اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی در بانکداری اسلامی به کمک صندوق‌های پروژه‌ محور

نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه مفید

2 مدرس مؤسسه غیرانتفاعی حکمت قم

چکیده

یکی از نقاط قوت بانکداری اسلامی در مقابل بانکداری متعارف مشارکت در سود و زیان فعالیت‌های تأمین مالی شده توسط بانک در چارچوب قراردادهای مشارکتی می‌باشد. اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی نیازمند رعایت الزامات شرعی در کنار الزامات مالی و اقتصادی می‌باشد. این در حالی است که انتقادها و شواهد موجود در ارتباط با نحوه فعالیت بانک‌های اسلامی در اعطای تسهیلات مشارکتی نشان از ناتوانی آن‌ها در اجرای صحیح و رعایت الزامات شرعی و قانونی مربوط به این نوع تسهیلات می‌باشد. بنابراین معرفی روش‌هایی برای کمک به بانکداری اسلامی جهت اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی همواره مورد توجه کارشناسان تأمین مالی اسلامی بوده است. از جمله بازارهایی که می‌تواند نظام بانکی را در اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی یاری رساند، بازار سرمایه می‌باشد. در مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی این فرضیه پرداخته می‌شود که «صندوق‌‌های پروژه محور می‌توانند طی سه مرحله بررسی تقاضا، نظارت و اجرا و حسابرسی و تسویه؛ بانک‌ها را در اجرای صحیح تسهیلات مشارکتی یاری نمایند». در واقع این نوع از تعامل بین صندوق‌های پروژه‌ محور و بانک‌های اسلامی علاوه بر کمک به بانک‌ها برای ورود به بخش‌های مختلف اقتصادی جهت اعطای تسهیلات مشارکتی، زمینه کسب درآمد برای صندوق‌ها از طریق کارمزد ارائه خدمات را فراهم خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Proper Implementation of Partnership Facilities in Islamic Banking Using Project-Based Funding

نویسندگان [English]

  • Mohammad Naghi Nazarpour 1
  • Yahya Lotfinia 2

1 Mofid University faculty member

2 Teacher of Hekmat Qom Non-Profit Institute

چکیده [English]

One of the strong points of Islamic banking, compared to conventional banking system, is the bank's sharing of both profits and losses of  funded activities in the framework of collaborative agreements. The proper implementation of partnership facilities requires respecting religious as well as financial and economic codes. As shown by the evidence, the objections made against the activities of Islamic banking in granting partnership facilities confirm banks’ inability to respect the religious and legal codes of such facilities. Therefore, proposing methods to help Islamic banks implement partnership facilities properly has always attracted the attention of Islamic financing experts. One of the markets that can assist banking systems in the proper implementation of partnership facilities is capital market.
This descriptive-analytical study was carried out using library resources. It aimed at verifying this hypothesis: “Project-based funding can assist banks in the proper implementation of partnership facilities through the three stages of demand assessment, monitoring and implementation, and audition and clearance.” In fact, this type of interaction between project-based funding and Islamic banking not only facilitates banks' participation in various economic sectors in order to grant participation facilities, but also prepares the ground for the funds to collect money through charging for banking services.

کلیدواژه‌ها [English]

  • capital market
  • islamic banking
  • Participation Facilities
  • Project-Based Funding
احمدی‌حاجی‌آبادی، سیدروح‌الله و احمد بهاروندی (1389)، «راهکارهای اجرای صحیح عقدهای مشارکتی در نظام بانکی ایران»، اقتصاد اسلامی، شماره 38. احمدی‌حاجی‌آبادی، سیدروح‌الله و احمد بهاروندی (1391)، «خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود مشارکتی»، جستارهای اقتصادی، شماره 17. پیل بیم، کیث (1391)، تأمین مالی و بازارهای مالی، مترجم: حسین قضاوی، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی‌، چاپ اول. جمشیدی، سعید (1390)، اصول و قواعد سپرده‌ها، تسهیلات اعطایی و ابزارهای مشتقه تأمین مالی، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران و اداره آموزش و مطالعات نیروی انسانی بانک مرکزی ج.ا.ا، چاپ دوم. حاجیان، محمدرضا (1390)، موانع و مشکلات اجرای عقود مشارکتی در نظام بانکی کشور، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی. مشکین، فردریک اس (1388)، اقتصاد پول و بانکداری و بازارهای مالی، ترجمه و تألیف: حسین قضاوی، جلد اول، تهران: مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران، چاپ اول. نصرآبادی، داود و احمد شعبانی (1387)، «چالش‌های بانک در اجرای قرارداد مشارکت در سود و زیان و راهکارهای آن»، مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره اول. نظرپور، محمدنقی و کشاورزیان پیوستی، اکبر (1392)، «الزامات احیای عقد مشارکت حقوقی راهبردی برای تحقق بانکداری PLS در نظام بانکداری بدون ربا»، راهبرد اقتصادی، شماره 7. هدایتی، علی‌اصغر، علی‌اصغر سفری و حسن کلهر (1373)، عملیات بانکداری داخلی2 (تخصیص منابع)، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران، چاپ پنجم. Ahmed, Habib (2005), Operational Structure for Islamic Equity Finance, lessons for Venture Capital, Islamic Development Bank. Ahmed, Mahmood (2006), "Practice of Mudaraba and Musharaka in Islamic Banking", Journal of Islamic Economics, Banking and Finance, vol.2, no.1. Dar, Humayon. A and Presley, John. R (2000), " Lack of Profit Loss Sharing in Islamic Banking: Management and Control Imbalances", International journal of Islamic financial Services. Vol.2, No.2.
  • تاریخ دریافت: 27 اردیبهشت 1394
  • تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1394
  • تاریخ پذیرش: 21 مرداد 1394