دانشگاه امام صادق علیه السلام
معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه امام صادق علیه السلام
سامانه جامع رسانه‌های جمهوری اسلامی ایران
پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری MSRT
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام - ISC
ISI Web of Science
Scopus Elsevier
SJR
پایگاه دوآج
پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی - SID
پایگاه مجلات تخصصی نور - Noormags
بانک اطلاعات نشریات کشور - Magiran
پرتال جامع علوم انسانی - Ensani
پایگاه مرجه دانش - Civilica
پایگاه مرجع مجلات علمی
مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات20
تعداد شماره‌ها515
تعداد مقالات4,474
تعداد مشاهده مقاله9,113,207
تعداد دریافت فایل اصل مقاله4,700,131
توحیدی, محمد, مفیدی‌‎کیا, حسین, انصاری, میلاد. (1402). شناسایی چالش‌های بانکداری قرض‌الحسنه و ارائه راهکارها (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه رسالت). تحقیقات مالی اسلامی, 13(3), 399-440. doi: 10.30497/ifr.2023.244493.1833
محمد توحیدی; حسین مفیدی‌‎کیا; میلاد انصاری. "شناسایی چالش‌های بانکداری قرض‌الحسنه و ارائه راهکارها (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه رسالت)". تحقیقات مالی اسلامی, 13, 3, 1402, 399-440. doi: 10.30497/ifr.2023.244493.1833
توحیدی, محمد, مفیدی‌‎کیا, حسین, انصاری, میلاد. (1402). 'شناسایی چالش‌های بانکداری قرض‌الحسنه و ارائه راهکارها (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه رسالت)', تحقیقات مالی اسلامی, 13(3), pp. 399-440. doi: 10.30497/ifr.2023.244493.1833
توحیدی, محمد, مفیدی‌‎کیا, حسین, انصاری, میلاد. شناسایی چالش‌های بانکداری قرض‌الحسنه و ارائه راهکارها (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه رسالت). تحقیقات مالی اسلامی, 1402; 13(3): 399-440. doi: 10.30497/ifr.2023.244493.1833

شناسایی چالش‌های بانکداری قرض‌الحسنه و ارائه راهکارها (مطالعه موردی بانک قرض‌الحسنه رسالت)

تحقیقات مالی اسلامی
مقاله 2، دوره 13، شماره 3 - شماره پیاپی 29، اردیبهشت 1403، صفحه 399-440    اصل مقاله (1.43 M)
نوع مقاله: علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ifr.2023.244493.1833
نویسندگان
محمد توحیدی1؛ حسین مفیدی‌‎کیا* 2؛ میلاد انصاری3
1عضو هیأت علمی، گروه مدیریت مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادقعلیه‌السلام، تهران، ایران
2دانشجوی دکتری، مدیریت مالی، گروه مدیریت مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادقعلیه‌السلام، تهران، ایران
3دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت مالی، گروه مدیریت مالی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 19 اردیبهشت 1402،  تاریخ بازنگری: 14 مهر 1402،  تاریخ پذیرش: 14 مهر 1402 
چکیده
بانکداری قرض‌الحسنه به‌عنوان یکی از الگوهای بانکداری اسلامی مطرح است و بانک قرض‌الحسنه رسالت باهدف فعالیت تخصصی و ترویج سنت قرض‌الحسنه در کشور جمهوری اسلامی ایران به فعالیت می­پردازد. این پژوهش با استفاده از رویکرد آمیخته تبیینی بر این باور است که در مرحله اول با شیوه کمی، راهبرد مطالعه موردی و تحلیل روند داده­های مختلف صورت‌های مالی بانک قرض‌الحسنه رسالت را در یک بازه 8 ساله استخراج نماید و در ادامه با تحلیل و بررسی داده‌های مربوطه در حوزه‌های مختلف ازجمله ترازنامه بانک، صورت سودوزیان، ریسک بانک، نسبت‌های کملز و بازار سرمایه چالش‌های موجود را احصا کند. همچنین در مرحله دوم به شیوه کیفی با تشکیل گروه کانونی و انجام مصاحبه‌های خبرگانی راهکارهای مناسب برای رفع چالش­ها به‌دست می­آید که در آخر صحت راهکارها جهت کاهش چالش­های مربوطه از طریق پرسشنامه اعتبارسنجی شده است.
نتایج حاصل نشان می­دهد که چالش‌های احصا شده براساس صورت‌های مالی پنج مورد ازجمله چالش وضعیت سرمایه‌گذاری بانک، چالش تسهیلات اعطایی، چالش تراکنش‌ها، چالش اهرم مالی، چالش ریسک نقدینگی هستند؛ که علاوه‌بر تحلیل و بررسی آن­ها مقایسه­ای ذیل هریک از چالش­ها با عملکرد بانک قرض‌الحسنه مهر ایران صورت گرفته است. همچنین براساس نتایج به‌دست‌آمده راهکارهای مناسب و عملیاتی برای هر چالش احصاء گردید.
