: نوید مهر.
سیفلو، سجاد (1389)‌. اوراق بهادار بیمه‌ای ابزاری برای افزایش توان بیمه‌گری در صنعت بیمه ایران. هفدهمین همایش ملی و سومین همایش بین‌المللی بیمه و توسعه، تهران.
عسگری، محمدمهدی؛ صادقی شاهدانی، مهدی؛ حسینی، سیدعلی؛ و سیفلو، سجاد (1395). بررسی فقهی اوراق­بهادار بیمه­ای (بارویکرد موضوع­شناختی). فصلنامه پژوهشنامه بیمه، 31(121)،
123-128.
علامه حلی، علی بن مطهر (1413ق). قواعد الاحکام (جلد 2). قم، مؤسسه النشر اسلامی
معصومی‌نیا، غلامعلی (1389). ابزارهای مشتقه (بررسی فقهی و اقتصادی) (چاپ دوم). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
معصومی­نیا، غلامعلی؛ و الهی، مهدی (1391). امکان­سنجی فقهی استفاده از سوآپ کالا در بازارهای مالی ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 11(44)، 105-128.
معصومی­نیا، غلامعلی؛ و الهی، مهدی (1393). امکان­سنجی طراحی سوآپ مالکیت متناسب با بازار سرمایه ایران. فصلنامه اقتصاد اسلامی، 13(51)، 145-170.
موسوی خمینی، روح‌الله (1379).البیع. قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) (چاپ اول).
موسوی خمینی، روح‌الله (1987). تحریر الوسیله. بیروت: سفارۀ الجمهوریۀ الاسلامیۀ الایرانیۀ (الطبعۀ الاولی؛ جلد دوم).
موسویان، سید عباس (1392). ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) (چاپ ششم). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
موسویان، سید عباس؛ و تملکی، حسین (1392). بررسی قراردادهای سوآپ کالا از دیدگاه فقه امامیه. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 2(2)، 25-54. Doi: 10.30497/ifr.2013.1642
موسویان، سیدعباس؛ و تاجیمیر ریاحی، حامد (1397). روش تحقیق جامع طراحی ابزارهای مالی اسلامی (مختار). فصلنامه اقتصاد اسلامی، 18(69)، 17-51.
موسویان، سید عباس؛ مهدوی، غدیر؛ و میرطاهر، سید محمدجواد (1394). اوراق بیمه اتکایی اسلامی جهت انتقال ریسک در صنعت نفت. دوفصلنامه تحقیقات مالی اسلامی، 4(8)، 5-40.
Doi: 10.30497/ifr.2015.1725
Braun, A. (2011). Pricing Catastrophe Swaps: A Contingent Claims Approach. Insurance: Mathematics and Economics, 49(3), 520-536.
Bouriaux, S and R MacMinn, (2009) Securitization of Catastrophe Risk: New Developments in Insurane-Linked Securities and Derivatives, Journal of Insurance, 32(1), 1–34.
Cummins, J. D. (2008). Cat Bonds and Other Risk‐Linked Securities: State of the Market and Recent Developments. Risk Management and Insurance Review, 11(1), 23-47.
Cummins, JD & Trainar, P. (2009). Securitization, Insurance and Reinsurance. Journal of Risk and Insurance, 76(3), 463–492.
Jaffee, D. M., & Russell, T. (1997). Catastrophe Insurance, Capital Markets, and Uninsurable Risks. Journal of Risk and Insurance, 205-230.
Himick, M., & Bouriaux, S. (Eds.). (1998). Securitized Insurance Risk: Strategic Opportunities for Insurers and Investors. Global Professional Publishi.
Kretzler, C, & Wagner, F. (2000).The Geneva papers on Risk and Insurance. 25, (12), 136-153.
Litzenberger, R. H., Beaglehole, D. R., & Reynolds, C. E. (1996). Assessing Catastrophe Reinsurance-Linked Securities as a New Asset Class. Journal of Portfolio Management, 76.
Pizzutilo, F., & Venezia, E. (2018). Are Catastrophe Bonds Effective Financial Instruments in the Transport and Infrastructure Industries? Evidence and Review from International Financial Markets. Business and Economic Horizons (BEH), 14(1232-2019-752), 256-267.
Seiflou, S. (2010). Insurance-Linked Securities: Growing Risk Transferring tools. In the Second World Risk and Insurance Economics Congress, Singapore, the Asia-Pacific Risk and Insurance Association (APRIA).
www.investopedia.com
  • تاریخ دریافت: 15 مهر 1398
  • تاریخ بازنگری: 20 آبان 1398
  • تاریخ پذیرش: 10 آذر 1398