نوع مقاله : علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)

نویسندگان

• محمد خان‌زاده ¹
• محمدجواد محقق‌نیا ²
• محمدحسن ابراهیمی‌سروعلیا ²

¹ دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استادیار مالی و بانکداری اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

به‌طورکلی در زمینه رتبه‌بندی بانک‌ها توسط مؤسسات رتبه‌بندی، دو نوع رتبه‌بندی «رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی» و «رتبه‌بندی جامع یا اعتباری» وجود دارد. در رتبه‌بندی مستقل، توان مالی ذاتی بانک بدون در نظر گرفتن عوامل حمایتی بیرونی مانند حمایت سهامدارن موردارزیابی قرار می‌گیرد، اما در رتبه‌بندی جامع یا اعتباری، علاوه‌بر توانایی مالی ذاتی، احتمال و میزان حمایت بیرونی از بانک نیز مورد‌ارزیابی قرار می‌گیرد و رتبه‌کلی بانک بر آن اساس تعیین می‌گردد. غالب تحقیقاتی که در ایران در خصوص رتبه‌بندی شرکت‌ها یا بانک‌ها صورت گرفته است از نوع رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی بوده است. تحقیق حاضر برای اولین‌بار به رتبه‌بندی جامع پرداخته است و تلاشی برای ارائه الگویی جهت رتبه‌بندی اعتباری بانک‌های اسلامی ایران که در بازار سرمایه پذیرفته‌شده‌اند و اطلاعات مالی و عمومی آنها در دسترس است نیز می‌باشد. در این تحقیق ضمن استفاده از مبانی نظری و یافته‌های تجربی در زمینه متدولوژی رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها، ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها موردمطالعه و بررسی قرار گرفت و استفاده از شرایط محیطی ایران، پرسشنامه مربوطه سؤال طراحی و در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران و خبرگان حوزه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفت و دیدگاه‌های ایشان راجع به ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها با توجه به آزمون‌های به‌عمل‌آمده منجربه طراحی الگوی نهایی شامل 4 بُعد، 13 مؤلفه و 61 شاخص شده است.

کلیدواژه‌ها

• بانک
• رتبه‌بندی اعتباری
• بانکداری اسلامی
• بانکداری متعارف
• مؤسسات رتبه‌بندی اعتباری. طبقه‌بندی C52
• C51
• G21 :JEL

20.1001.1.22518290.1398.9.1.13.7

عنوان مقاله [English]

Designing a Credit Rating Model for Iran’s Islamic Banks

نویسندگان [English]

• Mohammad Khanzadeh ¹
• Mohamad Javad Mohagheghniya ²
• Mohamad Hasan Ebrahimi Sarvoliya ²

¹ PhD Student in Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

² Assistant Professor at Finance and Islamic Banking, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

In general, there are two kinds of bank rating by ranking institutions. ‘Independent ranking or monetary power’ and a ‘comprehensive or credit rating’. In the independent ranking, the intrinsic financial capacity of the bank is assessed without considering external support factors such as shareholders, but in a comprehensive or credit rating, the possible external support and its degree are assessed together with the intrinsic financial capacity in order to determine the bank's overall ranking. Most of the research done in Iran in regard to the banks’ and companies’ ranking has been of the independent or monetary power type. The present research has used the comprehensive rating for the first time to provide a model for credit rating of Iranian banks that have been accepted at the capital market and their financial information is available. In this research, by using theoretical foundations and empirical findings in the field of methodology of credit rating of banks, their dimensions, components and indicators have been studied, and by considering the Iranian environmental conditions, the related questionnaire was designed and handed out to a number of experts in the field of banks and credit institutions, and their views on the dimensions, components and indices of credit rating of banks according to the tests used led to the design of the final model including 4 dimensions, 13 components and 61 indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bank
• Credit Rating
• Islamic Banking
• Conventional Banking
• Credit Rating Institutions. JEL Classification: C51
• C52
• G21