کلیدواژه‌ها
بانکداری قرض‌الحسنه؛ چالش‌ها و راهکارها؛ بانک قرض‌الحسنه رسالت؛ روش آمیخته تبیینی؛ بانک قرض‌الحسنه مهر ایران
موضوعات
علمی - پژوهشی (بانکداری اسلامی)
عنوان مقاله [English]
Identifying the Banking Challenges of Qard-Al-Hasan and Providing Solutions (Case Study of Qard-Al-Hasan Resalat Bank)
نویسندگان [English]
Mohammad Tohidi1؛ Hossein Mofidikia2؛ Milad Ansari3
1Faculty Member, Department of Financial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
2PhD Student, Financial Management, Department of Financial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
3.A. Student, Financial Management, Department of Financial Management, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Qard-Al-Hasan banking is considered as one of the models of Islamic banking And Qard-Al-Hasan Resalat Bank operates with the aim of specialized activity and promoting the tradition of Qard-Al-Hasan in the country. This research, using a mixed explanatory approach, believes that in the first stage, with a quantitative method, it will extract the case study strategy and the trend analysis of various data of the financial statements of Qard-Al-Hasan Resalat Bank in a period of 8 years. And then by analyzing and reviewing the relevant tables and graphs in different fields such as the bank balance sheet, profit and loss statement, bank risk, Camels ratios and the capital market, to calculate the existing challenges. Also, in the second stage, in a qualitative way, by forming a focus group and conducting expert interviews, suitable solutions to solve the challenges are obtained, and finally, the correctness of the solutions to reduce the relevant challenges has been validated through a questionnaire.
The results show that the challenges counted based on the financial statements are five such as the challenge of the bank's investment situation, the challenge of granted facilities, the challenge of transactions, the challenge of financial leverage, the challenge of liquidity risk; In addition to analyzing and examining them, a comparison has been made under each of the challenges with the performance of Qard-Al-Hasan mehr Iran Bank. Also, based on the obtained results, suitable and operational solutions were calculated for each challenge.
کلیدواژه‌ها [English]
Qard-Al-Hasan Banking, Challenges and Solutions, Qard-Al-Hasan Resalat Bank, Explanatory Mixed Method, Qard-Al-Hasan Mehr Iran Bank
مراجع
  1. ابراهیمی، سجاد؛ و باغستانی میبدی، مسعود (۱۳۹۰). مقایسه بانک تجاری و نهاد قرض‌الحسنه در حوزه تأمین­مالی خُرد، بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، ۱۱(11)، ۷۳-۸۸.
  2. باشی‌زاده، حسام­الدین؛ و عشیر، امین (1394). بررسی و ارائه راهکارهای نوین در ترویج فرهنگ قرض­الحسنه، کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 3، ایران، تهران: شرکت مدیران ایده‌پردازان ایلیا.
  3. بانک قرض‌الحسنه رسالت (1400). گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی و صورت‌های مالی سالانه، codal.ir
  4. بانک قرض‌الحسنه مهر ایران (1400). گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی و صورت‌های مالی سالانه، qmb.ir
  5. بانک قرض­الحسنه مهر ایران (بی­تا). اهداف qmb.ir
  6. بانک قرض­الحسنه رسالت (بی­تا). اهداف rqbank.ir
  7. پرویزیان، کورش؛ و حسین­زاده لطفی، فرهاد؛ و فرشادمهر، بهارک (1391). ارائه مدلی جهت محاسبه کارایی واحدهای فناوری اطلاعات بانکی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (مطالعه موردی ادارات خدمات انفورماتیک مدیریت‌‎های شعب بانک ملت)، پژوهش‌های مدیریت عمومی، 5(16)، 134-119.
  8. پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1400). مروری بر تجربه «بانکداری اسلامی» در ایران و جهان. ایران، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
  9. توحیدی‌نیا، ابوالقاسم؛ و فولادگر، وحید (۱۳۹۷). آسیب‌شناسی سپرده‌های قرض‌الحسنه در نظام بانکداری بدون ربای ایران، اقتصاد اسلامی، 1(2)، 160-143.
  10. جوادی، عبدالله (1397). تفسیر تسنیم (جلد ۱۱). ایران، قم: مرکز نشر اسراء.
  11. حسین بن محمد بن مفضل، راغب اصفهانی (1362). مفردات الفاظ القرآن. ایران، قم: دفتر نشر الکتاب.
  12. حسن‌زاده سروستانی، حسین؛ کریمی، میثم؛ قوام، محمدحسین؛ و قزلباش، محمد (1398). شناسایی و ارزیابی چالش‌های حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز و ارائه راهکارهای اصلاحی. راهبرد اقتصادی، 8(30)، 46-5.
  13. حقی، سعید؛ وهابی، عباس؛ و فرج‌زاده، اسفندیار (1396). تأثیر تجارت الکترونیک بر روی عملکرد مالی شعب بانک قرض‌الحسنه رسالت. کنفرانس ملی نقش حسابداری، اقتصاد و مدیریت، ایران، تهران: مؤسسه آموزش عالی علم و فناوری شمس.
  14. دادفر، ابراهیم؛ و صفر زاده، عباس (1396). بررسی رابطه بین خدمات بانکداری الکترونیک بر رضایت‌مندی مشتریان بانک قرض‌الحسنه رسالت (مورد مطالعه: شعب شمال غرب کشور). همایش حسابداری، مدیریت و اقتصاد با رویکرد پویایی اقتصاد
    ملی    ، 1، ایران، ملایر: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر.
  15. شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت شاپرک (1400). گزارش اقتصادی سالانه شاپرک، shaparak.com
  16. طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲). مجمع‌البیان (جلد ۲)، ایران، تهران: ناصرخسرو.
  17. عرب‌مازار، عباس؛ و کیقبادی، سعید (۱۳۸۵). جایگاه قرض‌الحسنه در نظام بانکی ایران. اقتصاد اسلامی، 6(۲۲)، ۱۳-46.
  18. علیزاده قره­باغ، رضا؛ و روحانی، سید علی (1393). بانک­های قرض­الحسنه در ایران. ایران، تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران.
  19. قریشی، علی‌اکبر (۱۳۷۱). قاموس قرآن (جلد ۲). ایران، قم: دارالکتب الاسلامیه.
  20. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق). بحارالانوار. لبنان، بیروت: الوفاء.
  21. محمد بن مکرم بن على، ابوالفضل، جمال‌الدین ابن منظور الأنصاری (1372). لسان العرب (جلد ). لبنان، بیروت: دارصادر.
  22. موسویان، سید عباس (۱۳۸۳). طرحی برای ساماندهی صندوق‌های قرض‌الحسنه. اقتصاد اسلامی، 4(16)، ۳۵-۵۹.
  23. موسویان، سید عباس (۱۳۸۹). ارزیابی عملکرد سپرده‌های بانکی در بانکداری بدون ربای ایران. مجموعه همایش بانکداری اسلامی. ایران، تهران: مؤسسه عالی بانکداری ایران.
  24. موسویان، سید عباس؛ و راه‌نشین، علی (۱۳۹۳). حساب‌های قرض‌الحسنه اختصاصی راهکاری بهینه برای هدایت و مدیریت منابع قرض‌الحسنه در نظام بانکداری. معرفت اقتصاد اسلامی، 6(۱۱)، ۱۶۳-۱۹۳.
  25. موسویان، سید عباس؛ و میثمی، حسین (1397). بانکداری اسلامی (1)؛ مبانی نظری -تجارب علمی. ایران، تهران: پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری السلامی ایران.
  26. موسوی‌خمینی، روح‌الله (1385ق). تحریرالوسیله (جلد ۲). ایران، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
Reference

  1. Arab Mazhar, A., & Keyghobadi, S., (2006). The Position of Qard-al-Hasanah in Iran's Banking System. Islamic Economics, 6(22), 13-46. (In Persian).
  2. Alizadeh Gharabagh, R., Rouhani, S, A., (2014). Qard-al-Hasanah Banks in Iran, Economic Studies Office. Research Center of the Islamic Consultative Assembly. (In Persian).
  3. Bashizadeh, H., & Ashir, A., (2016). Examining and Presenting Innovative Solutions in Promoting the Culture of Qard-al-Hasanah, International Conference on Innovative Research in Management, Economics, and Accounting, 3, Ilya Idea Managers Company. (In Persian).
  4. Bank for International Settlements, Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), (1998). Basel 1, www.bis.org.
  5. Bank for International Settlements, Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), (2006). Basel 2, www.bis.org.
  6. Bank for International Settlements, Basel Committee on Banking Supervision (BCBS), (2010). Basel 3, bis.org.
  7. Bank Qard-al-Hasanah Resalat (2022). Independent Auditor's Report, Legal Inspector, and Annual Financial Statements, codal.ir. (In Persian).
  8. Bank Qard-al-Hasanah Mehr Iran (2023). Independent Auditor's Report, Legal Inspector, and Annual Financial Statements, www.qmb.ir. (In Persian).
  9. Bank Qard-al-Hasanah Mehr Iran (n. d.). Bank's Objectives, qmb.ir. (In Persian).
  10. Bank Qard-al-Hasanah Resalat (n. d.). Bank's Objectives, rqbank.ir. (In Persian).
  11. Dadfar, E., & Safarzadeh, A., (2017). Investigating the Relationship between Electronic Banking Services and Customer Satisfaction in Bank Qard-al-Hasanah Resalat (Case Study: Branches in the Northwest of the Country), Conference on Accounting, Management, and Economics with a Dynamic Approach to the National Economy, Islamic Azad University, Malayer Branch. (In Persian).
  12. Ebrahimi, S., & Baghestani Mibodi, M., (2012). A Comparison between Commercial Banks and Qard-Al-Hasan Institutions in the Microfinance Sector. Economic Issues and Policies, 11(11), 73-88. (In Persian).
  13. Gibson, W. J., & Brown, A. (2009). Working with Qualitative data. London, Thousand Oaks, Calif.: SAGE.
  14. Haghi, S., Vahabi, A., Farajzadeh, E., (2017). The Impact of Electronic Commerce on the Financial Performance of Branches of Bank Qard-al-Hasanah Resalat, National Conference on the Role of Accounting, Economics, and Management, Shams Institute of Higher Education in Science and Technology. (In Persian).
  15. Hassanzadeh Sarvestani, H., Karimi, M., Ghavam, M, H., Ghezelbash, M., (2018). Identification and Evaluation of Challenges in Qard-al-Hasanah Savings Account and Proposal of Remedial Solutions, Economic Strategy, 8(30), 46-5. (In Persian).
  16. Hussein ibn Muhammad ibn Mufaddal, Raghib Isfahani (1983). Mafatih al-Faz al-Quran. Iran, Qom: Dafater Nashr al-Kitab. (In Persian).
  17. Hillier, D., Ross, S., Westerfield, R., Jaffe, J., & Jordan, B. (2019). Corporate Finance, 4e. McGraw Hill.
  18. Javadi, A., (2018). Tafsir Tasnim (Vol. 11). Iran, Qom: Isra Publication Center. (In Persian).
  19. Quraishi, A, A., (1992). Qamus Quran. Vol. 2, Dar al-Kutub al-Islamiyya. (In Persian).
  20. Tabarsi, Fadl ibn Hassan (1993). Majma al-Bayan, Vol. 2, Iran, Tehran: Nasser Khosrow.
  21. Tohidi Nia, A., & Fouladgar, V., (2018). An Analysis of Qard-al-Hasanah Deposits in the Interest-Free Banking System of Iran. Islamic Economics, 1(2), 160-143. (In Persian).
  22. Shaparak Card Electronic Payment Network Company, Annual Economic Report of Shaparak for the period (2021). shaparak.com. (In Persian).
  23. Majlisi, Muhammad Baqir (1982). Bihar al-Anwar. Lobnan, Beirut: Al-Wafa Institute.
  24. Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (2021). A Review of the Experience of "Islamic Banking" in Iran and the World. Iran, Tehran: Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran (In Persian).
  25. Mosavi Khomeini, R., (1965). Translation of "Tahrir al-Wasilah", Vol. 2, Iran, Qom: Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. (In Persian).
  26. Mohammad ibn Mokrem ibn Ali, known as Abu al-Fadl, Jamal al-Din ibn Manzur al-Ansari (1993). Lisan al-Arab (Vol. 7). Lobnan, Beirut: Dar Sader. (In Persian).
  27. Musavian, S, A., (2004). A Plan for Organizing Qard-al-Hasanah Funds. Islamic Economics, 4(16), 35-59. (In Persian).
  28. Musavian, S, A., (2010). Evaluation of Performance of Bank Deposits in Interest-Free Banking in Iran, Proceedings of the Islamic Banking Conference. Iran, Tehran: Banking Institute. (In Persian).
  29. Musavian, S, A; & Rahneshin, A., (2014). Dedicated Qard-al-Hasanah Accounts: An Optimal Solution for Directing and Managing Qard-al-Hasanah Resources in the Banking System, Ma'refat-e Eghtesadi Islamic, 6(11), 163-193. (In Persian).
  30. Musavian, S, A; & Meysami, H., (2018). Islamic Banking 1: Theoretical foundations - scientific experiments. Iran, Tehran: Monetary and Banking Research Institute of the Central Bank of the Islamic Republic of Iran. (In Persian).
  31. Parvizian, K; Hosseinzadeh Lotfi, F; Farshadmehr, B., (2012). Presenting a Model for Calculating the Efficiency of Banking Information tTechnology Units Using the Data Envelopment Analysis Method (Case Study of the IT Services Departments of Mellat Bank Branch Managements), Public Management Research, 5(16), 119-134.
  32. World Bank, (n. d.).worldbank.org.
  33. https://www.mbri.ac.ir/IslamicBanking/IslamicBanking
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 640
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 750


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب